Yarımadada cenk yoq ve atmaylar. «Yeşil adamçıqlar» ve «nezaketli şahıslar» endi çoqtan bir kimseni qorquzmaylar, olarğa da alıştıq. Amma, «rusiyeli Qırımda» yaşayış eyileşkenini duymadıq.
Rusiyeli ruble ve er yerde asılı turğan yat bayraqlar – işğalniñ közge çarpqan eñ büyük alâmetleridir.
Referendumğa oşağan bir tedbir ve sentâbr 14 künü ötkerilgen saylavlardan soñ, qalabalıq iç te yatışmadı. Qırımtatarlarnıñ evlerinde, mektep, medrese, camilerinde, Meclis binasında silâlı tintüvler – bunıñ episi qırımtatarlarnıñ tarihında yer alğan daa bir facialı saifedir. Banı ne içün yapalar, çünki qırımtatarlar demokratik qurumnıñ kene de tiklenecegine ümütlerini coymaylar.
Qırımtatarlarnı bir köşege qoyıp, qorquzmaq, sıqıştırmaq kibi usullar ta Sovet ükümeti devirinde qullanılğan edi. Şimdiki Rusiyede NKVD ale daa yaşay, ğaliba. Zaten, öz başına tayin etilgen akimiyetniñ qılıqlarına kim oğraycağı birden belli olğan edi. Yerli ealiniñ qorquzma areketlerini tek «numayış» kibi adlandırmaq mümkün.
Eñ esası, iç bir kimse qorqmay, adamlarnıñ tek açuvı toplana. Qırım
«ükümeti», Kreml yolbaşçıları, mahsus hızmetler ve politsiyağa nisbeten açuv ve nefret duyğuları asıl olmaqta.
Qırımtatarlar, belli bir şaraitlerniñ qapqanına tüştiler. Olardğa iç bir şey bağlı degil, deyler. Faqat, olarnıñ riayet etüvi, fikirlerini em Ukraina, em Rusiye, em bütün dünyada taqip eteler. Qırımtatarlarnıñ yarımadada keçken saylavlarda iştiragi meselesine qarardan ziyade diqqat ayırılğanını, tüşünem.
Aynı zamanda, Qırımda yerli eali em etnik, em de siyasiy mensüplikke köre bölünmege devam ete. Çeşit timsaller közlerni qamaştıra. Ukrain ve qırımtatar bayraqları, maşinalardaki nomerler – er şey sakinniñ Ukraina ya da Rusiye tarafdarı olğanını köstere.
Qırımtatarlar toplu yaşağan qasabalarda, evlerniñ damlarında milliy bayraqlar yelpirey. Vatanperverlik duyğusı qat-qat östi. Amma, yarımadanı terk etkenler de çoq. Kiyev, Lvov, Harkov ve diger ukrain şeerleri qırımtatarlarnıñ ileri ketken yaşları ve ziyalıları içün vaqtınca sığınaq oldı.
İster-istemez «Rusiyede kim yahşı yaşay» kibi sözler aqlıma kele. Bu sualge cevap daa tapılmadı. Tek bir şey belli, akimiyette bulunğanlarnıñ yaşayışı yahşıdır.
Tatyana Minina, Qırım sakini
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtai nazarını bildirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
