Aqmescit – «Yedinaya Rossiya» Rusiye firqasınıñ Qırımdaki bölügi «Qırım devlet şurasına» sentâbr 14 künü ötkerilecek saylavlarda iştirak etecek iştirakçiler cedvelini teşkil etti. Evelden añlaşığanı kibi, cedvelniñ başında cumhuriyetniñ eñ körümli şahsları «baş nazir» Sergey Aksönov ve «spiker» Vladimir Konstantinov bulunalar. Meclis azası Remzi İlyasovnıñ soy adını cedvelde körmek iç beklenilmegen al oldı. Belli ki, evelden o Qırım Yuqarı Şurasına Ukrainanıñ «Narodnıy Ruh» firqası adından saylanğan edi. Mütehassıslarnıñ fikirince, «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ saylav cedveli «akimiyetke» kelişken şahıslardan ibaret oldı. Nezaretçiler qayd etkeni kibi, saylavlardan soñ, «Yedinaya Rossiya» «devlet şurasında» öz başına ekseriyetni teşkil ete bile.
Bazar ertesi künü, iyülniñ 7-nde «Yedinaya Rossiya» Qırım bölüginiñ konferentsiyası neticelerine köre, cumhuriyet ve bir mandatlı saylav bölüklerii boyunca namzetler belgilendi. Birinci yerni «cumhuriyet yolbaşçısı» Sergey Aksönov aldı. Ondan soñ, «spiker» Vladimir Konstantinov, onıñ muavini Remzi İlyasov, Qırımdan Rusiye Federatsiyası Federal toplaşuvı Federal şurası azası Sergey Tsekov ve «spiker muavini» Konstantin Baharev kete.
Saylav cedveliniñ taliline binaen, Aksönov ve Konstantinovğa yaqın olğan şahıslar cedvelde, saylavlardan keçe bilecek yerlerni aldılar. Böyleliknen, 6-ncı yerde Ukrainada yasaqlanğan ve Aksönovnıñ reberliginde çalışqan «Russkoye Yedinstvo» teşkilâtınıñ reberi Andrey Kоzenko buluna. 7-nci yerde «Devlet Şurasınıñ» deputatı, «Konsol» Gimnaziya-mektep-bala bağçası»nıñ müdiri Larisa Georgiadi müdiri buluna. Belli ki, oquv-terbiyeviy kompleksniñ teşkilâtçısı olaraq Konstantinov sayıla. 8-nci yerni Aqmescit şeer şurası, «Russkoye yedinstvo» teşkilâtınıñ azası Vladimir Bobkov aldı. 9-nci yerde evelden, «Konsol LTD» şirketinde reberlerden biri olğan, şimdi ise, «Devlet Şurası» reisi İdare hızmetiniñ reberi Oksana Sergiyenko buluna,10-nci yerni Aksönov apayınıñ tatası kibi bilingen Yevgeniya Dobrınâ aldı.
Cedvelniñ ekinci onluqnı Konstantinovğa yaqın olğan «içtimaiy meseleler, sağlıq saqlav ve vetеranlarnıñ işleri boyunca» komitetniñ reisi Pötr Zaporojets aça. Soñra, iş adamı, devlet şurası deputatı Sergey Borodkin kete, (fraktsiya «Russkoye yedinstvo»), ondan soñ, Devlet şurasınıñ deputatı, «SK «Komfort» şirketiniñ reberi («Konsolge» kirgen) Galina Konovalenko, «Krımskaya roza» şirketiniñ müdiri Nikolay Vısotskiy, «devlet şurasınıñ» deputatı, NAPKS universitetniñ rektorı Sergey Fedorkin kete.
Vasiliy Cartı zamanıda kelgen ve «iqtisadiy, bücet-maliye, yatırım siyaseti» devlet şurası komissiyasınıñ reberi Vitaliy Nahlupin 16-nci yerni aldı. Ondan soñ, deputat, PAO «Krımgazstroy» şirketiniñ reisi Petr Zaytsev, çoq belli olmağan Anatoliy Azardoviç, «spiker» mesleatçısı, deputat Lentun Bezaziyev ve «Russkoye yedinstvo» Saq rayon firqasınıñ reisi Stanislav Matveyev buluna.
Cedvelniñ 3-nci onluqta iş-adamları ve memurlar yerleştiler. 21-nci yerde sabıq deputat Vladimir Rıjko buluna. 22-nci yerde – «Slava i volâ» qazaqlar teşkilâtınıñ reisi Aleksandr Paloçkin. Soñra, «sanator-kurort kompleksi ve turizm boyunca» daimiy komissiyanıñ reberi Aleksey Çernâk kete, o 2010 senesi Konstantinovnıñ mesleatçısı oldı, Qırım Rus cemiyetiniñ azası (reisleri – Tsekov ve Aksönov) Aqmescit şeer şurasınıñ sabıq deputatı Natalya Lantuh kete, o, 2009 senesi sabıq şeer yolbaşçısı Gennadiy Babenkonıñ başında yımırta parlağan edi, «Avtodel» şirketi müdirlerden biri Mihail Smolânov; Qırım Rus cemiyeti azası Larisa Çulkova; Aqmescit şeer şurasınıñ sabıq deputatı, «Çernomor» şirketiniñ reisi İvan Lutsenko; Bağçasaray rayon şurasınıñ azası Оlga Vinogradova; Lev Mirimskiyniñ meslekdeşi, deputat Svetlana Savçenko; «Korporatsiya FM» şirketiniñ yolbaşçısı, deputat Frunze Mardoyan buluna.
