Qırımtatarlarnı sürgün etmek qararı Sovetler Birliginiñ Türkiye ile cenkine azırlıq ketkende qabul etilgen edi. Bunı çeçen ve inguş halqlarınıñ Orta Asiyağa sürgünliginiñ 72-nci yıllığına bağışlanğan «tögerek masa» toplaşuvında Ukrain milliy hatıra institutınıñ hadimi, tarihçı Sergey Gromenko bildirdi, dep haber ete Qırım.Aqiqat mühbiri.
Gromenkonıñ fikirince, qırımtatarlar ve Şimaliy Kavkaz halqlarınıñ sürgünlik sebepleri sovetler reberliginiñ planlaştırılğan Türkiye cenkinde arqanı temizlemek ıntıluvları ile bağlı edi.
«Ne içün yapılğanını ayta bilemiz. Em Kavkaz halqları, em de Qırım halqları Sovetler Birliginiñ imperatorlıq niyetlerinden zarar kördi, Sovetler Birligi Türkiye ile cenkke azırlanıp, Şimaliy Kavkazda Rusiye imperatorlığı ve Sovetler Birligini duşman sayğan halqlardan arqasını temizlegen edi. Qırım halqları da aynı oldı», – dep qayd etti tarihçı.
Onıñ qayd etkenine köre, 1944 senesi mayıs ayında sürgün etilgen qırımtatarlar sovetler rejimi içün telükeli degil ediler, kollaboratsionizm qabaatları ise – sebepsizdir. Gromenkonıñ aytqanına köre, qırımtatarlar ve vaynahlar küçük vatanlarından sürgün etilgen 10 «cezalanğan halqlar» arasına kirmekteler.
Fevral 23-te çeçen ve inguşlar sürgünlik yıllığını, qırımtatarlar ise 1918 senesi öldürilip Qara deñizge atılğan qırımtatarlarnıñ milliy lideri, Qırım, Litvaniya, Poloniya ve Aqrusiye musulmanları müftisi, milliy gimn müellifi Noman Çelebicihannıñ facialı ölümi yıllığını qayd eteler.
