Soñki vaqiyalar sebebindenmi ya da başqa bir meseleden ötrü - men halqımızğa ait bir şeyge diqqat ettim. Özüni hucur alıp barmağa başladı. Bunı isbat etken bir qaç misalim bar.
Eskilerden yardımlaşma meseleniñ ortasına ne qarşılıq ne diger mesele çıqa edi. Er bir kişi avesnen yardım etmege azır edi, em de iş hızmetke bağlı ise - ğayreti daa ziyade edi. Faqat bir qaç yıl evelsi halqımız başqa normağa yaqlaştı - biri yardım içün kelgende çetleşmege adet meydanğa keldi. Destek sorağan kişiniñ yaqınları bar dep, suvuq yanaşalar. Qısmetlerini aşarmı, aqlarını sıqıştırırmı, ne tüşüneler bilmeyim.
Şimdilik ise «insanlarnıñ araları suvuq», «lâqayt olğanları» degen fikirler ekinci derece meselelerge çevirildi. Amma, halqnıñ tarz alı deñişmey qaldı. Aqiqaten, soñki aylarnıñ vaqiaları sebebinden adamlarnıñ biri - birine davranışı temelde deñişken. Yardım sorap, qapuğa qadar kelgen insannı musafir eterler, diqqat ile diñlerler, derdini de paylaşırlar. Faqat oña yardımğa biri kelmese, amel ep sözde qalsa, işke ne fayda bar?
Bunıñ sebebi - adamlarnıñ çoq meşğul olğanınen bağlı, belki. O derece ciddiy işleri bardır ki, abaylamadan başqa birine yardımğa kelgende, özlerniniñ işleri içün havflı kele bilecek dep sayalar. Mesele ayırğan taqat ve zamanda degil - tıştan özlerine bir zarar kele bilecegindedir.
Bir-eki misal ketireyim. Bu yazda halqqa hızmet etmege istedim. Niyetim - özüm biolog olğanım içün tibbiyet universitetine kirecek olğan mektep mezunlarına biologiyadan bedava ders bermek edi. Belkim, bilgilerim birine fayda ketirir dep, bu işnen oğraşayım dedim.
Derslerni Boğurçada bermege istedim. Ekim olmaq arz etken bir çoq tanışlarım anda yaşay. Ğayretimni yerine ketireyim dep bu yerden başladım. Aslıda ders bermek içün bir oda kerek. Mekân içün añlaşmaq masadında qasabanıñ kitaphane ve klubına bardım. Müdirni körmek çarem olmadı, amma ğayemni başqa klub hadimlerine añlattım. Ana tilinde istemeyip laf etkenleri menim içün yañı bir şey oldı. Mudir kelgende maña telefon açqanlarını rica ettim. Çünki mudirniñ telefon nomerasını maña bermediler. O vaqıttan berli Boğurça qasabası klubından ne haber ne teber keldi.
Soñ qırımtatar milliy mektebi mudirine telefon ettim. Selamlaşıp özümni tanıttım, mudirge ricamnı añlattım - aftada eki kere ders keçirmek içün bir odanı ayırmağa soradım. Mektep vekili birden maña yoq dedi.Tamir işleri er odada keçirilgenini söyledi. Ne ise, Boğurçağa kelgende mektepke de bardım, dört qatlı büyük bir bina olğanını añladım. Kerçekten de tamir işleri yapıla. Mudir doğrusını söyledi. Faqat aynı zamanda er bir hanede yapılğan tamirnı qayda kördiñiz? Bilesiñizmi, para istemeyip hızmet etmege niyet etkenlerniñ yollar kestirigeni canıma ağır kele. Cemaatımızda biri birinen añlaşmaq oqadar zormı? Söz kelimi, ders keçirmek içün daa üçünci añlaşqan yer bar edi. Amma, anda da olmadı – ders içün zarur şaraitler yoq edi.
Bir kün içinde o qadar çoq red etüv cevaplarnı almaq hucur kele. Men kimgedir bedava yardım etecek oldım. Belki lâqaytlıqnıñ bir izi, ya da vaziyetni añlamadılar, amma adamlar, bedava yardımğa alışmağandırlar, ya da qarardan ziyade muqayt ve saqtlar. Neticesi güzel oldı. Bu şahıslarnıñ işine zarar kelmedi.
Asan Emir-Sale, Qırımlı bloger
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtai nazarını bildirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
