Maryana Toroçeşnikova
Moskvadaki şeer mahkemesi bugün Rusiyede yasaq etilgen «Hizb ut-Tahrir al-İslami» firqası azalarınıñ işi boyunca qararnı ilân etecek. Taqiqatçılarnıñ fikirince, 4 mahkum bir qaç yıl devamında Moskva ve civarında gizliden firqanıñ bölüklerini açıp, azalarını silâlandırğan. Esas maqsadları ise, Rusiye Federatsiyasınıñ devlet akimiyet organlarını devirmek edi. Mahkumler öz nevbetinde, firqa azaları olğanını inkâr etmeyip, akimiyetni öz eline keçirmek niyetlerni red eteler.
4 mahkum – Azizbek İnamov, Şamil İsmailov, Saypulla Kurbanov ve Zikrullohon Rahmonhocayevni – Rusiyede terroristik teşkilât olaraq tanılğan «Hizb-ut-Tahrir» firqasınıñ azaları olğanı ve «küç qulanıp Rusiye Federatsiyası Anayasa qurumınıñ devrimi», em de bu maqsadlarğa irişmek içün digerlerniñ de celp etilüvinde qabaatlaylar. Rahmonhocayev, bundan da ğayrı, silâ ve patlayıcı maddelerniñ qanunsız satın aluvı ve saqlap qalmasında suçlana.
Bu işnen oğraşqan Moskva ve Moskva vilâyeti boyunca Rusiye Federal Havfsızlıq hızmetiniñ İdaresiniñ (FSB) malümatına köre, Azizbek İnamov «belgisiz yerde ve belgisiz vaqıtta» yasaqlanğan «Hizb-ut Tahrir» firqasınıñ saflarına qoşulğan. Resmiy vesiqalarda qayd etilgeni kibi, tamam o Kurbanov, İsmailov, Rahmonhocayevge celp etip, «Hizb-ut-Tahrir» firqasınıñ ğayelerini aşlattı» ve Rusiyede küç ile akimiyetni devirip, «Bütün dünya islam Halifatı» meydanğa ketirilüviniñ zarurlığında qandırdı. Bu maqsad ile mahkumler, çeşit toplaşuvlar ötkerip, din ve siyaset mevzularnı muzakere ete ediler. Meslevdeşlerni toplap, gizli bölükler aça ediler ve azalarnı silânen teminley ediler. Amma, taqiqatçılar qayd etkeni kibi, teşebbüsçiler «olarğa bağlı omlağan sebeplerden» maqsadlarına irişmediler.
Mahkumler bu qabaatlavlarnen razı degiller. Yasaq etilgen teşkilâtta azalıqnı inkâr etmegenlerine baqmadan, Rusiyede Halifatnı qurmağa niyetleri yoq olğanını ayttılar. Em de, siyasiy sımarışnı eda etken FHH (FSB) hadimleriniñ aqsızlığı qurbanları olğanlarını bildireler.
«Mahkemede soravdan keçken mütehassıslar, mahkumlerniñ özü añlatqanları kibi, Rusiye Federatsiyası territoriyasında Halifatnı qurmaq asıl imkânsızdır, – dey Saypulla Kurbanovnıñ adliyecisi Abusupyan Gaytayev, – Hizb-ut Tahrir firqası, kelecekte Halifatnı arap memleketlerinde qurmaqnı közde tuta, anda 13-15 devlet bar, Amma, Rusiye olarnıñ terkibine kirmey. Ne içündir tam aksinesi isbatlana. Ne içün olarnı Rusiye Federatsiyasında Halifatnı qurmağa istegenlerde qabaatlaylar? Men bunı asılında añlap olamayım. Öyle bir saçmadır ki, atta, izaat etmek yada bir şey aytmağa isteymeyim. Adliye tarafından iç bir ciddiy delil yoq olğanda mahkemege barıp, bir şeyler tasdiqlamaq – bu, FSB kibi teşkilât içün, eñ azı ciddiy degil. Amma, ep bir mahkemege barıp, anda, öz fikirlerini isbatladılar. Eñ kederli şey şunda ki, olarnıñ aytqanlar qabaatlamada da yer alacağına oşay».
Abusupyan Gaytayevniñ fikirince, qabaatlavlar iç bir teñqidten keçmezler.
– Muna bunı aytalar: mahkumlerden biri – İnamov, 2009 senesi belgisiz bir yerde Rusiye Federatsiyasınıñ akimiyetini zapt etmek kerek, dep aytqan eken. Başqa bir şey yoq. Bir kimse bir şey aytmadı. Şaatlardan, mahkumler öz ğayelerni nasıl etip yerine ketirecek ediler, kimler tarafından desteklendiler, olarğa kimler qoşuldı, dep sorağanda, cevaplar alamadıq.
Prokuror Aleksey Lvoviç adliyeciniñ fikirlerinen razı degil, qabaatlavlar tasdiqlandı, dep saya ve muzakereler devamında mahkumlerge apis cezalarnı belgilemege rica etti. Cinayetçi gruppanın yetekçisi olaraq ilân etilgen Azizbek İnamovnı 15 yılğa, Zikrullohon Rahmonhocayevni 11 yılğa, Şamil İsmailov ve Saypulla Kurbanovnı — 10 yılğa qapatmağa teklif etti.
2012 senesiniñ noyabr ayında «Hizb-ut Tahrir» işi boyunca Rusiye paytahtı ve civarında bir sıra yaqalav ve tintüvler ötkerildi. Yaqalanğanlarnıñ ekseriyetini azat ettiler.
Rusiye ve ğarbiy mütehassısları arasında «Hizb-ut Tahrir»niñ bazı ğayeleri ve amlleri boyunca çeşit fikirler bar. Belli ki, bu teşkilât maqsadlarğa yetmek içün terrorizm kibi usullarnı red ete, bu sebepten Rusiye Yuqarı mahkemesiniñ 2003 senesi firqanı terroristik teşkilâtı olaraq ilân etken qararı defalarca teñqid etilgen edi.
SOVA informatsion –analitik merkeziniñ hadimi Mariya Kravçenko şunı bildirdi: «Hizb ut-Tahrir»ni terroristik teşkilâtı olaraq yasaqlanuvı aqsızdır. Bu teşkilât Rusiyede iç bir vaqıt terroristik ğayelerni teşviq etmegen edi ve bu kibi arketlerde iştirak etmedi. Olar umumen Halifatnıñ qurucılığını isteyler, amma, bunı acele yapmaq içün planları yoq, bu umumiyleştirilgen bir ğaye, yani bir zamanları olsa, yahşı olur edi… Faqat, umumiyleştirilgen ğayeler bile, «Hizb-ut-Tahrir»ni Rusiye akimiyetiniñ devrimi ve Anayasa qurumınıñ deñiştirilüvinde qabaatlamaq içün bir sebeptir. Yani, hristianlılarnı da bu dünyada cennetni qurmaq ve ya kökteki Quddusnıñ alemge eñmek isteklerinde qabaatlamaq mümkün».
«Memorial» uquq qorçalayıcı cemiyetinde «Hizb ut-Tahrir»niñ Moskvadaki bölüginiñ işini, Rusiyede musulmanlarğa qarşı faali alıp barılğan siyasetniñ bir qısımı olaraq adlandıralar.
Радио Свобода
