Kiyev – aprel 3 künü Qırımtatar Milliy Meclis reisi Refat Çubarov Ukraina prezidenti yanında Qırımtatalarnıñ temsilcileri Şurasınıñ reisi oldı. Ukraina Yuqarı Şurasınıñ yañı sessiyasınıñ başlanması ile halq deputatı mandatını elde etti. Bundan Qırımğa ve şahsen oña olacaq fayda – Qırım.Aqiqat yarımada ve qıtada bu aqta olğan fikirlerni topladı
Petro Poroşenko Blokunınıñ saylav cedvelinde Çubarov 71-inci yerni aldı. Saylavlarnıñ neticesinde firqa reylerniñ 22% ve 50 mandatnı qazandı. Başta prezident firqasınıñ bir çoq azası icraiy akimiyetke ketip, deputat vekâletlerinden vazgeçtiler. Aprel 2-de ise Poroşenko deputat Stepan Barnanı Ternopol vilâyet devlet memuriyetiniñ başı vazifesine tayinledi. Bunıñ sayesinde Çubarovda halq deputatı olmağa imkâniyeti peyda oldı.
«Refat Çubarov – pek belli ve teren insan, bu kibi şahıslarnen işlemege memnünmiz», – deyler Petro Poroşenkonıñ matbuat hızmetinde.
Mecil reisiniñ özü ise Qırım.Aqiqatqa aytqanı kibi: «Menim içün imkânlarımnı pekitecek ve yañı imkânlarnı yaratacaq bir meydançıqtır».
Aprel 3 künü Meclis başınıñ daa bir yañı vazifesi aqta belli oldı. Petro Poroşenko onı Qırımtatar halqınıñ temsilcileri Şurasınıñ başı vazifesine tayinledi. İşbu tertibat daa prezident Leonid Kuçmanıñ vaqtında teşkil etilgen edi, amma soñki vaqıtlarğa qadar işlemey edi.
Şura reisini tayinlegen ve mecburiyetlerniñ eda etilmesinden boşatqan prezidenttir
Poroşenkonıñ avalesi ile Qırımtatar halqınıñ temsilcileri Şurası aqqında qaidelerge deñişüvler kirsetildi. Şu cümleden, Şura reisi vazifesine Qırımtatar Milliy Meclis reisi tayinlene. Şura reisini tayinlegen ve mecburiyetlerniñ eda etilmesinden boşatqan prezidenttir.
«Şura reisi şahsiy erkânnı tasdiqlay ve faaliyetini idare ete. Şura reisi ve azaları göñülli olaraq çalışalar. Bunıñ ile Qırımtatar halqınıñ temsilcileri Şurasınıñ iş yeri işğal etilgen Aqmescitten Kiyevge avuştırıla», – deyler Poroşenkonıñ matbuat hızmetinde.
Qırımtatar halqınıñ temsilcileri Şurasınıñ muayyen vazifesi şimdilik daa belgisizdir. Evel o Ukraina prezidenti yanında mesleat-keñeşçi organ olaraq sayıla edi, esas vazifeleri – qırımtatar halqınıñ aqları ile bağlı siyasiy-uquqiy, içtimaiy-iqtisadiy, medeniy ve diger meseleler boyunca tekliflerni talil etmek ve azırlamaq.
Smedlâyev alğışlay, Gafarov takbih ete
Qırım ve Ukrainada bulunğan Meclis azaları ve tarafdarları Refat Çubarovnıñ Ukraina Yuqarı Şurasına kirmesini müsbet tanıdı. Qurultaynıñ Merkeziy Saylav komitetiniñ başı Zair Smedlâyev Qırım.Aqiqatqa aytqanı kibi, Meclis reisiniñ deputat mandatınıñ elde etmesinden em Qırım, em qırımtatarlar, em Ukrainağa da fayda olur.
«Namuskâr, ümde siyasetçi, güzel hatip, cemaatçılıqnıñ amanlığına çalışqan insandır. Amma şeylerniñ çoqusı, ebet, dünya vaziyetine bağlı olacaq», – dey Smedlâyev.
Herson regional Meclisiniñ reisi Asan Aliyev aytqanına binayen, Herson vilâteinde yaşağan 12 biñge yaqın qırımtatarı Çubarovğa qol tuta ve tayinlevini alğışlay.
«Bugünde, fikrimizge köre, Refat Çubarov Ukrainanıñ eñ eyi seyasetçileri onluğına kire. Qırımtatar halqı onı pek ürmet ete, çünki halqara toplulığında o, bizni şeref ile temsil ete», – dedi Aliyev.
