Aqmescit – Soñki vaqıtları rusiyeli matbuat vastaları saifelerinde Qırımda islam cinayetçileri arbiy tedbirler azırlağanları aqqında malümatlar peyda olıp başladı. Misal içün, oktâbr 8 künü «Nezavisimaya gazeta»da «İslamcılar Qırımda aleket çıqarmağa tüşüneler» serleva altında maqale çıqtı. Onda, içtimaiy ağlarda yapılğan beyanatlar esasında neticeler çıqarılıp, yerli musulman gruppası – qırımtatarlar tarafından silâlı qarşılıq kösterilecegi aqqında yazıla.
Milliy dava ve federal ekspertler ağı rusiyeli Merkeziniñ saytında Rusiye regionları ve hususan Qırımda milletlerara munasebetleri boyunca tahminler peyda oldı. Merkez ekspertlerniñ fikirince, yarımadanıñ eñ esas meselesi Meclisniñ «destruktiv» faaliyetidir, em de olarnıñ tahminlerine köre «ciddiy añlaşılmamazlıq büyük davağa ketire bile».
Qırımtatar cemaatçılığı, soñki vaqıtları ğayıp olğan ve soñra ölü tapılğan qırımtatar yaşlarınıñ taqdiri sebebinden qasevet çeke. Amma, olarnıñ arasında küreşke çağırğan soyları yoq. Bunı, yarımadada tedqiqat işlerini alıp barğan Human Rights Watch eksperti Yuliya Gorbunova tasdiqladı.
«Umumen alğanda, adamlarnıñ keyfleri bozuq, amma, iç birisinden nefret ya da duşman teşviqatını duymadım. Asılında, qırımtatarlar zıddiyetke qarşı çıqalar», – dep qayd etti halqara uquq qorçalayıcı teşkilâtınıñ vekili.
Belli ki, ğayıp olğanlardan biri - Edem Asanov oktâbr 6 künü baqımsız bir binada asılı tapıldı. Resmiy malümatqa köre, 25 yaşlı yigit öz özüni astı. Bundan evel Meclis reisi Refat Çubarov, taqiqatçılar Asanov zorbalıqsız ölgenini tasdiqlamağa tırışacaqlar, degen edi.
Qırımdaki vaqialar «çeçen stsenariyni» añdıralar, – Meclis
Meclisniñ tışqı alâqalar boyunca bölükniñ reberi Ali Hamzin qayd etkeni kibi, Qırımdaki vaqialar «çeçen stsenariyi»ni añdıralar.
Rusiye matbuat vastaları, Qavqazda, hususan Çeçenistanda silâlı çatışma zamanı olğanı kibi faaleşmege başladılar. O zamanları Çeçenistanda, başta adamlar ğayıp ola ediler, soñra arbiyler gruppalarnıñ peyda oluvı aqqında malümat çıqtı, neticede, rusiyeli qoruyıcı organlar belli bir gruppağa qarşı faal tedbirler qullandılar.
Aynı zamanda, belli rusiyeli mühbir, Kremlge yaqın olğanı sayılğan soyu, Maksim Şevçenko Yaltada bulunğan vaqıtta qırımtatarlarnen bağlı fikirlernen paylaşıp, olarnıñ barışıqseverligini qayd etken edi.
«Bu eyi, işkir bir halq, oña nisbeten ürmetnen yañaşsañ, em dost, em qardaş olıp, Qırımnı abadanlaştırmağa yardım eter. Men qırımtatarlarnen çoq qonuşam, ve rus, ya da ukrainlilerden nefret ekenlerini duymayım. Bu, çeçenlerden ğayrı, amma, anda cenk olğanı içün, Rusiye Federatsiyasınıñ terkibinde bulunğan 194 halqtan, prezident ile kendi meselelerni muzakere etken yekâne halq olğanı içün ğururlana bile», – dep ayttı rusiyeli mühbir Maksim Şevçenko Qırım.Aqiqatqa.
Meclis qırımtatarlarnı Qırımnı terk etmemege çağıra
Meclis ise, psihologik basqığa baqmadan, Qırımnı terk etmemege ve ayın-oyunlarğa uymamağa çağıra.
«Vatan içün, ve Qırımğa iç bir şeyge baqmadan qaytmaq printsipleri içün, Qırımda qalmalımız. Halqara cemaatçılıq yüzünde qarşılıq numayış etile bile. Kremlde, silânı alıp, küreş etmeye mantıq boyunca sebep olmağanını añlamaq kerekler», – dep qayd etti Ali Hamzin.
Bundan evel, qırımtatar halqı milliy lideri Mustafa Cemilev vatandaşlarğa muracaat etip, yarımadanı terk etmemege rica etken edi.
BMT-nıñ malümatına binaen, Qırımdan köçip kelgenlerniñ sayısı aman-aman 18 biñni teşkil etti.
