Qırım işğali yıllığında Ukraina prezidenti Petro Poroşenko ukrain devleti Rusiye tarafından işğal etilgen yarımadanı qaytarmağa devam etecegini bildirdi.
Bu aqta devlet başınıñ üç tilde – ukrain, qırımtatar ve rus tillerinde başlanğan muracaatında aytıla.
Muracaatında Poroşenko 1918 senesiniñ vaqialarını añdı. «Moskva bolşevikleri Qırımda, yerli qarşılıqnı qanğa battırıp, meşur qırımtatar erbabı, Qurultaynıñ teşkilâtçı ve reisi, Qırım musulmanlarınıñ Müftisi, qırımtatar milliy gimniniñ müelilfi Noman Çelebicihannı idam ettiler».
Qırımda yıl evelsi yüz bergen vaqialarnı ve «referendum»nı Poroşenko «Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı açıq istilâsını gizlemek içün yapılğan bir areket» olaraq adladı.
«Devletimiz halqara uquqlarına ve Ukraina milliy qanuniyetine qarşı keçirilgen bu küçsüz areketniñ neticelerini iç bir vaqıt tanımaz. Em de Qırım sakinleriniñ büyük bir qısmı, eñ evelâ qırımtatarlar ve ukrainliler Ukrainağa sadıq qalıp, bu siyasiy saçmalıqqa faal sürette qarşı çıqtılar», – denile muracaatta.
«Ukraina iç bir vaqıt Qırım aqqından vazgeçmez, anda yaşağan insanlarnıñ aqlarını bar küçü ile qoruycaq», – dedi Poroşenko.
Prezident künlerniñ birinde Qırımda ukrain devleti ve insan aqlarına qarşı çıqqan er bir insan halqara ve ukrain mahkemelerine tüşeceginden eminligini bildirdi.
Bundan da ğayrı, Poroşenkonıñ aytqanı kibi, şimdi ukrain vatandaşlarınıñ, şirket, müessise ve akimiyet organlarınıñ mülkini «milliyleştirgen», ukrain faydalı qazımtılarını qanunsız sürette elde etkenler er şeyni qaytaracaq ve mesülietni çekecek.
Prezidentniñ sözlerine köre, akimiyet organları endi mülkiyet aqqınıñ qaytarılması içün halqara mahkemelerge muracaatta bulunmaqta.
O emindir ki, Qırımnıñ medeniy inkişafı yalıñız mustaqil ve bölünmez Ukraina terkibinde mümkündir.
«Ukraina devleti vaqtınca işğal etilgen territoriya üzerindeki nezaretini özüne qaytarır. Tez ve qolay olacağını bugün aytmacağım. Amma mıtlaqa qaytarır, birlikte biz Qırımnıñ tamır halqı ve qavmiy, til ve diniy mensüpligine baqmadan, er bir yarımada sakininiñ aq-uquqları qorçalanacaq yañı Qırımnı qurarmız».
2014 senesi fevralniñ soñunda martnıñ başında Rusiyeden ve Rusiye Qara deñiz flotunıñ qırım bölüklerinden atılğan ordular Qırım yarımadasını işğal ettiler.
2014 senesi mart 16 künü Qırım ve Aqyarda yarımadanıñ statusı aqqında «referendum» keçirildi. Onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine qoştı. Ne Ukraina, ne Avropa birligi, ne de AQŞ neticelerni tanıdı ve bunı Rusiye tarafından Qırımnıñ işğali olaraq sayalar.
Bundan soñra AQŞ ve Avropa Birligi Rusiyege qarşı bir sıra iqtisadiy cezalarnı kirsettiler. Ğarp Qırım Ukraina olğanını ayta.
