«Bizim yat Qırımımız» - bu ibareni bir qaç kere eşitim, kerçek olğanını «referendum»dan soñra özüm is ettim. Aynı soqaq, ev, adamlar, teatr, qavehane, hastahane ve tükânlar. Amma, tamam şu soqaqlarnı boylap yürgende, tamam şu insanlarnıñ yüzlerine baqqanda özüñni sanki yat bir yerde bulunğanını duyasıñ. Qırım «bundan evel» ve «soñraki» ayatqa bölündi.
«Soñraki» ayatta soqaqlarda qırımtatarlar ğayıp oldılar, musulman qabristanında qabirler artıp başladı, ava boğucı oldı, Milliy Meclisniñ üzerindeki ukrain bayraq ile birlikte serbestlik yoq oldı.
«Soñraki» ayatta qırımtatarlarnıñ evlerinde tintüvler ötkerilip başladı, cinaiy işler açılıp, para cöremeleri belgilendi, tınç toplaşuvlar yasaq etildi. Fiyatlar üç qat östi. Adamlar laf etmege qorqalar.
«Soñraki» ayatta Rusiyeden «mesleatçılar» Qırımğa qatnap başladılar, olar bilgisayarda çalışmağa alışqan bank hadimlerini ğayrıdan defterlerni toldurmağa ögrettiler.
«Soñraki» ayatta ev donatmalarnı tek Rusiyeden sımarlamaq mümkün, «tuvğan» istisalcı endi Kiyev, Odessa, Ujgorod ya da Çernigov degil, başqa şeerler oldı.
Ukraina, Cemilev ve Çubarov aqqında laqırdı etmek nezaketsiz degil, havflı sayıla.
«Soñraki» ayatta milletlerara zıddiyet daa da kerginleşti. Qırımnıñ bazı sakinleri, qırımtatarlarnı ğayrıdan sürgün etilecegini arz etip, olarnıñ evlerine köz taşlap yürdiler. Örtüli qadınlar başqalarnı ne içündir raatsızlap başladı. Qırımtatar nutqı «añlamağan» adamlarnıñ kene de açuvını çıqara.
Qırım yuqu içinde
Kesken pıçaqnıñ ağırtısını duymağan hasta kibi, yarımada sakinleri arbiy gelikopterlerniñ ve «Rossiya 24» şuvultısı tesirinde «soñraki» ayatqa alışmaqtalar. Rusiyeli mobil bağı, rubl, matröşka, kökoşnik, çaqmaq alışqanlığı, müddeti bitken lidokain ve parasız tibbiyet, alçaq seviyede olğan banklar, «Qırım»nıñ portaqal ve mus meyvaları, parom keçitindeki uzun nevbetler, bozulğan yazlıq mevsimi – işte, «putinererde» (müel.).
«Soñraki» ayatta Aqmescitteki mekteplerniñ birinde müdirnen intervyü yazğan edim. Qadın, büyük eyecan ve mesülietliknen divarğa Putinniñ süretini asqan edi. Onıñ işançını bozmağa qorqqanını aytqan edi. Tamam şu mektepniñ müdir muavini, mektepte mühbirler ya da talebeler sıfatında ukrain terroristleri atılıp kireceklerinden saqına edi. Müdir odasında bulunğan qadınlar şurası sovet ükümetine ait keçmiş ve «ukropllar» quvğan Donbasstan qaçaqlar aqqında titrep-titrep laf ete ediler.
Meclis binası zapt etilgende, yanından keçken qadın itirazını bildirdi. Üç balanıñ anası olğan şu hanım – bu ukrainliler yapqan tarik olğanında emin edi, maskalı belgisizler ve politsiya ise, qırımtatarlarnı Ukrainadan qorumaq içün celp etilgen emiş.
Perevalnoye qasabasında, ruslarnıñ tarafına keçken askerlerniñ apayları ayat ne qadar eyileşkenini aytqan ediler. Ebet, işanam, çunki Ruside yahşı yaşayış «qurğan» - mühbirler ve askerlerge büyük para bereler. Faqat, Krasnodar ülkesinde Qırımğa yardım köstermek içün emşire ve ocalarnıñ aylığını eki kerege qısqartalar.
Ve niayet, «soñraki» ayat başlağanınen Qırımdan Herson ve başqa şeerlerge bir yutum serbestlik içün seferler yapılıp başlandı. Tanışlarım, «sıñırnı» keçken soñ, «bol nefes almaq mümkün» deyler. Ukrain timsalleri, Maсdonaldstan bürger ve fri, Lvovdaki ustahaneden tatlı Putin – yolculıqnıñ esas qısımı oldı.
Bizim Qırım yat körüne, amma ep bir tuvğan ve dülber! İşte, er şey bitken soñ, Qırım yuqudan uyanır ve tuvğan mekânım kene de sarı-mavı tüslerge boyalanır, ev donatmalarnı kenede Lvovda sımarlamaq mümkün olur, Kiyevde yaşağan dostuma roumingsiz telefon açmağa mümkün olur, havfsızlıqnı tüşünmeyip aqiqatnı aytmağa imkân peyda olur, tuvğan tilde saqınmayıp laqırdı etmege, mümkün olur , Ukrainanı şereflemege mümkün olur, ateş söndüricilerni tenbiyelemeyip, çoq qatlı bina üstünde qırımtatar bayrağını asmağa mümkün olur, Türkiyeden portaqallarnı, Eksvadordan muslarnı aşamağa mümkün olur.
Eñ esası, yuqu biter, Mustafa Cemilev Qırımğa, Vatanğa qaytır, onıñ içün endi oğlunı da qurban etti.
Mizmiz hanim, Qırımlı mühbir
«Fikir» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtai nazarını bildirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