Onıñ sözlerine köre, Herson vilâyetinde yaşağan qırımtatarlar Çubarov ve zenaatdaşlarından regionda milliy medeniyetniñ yüksletüvini temin eteceklerini ve Qırımdan mecburen köçip kelgenlerge destek köstereceklerini bekleyler. Aliyev Meclis reisiniñ parlamentke kirmesi işğal etilgen yarımada üzerinde nezaretni ğayrıdan pekitmege imkân berecegine ümüt besley.
Qırım üzerinde nezaretni qaytarmaq içün qanun çıqarıcı ve icraiy akimiyetniñ yapqanı yeterli degil
Aynı zamanda Qırımnıñ şimdiki akimiyeti terkibinde çalışqan qırımtatarlar em Refat Çubarovnıñ faaliyetini, em onıñ Ukraina pralamentine kirmesini takbih eteler. Böylece, Qırım Devlet Şurasnıñ deputatı Edip Gafarov Qırım.Aqiqatqa aytqanı kibi, Çubarov halq deputatı mandatını endi elde etken edi, amma qırımtatarlarğa bundan fayda olmadı.
«Onıñ şahsiy işi. Anda özüne iş taptı, yüksek aylıqnı elde etecek. Öyle de aylığı yüksek edi. Kiyevde oturıp, ailesini aşatsıñ. Daa ne aytayım?» – dedi Gafarov.
Berezovets: Çubarov Qırımğa olğan dünya diqqatını arttırdı
Ukrain ekspertleri ve vatandaş faalleriniñ büyük bir qısmı qanun çıqarıcı ve icraiy akimiyet Qırım üzerinde nezaretni pekitmek içün az areket etkenini tüşüne. Siyasetşınas, «Free Crimea» leyhasınıñ reberi Taras Berezovets aytqanı kibi, Refat Çubarovnıñ Ukraina Yuqarı Şurası terkibine kirmesi işbu meseleni al etmege imkân yaratır.
«Ğayet müsbet bir işmar. Teessüf ki, Cemilev anda öz başına areket ete edi. Oleksandr Gonçarenko başlığında «Qırım» firqalarara gruppası bar. Anda bulunğanları pek emiyetlidir. Amma qırımlılarnıñ meselelerini yarımadada yaşağanlar daa da güzel añlar», – dedi ekspert.
Ekspertniñ fikrine köre, Çubarov öz çıqışları ve areketleri ile yarımadanıñ qaytarıluvı oğrunda küreşmege azır olğanını kösterdi.
«Çubarovnıñ sayesinde bugün Qırımğa meraq ğayrıdan tiklendi. Çünki böyle meraq ket-kete sönmekte edi. Yıl evelsi siyasiy bildirüvlerniñ sayısı çoq edi, soñra ise süküt, bir şey olmay qaldı. Ekspertler işke başlağanda ve Çubarov öz vazifelerini eda etkende, deñişüvler yüz berdi», – dedi Berezovets.
Şura kelecegi onıñ şahsiy erkânı ve saylanılacaq strategiyasına bağlı
«Qırım» firqalarara ğruppasında da buña quvana ve Meclis reisiniñ parlamentke kirmesi ile faaliyetleriniñ artacağına ümüt besleyler. Georgiy Logvinskiy halq deputatı dey ki, Çubarovda endi planlarını eda etmek içn yañı imkânları peyda olacaq.
«Bilem, Refat İnsan aqları boyunca Komitetimizge kelecek, bunıñ ile komitetniñ mevamı arttırılır ve Qırım ile işğal etilgen territoriyalarnıñ meselelerine daa da büyük diqqatnı celp etmege imkân yaratılır», – dedi halq deputatı.
Qırımtatar halqınıñ temsilcileri Şurasınıñ faaliyeti nasıl olacağı aqqında malümat şimdilik yoqtır. Pılıp Orlık adına Demokrtaiya İnstitutınıñ eksperti Natalya Belitserniñ aytqanı kibi, işbu strukturanıñ kelecegi onıñ şahsiy erkânı ve saylanılacaq strategiyasına bağlı.
«Refat Çubarov – ikmetli ve tecribeli siyasetçidir, ve, menimce, diqqatqa lâyıq olacaq tekliflerni kirsetip olur», – dedi Belitser Qırım.Aqiqatqa.
O şunı da hatırlattı ki, teşkil etilgen şura – Qırım ve qırımtatarlar ile bağlı yekâne devlet institutıdır. Belitserniñ fikrine köre, işbu strukturalarnıñ faaliyeti bugünge qadar yeterli degil edi, buña sebep – ekspertler ile zayıf munasebettir. O, Qırımtatar halqınıñ temsilcileri Şurası bu hatalarnı tekrarlamayıp, Qırım ve tamır halqınıñ mevzuatı ile oğraşqan taqiqatçılar ile munasebetni quracağına ümüt besley.
