Qırım uquq qorçalayıcı gruppası (QUQG) bildire ki, fevral 22-de Qırım kirişinde Rusiye mahsus hızmetleri qıtaiy Ukrainadan Qırımğa «Çonğar» kiriş noqtasından ketken genç qırımtatarlarnı yaqalay ediler.
Uquq qorçalayıcılarnıñ malümatına köre, erkeklerni «subet odalarına» alıp kete ediler.
«Adamlarnı birer saat tışarıda tuttılar, bazılarını pasportlarnı bir saatke alıp yiberdiler, bu odağa almadılar. Digerlerni içerige alıp, Ukrainada bulunmalarınen bağlı subet keçire ediler. Bazılarını subetten soñ de yibermeyip, diger odağa ala ediler, ve soñra yibere ediler», – dep bildireler uquq qorçalayıcılar.
Yaqalanğanlardan biri QUQG temsilcilerine dedi ki, onı ömür arqadaşı ve eki balasından ayırıp, 40 daqqa tuttılar, soñra bir sual bile bermeyip yibergenler.
«Sebebi – şimdilik belli degil. QUQG monitoring yönelişiniñ koordinatorı Vissarion Aseyevniñ fikirince, Qırımdaki Rusiye akimiyeti qırımtatar faallerini kene de qorquzacaq ola», – dep aytalar uquq qorçalayıcı gruppasında. Anda bunıñ kibi areketlerni fevral 23 künü ile bağlaylar – qırımtatarlar milliy qaramanları Noman Çelebicihannı añalar.
«Rusiye akimiyeti sürgün olunğan halqlar bir-birine qoltutacaq, dep qorqadır, bu sebepten de qırımtatarlar bu künü hatıra ve birdemlik aktsiyalarını keçirsin istemeyler», – dep tüşüne Aseyev.
Rusiye mahsus hızmetleri ve kiriş noqtalarınıñ hadimleri bunı izaatlamaylar. Noman Çelebicihan 1885 senesi molla qorantasında dünyağa keldi. Bağçasaray, İstanbul ve Sankt-Peterburgda oqudı, qırımtatar yaşlarınıñ maarif ve inqilâp teşkilâtlarında iştirak etti. Çelebicihan – qırımtatarlarnıñ «Ant etkenmen!» milliy gimniniñ müellifidir.
Fevral inqilâbından soñ Qırım müftisi oldı, soñra – birinci Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ reisi. 1918 senesi yanvar ayında bolşevikler tarafından apiske alındı, fevral 23-te Aqyar apishanesinde öldürildi. 33 yaşında Noman Çelebicihannıñ cesedi deñizge atılğan edi.
Fevral 23 künü Qırımda Rusiye bayramı qayd etile – Vatan imayecisi künü.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
