Canköy – 78 yaşına kelgen İzifi Cabbarov Canköy civarındaki Oktâbr köyünde yaşay, amma doğma Bağçasaray civarındaki Qalımtay köyünden. Tamam bu köyden onıñ qorantasını bütün halqnen beraber Orta Asiyağa sürgün ettiler.
İzifiniñ babasını nemseler 1942 senesi partizanlar ile bağ tutqanı içün attılar. Oğlan ve daa eki qardaşı anasınen yaşay ediler. Mayıs 18 künü tañda qapularını qaqtılar, evlerine askerler keldi.
«Qapuda 3 asker tura edi, birisiniñ qolunda avtomat bar edi. Bizni atmağa alıp keteceklerini tüşündik. «Siz satqınlarsız. Sizni Qırımdan sürgün etecemiz», degenlerden soñ, eyisi atıp öldürse ediler, dedim. Azırlanmaq içün 15 daqiqa berdiler, yanımızğa iç bir şey almağa bermediler», – dey İzifi qartbaba.
Qırımtatarlarnı köy merkezinde topladılar, maşinalarda Süren stantsiyasına alıp kettiler, soñ vagonlarğa yüklediler.
«Vagonlarda ayvan taşığanlar, içinde yatmaq içün raflar yoq edi. Adamlar hastalanıp, ölip başladılar. Er kes bitledi, atta şeylerimizni qaqmağa mecbur edik. Yol boyun yerliler bizge taş attılar. Mahsus yapqanlar, biz yaramay adamlar bellediler», – dep hatırlay ihtiyar.
20 künlik yoldan soñ İzifi Cabbarov tuvğanlarınen beraber Samarkand vilâyeti Koytaştaki volfram maden ocağına çalışmağa qaldırıldı. «Anda barak, ya da başqa bir şey yoq edi, tek maden ocağı», – dep hatırlay qart. Qırımtatarlarnıñ ekseriyeti Vatanğa qaytacaqlarına ümüt besley ediler. Amma, ümütleri aqlanmadı. «Biz yertolelerni qazıp başladıq.», – dey İzifi ağa.
1947 senesi anası öldi. Qız qardaşını başqa qoranta terbiyeledi. İzifiniñ özü ve oğlan qardaşı Samarkandnıñ öksüz balalar evine tüştiler.
«Balalığımdan tek öksüzler evini hatırlayım. Qardaşımnen er yerde ekimiz yurdik, böyle etip balalıgım keçti», – dey İzifi Cabbarov.
Daa 25 öksüz balanen beraber o tornacı zenaatını menimsedi. 1956 senesi orduğa çağırıldı. Amma, qayda olsa, olsun er vaqıt Vatanını hatırlay edi.
«1988 senesi sentâbr ayında Qırımğa qayttım. Keçitte tranzit maşinalarnı toqtatıp; «Qayda ketesiñ? Ne içün ketesiñ?», dep soray ediler. Men cevap bere edim: «Daimiy yaşacaq yerime qaytam, men qırımtatarım, mında doğdım ve mında qaytmağa isteyim. İşte, qayttım», – dey İzifi Cabbarov.