Aqmescit – Aqmescitniñ Kiyev rayon mahkemesi, Ermeni Bazarda mayıs 3 künü akimiyet vekiline qarşı küç qullanuvında şeklengen Tair Smedlâyev içün apis tedbirini belgiledi. Mahkeme toplaşuvı qapalı şekilde ötkerildi: toplaşuvğa şeklengenniñ soylarını, mühbirlerni yibermediler. Qoruyıcılar alınğan qararğa şikâyet eteceklerini ayttılar. Adliyeciler «Ermeni Bazar işini» yerli ealini qorquzmaq içün açtılar, deyler.
Ermeni Bazarda qırımtatarlar lideri Mustafa Cemilevni qarşılağanlardan biri Tair Smedlâyevni oktâbrniñ 22-nde Eski Qırımda yaqaladılar. Onı Rusiye Federatsiyası Cinaiy kodeksiniñ 318-nci («Akimiyet vekiline qarşı küçniñ qullanuvıdır») maddesi boyunca qabaatlaylar. Taqiqatçılarnıñ fikirince, mayıs ayında yüz bergen vaqialar devamında Tair Smedlâyev qoruyıcı organları vekiline qarşı küç qullandı. Oktâbrniñ 24-nde üyleden soñ, Smedlâyevniñ yaqalanuv müddeti yekünlendi. Onıñ içün, mahkeme onıñ kelecegini belgilemek kerek edi.
Saat 15-30-ğa belgilengen toplaşuv bir saatke keçke qalıp başlandı. Soylarnıñ isteklerine baqmadan, tuvğanlarnı, bu cümleden, ağası, Qurultaynıñ Merkeziy saylav komissiyası reisi Zair Smedlâyevni de yibermediler. Reislik yapqan Yanina Ohota salonğa kirgende, mahkeme toplaşuvı ne sebepten qapalı şekilde ötkerilgenini añlatmaq ricalarını körmemezlikke urdı.
Teneffüs devamında Tair Smedlâyevniñ adliyecisi Emil Kürbedinov añlatqanı kibi, mahkemeci şaatlarnıñ havfsızlığı sebebinden qasevet çekip, toplaşuvnı qapalı şekilde alıp barmağa qarar aldı. Toplaşuv bir saat devam etti. Neticede, Ohota, Tair Smedlâyev içün eki aylıq apis cezasını belgiledi – bu seneniñ dekabr 22-ne qadar o piste bulunacaq.
Adliyeciniñ malümatına köre, mahkemeci qararnı qabul etkende umumiy bir esaslarğa tayandı. «Konkret bir şey atılmaydı: adam gizlene bile, şaatlarğa tesir etmesi mümkün. Ve bunen beraber, Smedlâyevni menfiy tasvir etken yerli sakinler arasında sorav, Tair Smedlâyevni apis etkenleri içün telefon vastasınen bildirilgen nasıldır qorquzuvlar», – dedi Kürbedinov mühbirlerge.
Adliyeciniñ fikirince, mahkemeci, toplaşuvnı qapalı şekilde ötkerip, Rusiye Anayasasınıñ 32-nci maddesiniñ 5-nci qısımını bozdı («Rusiye vatandaşları adalet tiklenüv işinde iştirak ete bileler»). Kürbedinov aytqanı kibi, Kiyev rayon mahkemesiniñ qararına şikâyet berilecek.
Bolotnoye işiniñ tıpqısı
Apis etilgenniñ ağası Zair Smedlâyev bu mahkeme işini «qanunsızlıq» dep adlandırdı. «Mahkeme toplaşuvı 37-nci seneleri ötkerilgen tolaşuvlarğa beñzey: tuvğanları, soylarını yibermediler. Nasıldır hayaliy qomşular «Pravıy sector», «Levıy…» dep añlattılar. Men birinci kere bu kibi mahkeme ile qarşılaşam. Bu aqsızlıq aqqında bütün dünyağa bildirecekmiz» – dep ayttı Qurultaynıñ Merkeziy Saylav komissiyasınıñ reisi.
İnsan aqları boyunca Qırım alan missiyasınıñ adliyecisi Nikolay Zboroşenkonıñ fikirince, Tair SMedlâyev içün bu kibi cezanıñ belgilenüvi esassızdır. «Sanki dersiñ, mahkemeni Rusiye Cinaiy kodeksi degil, qadimiy zamanları işletilgen Rus aqiqatı (Eski zamanlarda qullanğan qanunlar. – Müel. Qaydl.) qanunları boyunca mahkeme ettiler. Eskiden, kütleviy tintüvler, insannıñ reputatsiyası aqqında eali soravları ötyerile edi. Rusiyede ise, bu kibi şeyler an-anege çevirildi, qararlar istenilgeni kibi alına», – dedi Zboroşenko mühbirlerge.
Soñki aftalar içinde Ermeni Bazar vaqiaları boyunca apis etilgen qırımtatarlardan Tair Smedlâyev üçüncisidir. Adliyeci bu işni Rusiyede bülli olğan Bolotnaya işinen teñeştirdi. Hatırlatamız, Taqiqat komitetiniñ fikirince, Moskvada mayısnıñ 6-nda, 2012 senesi «Millionlar yürüşi» narazılıq aktsiyaları devamında akimiyet organları vekillerine qarşı küç qullanıldı.
«Tamam bu kibi iş, – dep qayd etti Zboroşenko. – Bunı yerli ealini qorquzmaq içün yapmaq isteydiler, narazılıq aktsiyalarına artıq çıqmasınlar. Bu maqsadnen Rusiyede Bolotnoye işini açıqan ediler. Ondan ziyade insan mahkeme etildi, ekseriyeti apis cezasını qazandılar».
Adliyeciniñ aytqanına köre, apis altında bulunuv kibi tedbirler alınsa, şeklengenni aqiqaten de apis etmeleri mümkün.
Mecliste aytqanları kibi, adliyeviy yardımdan ğayrı, başqa bir şey yapıp olamaylar.
«Biz , ukrain zamanlarında bildirgen narazılıq şekili şimdiki vaqıtta yasaqlağanını añlamaq kerekmiz», – dep añlattı Celâl Qırım.Aqiqatqa. Qayd etkeni kibi, şimdiki vaqıtta adamlarğa serbest şekilde öz fikirlerini bildirmek ve tınç toplaşuvlarnı keçirmege imkân yoq.
