Aqmescit – Bu yılnıñ Qırım «devlet şurası» ve yerli akimiyet organlarğa saylav kampaniyası bundan evel keçken saylavlarnıñ tıpqısıdır: yarımada şeerleriñiñ soqaqlarında sılı turğan siyasiy bilbordlarda namzetlerniñ küler yüzleri, vadeler tolu nutuqlar, poçta qutuları çeşit türlü teşviqiy mektüplernen tolu. Amma, er alda yañı hususiyetler de bar. 2014 senesiniñ saylav kampaniyasınen bağlı izaatlarnı Qırım.Aqiqatqa siyasetşınas Sergey Kostinskiy berdi.
Sergey Kostinskiyniñ fikirince, «devlet şurasına» saylavlar devamında rusiyeli siyasiy küçler Qırımnıñ boş qalğan siyasiy alanlarında öz firqalarnı pekitmege isteyler. Marketingde buña «lonç» (launch) deyler.
«Bu işte çeşit reklama ve PR bildirmeler, media vastalar imkânı olğanı qadar qullanıla», – dey ekspert. Aytqanına köre, lonç-kampaniyasınıñ esas vazifesi eñ qısqa vaqıt içinde siyasiy küçniñ tanılması ve tarafdarlarnıñ celp etilmesidir.
«Mında, kampaniyanıñ mündericesi, vadelerniñ tekmilligi müim degil de, esasen añlayışlı ve sıq çıqqan reklama emiyetli. Siyasiy küçlerniñ angisi media saalarını ne qadar tez basıp alsa, messacları ne qadar añlayışlı olsa, oña köre, ğalebeni elde eter. Ve aksine: saylav kampaniyasınıñ keçirilüvine paranı iqtisad etken küçler iç bir şeyge irişip olamazlar. Çünki, olarnıñ eskiden qalma tarafdarları yoq», – dey Kostinskiy.
Onıñ içün rusilei firqalarnıñ ekseriyeti, Qırımda belli olğan yerli ya da rusiyeli siyasetçilerge işançnı bildirdiler. «Böyleliknen, saylav cedvellerniñ birinci sıralarında evelden ukrain firqa ve teşkilâtlarnıñ reberlerini körmek mümkün, – dep qayd ete ekspert. – Aynı zamanda, «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ cedvelinde birinci basamaqlarda Qırımnıñ işğali içün mesülietli olğan – Aksönov ve Konstantinov bulunalar. Rusiyeniñ Liberal Demokratik Firqası Qırımda bilingen Vladimir Jirinovskiyni birinci yerge qoydı».
Ekspertniñ fikirince ,bir sıra firqalar yarımadada evelden olğan ukrain küçleri kibi özlerini köstereler. Misal içün, «Yedinaya Rossiya» Regionlar firqası yerini aldı, Rusiye kommunistik firqası - Ukrain kommunistik firqasınıñ yerine keçti. «Söz kelimi, Rusiyeniñ Liberal Demokratik Firqası PSPU ve «Soyuz»nıñ tarafdarlarına yaqın», – dey siyasetşınas.
Episi siyasiy firqalarnıñ hususiyeti «rus konservatizmi»dir
Kоstinskiy tahmin etkenine köre, «Yedinaya Rossiya» - «ğalipler taqımı»nıñ saylav kampaniyasınıñ esas ğayesi, şu firqanıñ Rusiye prezidentine yaqınlığını köstere. «Bu, tek saylaycılarğa bildirilgen messec degil, siyasiy raqiplerge de bir tenbiyelevdir - bir mandatlı saylav bölüklerinde ğalebege çoq işanmasınlar», – dep añlata ekspert.
Firqanıñ diger ğayesi - «tınçlıq ve amanlıq» - Regionlar firqasınıñ meseclerini añdıra, ve «Ukrainadaki vatandaşlarar cenkni» «Qırımdaki tınçlıqnen» teñeştire. «Firqa 35 yaşından keçken adamlarnıñ siyasiy deñişlernen bağlı qorqularını qullana ve çeşit deñişmeler tek cemaatçılıqnı telüke astına qoya bile, dey», – dey Kоstinskiy.
LDPR-niñ kampaniyası mündericesiz, dey ekspert. Onıñ esas ğayesi olaraq Vladimir Jirinovskiyñ özüdir. Kampaniya «bala kibi er şeyge işanğan rusiye tarafdarlarnıñ qısımına yöñelgen, bu soy saylaycılar daima populistlerge qol tuta».
«KPRFniñ kampaniyası – siyasiy keçmişke bir nazardır, – dey siyasetşınas. Olar KPU kibi ihtiyarlarnıñ Sovet Birligine olğan sevgi ve sağınuv duyğularnı qullanalar. Bu kampaniya da mantıqsız, onıñ esas çizgisi siyasiy mana degil. kommunistik hususiyetleridir».
«Ğalebe qazana bilecek firqalarnıñ episi «rus konservatizmi» hususiyetinen belgileneler, avtoritarizmge muracaat etip, demokratik esaslarğa qulaq asmaylar», – dey ekspert.
Kоstinskiyniñ fikirince, saylavlarnıñ neticesinde bütün akimiyet atta 2010 – 2013 senelerinden daa ziyade bir küçniñ qolunda qalacaq. Kerçke olğan muhalifet azlıqnı teşkil etecek.