Majoritar bölüklerinde namzetlerni tamam şu printsip boyunca saylav aldılar. Em de, Qırım «akimiyetine» yaqın olğan şahıslardan ğayrı endi saylavlarda Regionlar Firqası bayrağı astında ğalebe qazanğan, qasaba ve şeerlerde itibarlı adamlarnı seçtiler.
Olarnıñ arasında Şmelkov (Or qapu okrugı), Nikolay Yüryeviç, Viktor Şapovalenko (ekisii de – Canköy okrugı), Nina Permâkova (Kezlev okrugı), Valeriy Grineviç (Saq okrugı), Aleksandr Kotovskiy (Kerçniñ Arşintsevskiy okrugı), Yevgeniy Mihaylov (Kefe okrugı), Dmitriy Rogaçev (Bağçasaray okrugı), İgor Lukaşev (Seitler-islâm Terek okrugı), Vladimir Klıçnikov (Aqmescitniñ merkeziy okrugı), İgor Arjantsev (Aqmescitniñ Moskva okrugı), ve «naqliye naziri» Yuriy Şevçenko (Lenin okrugı), «Skvortsovo» şirketiniñ müdiri Vitaliy Polişçuk (Sarabuz qasabı), Mamut Sultannıñ reberi İgor Budanov (Mamut Sultan okrugı), Aksönovnıñ babası Valeriy Aksönov (Aqmescitniñ demir yol bölügi) ve Aqmescitniñ Kiyev rayon şurasınıñ Natalya Malenkonı qayd etmek mümkün (Aqmescitniñ Tavriya vilâyeti).
Daimiy ekseriyet
Siyasetşınas Sergey Köstinskiyniñ fikirince, «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ saylav cedvelini em Rusiyege, em de Qırım akimiyetine kelişken adamlardan teşkil etildi. «Bu patrono-kliyentalizm idaresiniñ misali –qırımlı siyasetçilerden er biri artından «işançlı» ve tabi olğan adamlarnı alıp kete, – dedi Köstinskiy Qırım.Aqiqatqa. – Namzetler arasında ciddiy mütehaasıslar da bar. Amma, olar tolusınen boysınıvnı talap etken sistemağa qarşı küreşe bileceklermi?»
«İçtimaiy taqiqalar institutı» Qırım cemaat teşkilâtınıñ reberi, siyasetşınas Yusuf Kürkçiniñ fikirince, Aksönov ve konstantinov eki türlü siyasiy küçniñ saylav cedvelinden ketmek kerek ediler. «Olarnıñ planları soñki daqiqası deñişti, - dedi siyasetşınas, Qırım.Aqiqatqa. – Aksönov ve Konstantinov bir cedvelge kirgenileri, «Yedinaya Rossiya» Devlet Şurasında daimiy ekseriyetni toplağanını bildire». Kürkçiniñ fikirince, «Yedinaya Rossiya» nevbetteki çağıruvda 75 deputatlıq yerinden 45-50 alır.
Qırımlı siyasetşınas Alime Apselâmova tamam bu kibi fikirde. Onıñ fikirince, elitanıñ teşkil etilüvi ğayet farqlı ola bile, amma bu sefer er şey endi belli usullar vastasınen yapıla. Qırım.Aqiqatnen subetleşkende o şunı bildirdi: «Er türlü elita akimetni eldeetmege istey. Bunıñ içün akimiyetniñ er basamağını toldurıp, öz adamlarnı qoymaq kerek. Er kes cemiyetniñ destegini istep, onıñ yerine meselelerni çezmege vade eteler». Siyasetşınasınıñ aytqanına köre, vaziyet deñişmese, «nefaqacılarnen ayın –oyunlar alıp barılğanı ve muhalifetniñ olmaması taqdirde», «Yedinaya Rossiyanıñ» saylavlarda reylerniñ 40-60%-nı almağa imkânı bar.
Şu firqanıñ terkibindeki, üçünci yerde Remzi İlyasovnıñ bulunması bir qaç sebep ile añlatıla. «O – Meclis ve qırımtatarlarnıñ vekili olıp, yüksek derecede memur sayıla, onıñ bulunuvı milletlerara barışıqnı ve etnik menfaatlarnıñ saqlap qalmasını numayış ete. Bundan da ğayrı, milletniñ bölünüvine ve qırımtatarlarnıñ uzaqlaşmasına sebepçi ola», – dey Apselâmova.
Kürkçi añlatqanı kibi, «Bu, küçniñ numayışı: Rusiyege qol tutqanlar er şeyni alacaqlar, başqa fikirde olğanlarnı ise, Cemilev ve Çubarov oğrağan cezalarğa oğratacaqlar».
Belli ki, Ukraina halq vekili Mustafa Cemilevge ve Meclis reisi Refat Çubarovğa Qırmğa 5 yıl içinde kelmege yasaq ettiler.
