Qırımtatar halqınıñ lideri, Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilev Avropa Birligi Rusiyege Qırım ile bağlı iç bir kerileme köstermeyceginde emindir.
Bunı o bugün Tsentr jurnalistskih rassledovaniy marafonı devamında bildirdi.
«Men Avropa Şurasınıñ baş kâtibi Torbyern Jagland ile körüştim. Tahminen bir saat devamında işğal etilgen Qırım vaziyetini muzakere ettik», – dedi Cemilev.
O, Avropa parlamentiniñ deputatları öz vekâletleri çerçivesinde status-kvo qaytarılması içün areket etmege azır olğanını qayd etti.
«Bugün er kes bir memleket başqasını zapt etkeni iç te mümkün olmağanını ayta, – dey Cemilev. – Eger de Kremlde er şey unutılır ve Avropa nasıldır bir kerilemege yol berir dep tüşünseler, olar aldanalar», – dedi o.
Halq deputatı fikrince, işğalden evelki yaşayış ğayrıdan pekitilmese ve Qırım Ukrainağa qaytarılmasa, Qırım sakinleriniñ esas meseleleri al etilmez.
«Çünki halqara teşkilâtılarnıñ ve insan aqları boyunca Avropa mahkemesiniñ seviyesinde çezilecek ufaq-tüfek suallerniñ soñu olmaz – yekâne çare – Qırımnı Ukrainağa qaytarmağa»,– dey Cemilev.
Onıñ aytqanı kibi, böyle olması içün ilk- evelâ Rusiyeniñ iradesi ve Ukrainağa ketirgen ziyanınıñ tazminatı kerek.
«Daa bir çare – Rusiyeni bu kibi istilâiy siyasetinden vazgeçmege mecbur etecek cezalarnıñ kirsetilmesi. Kreml yolbaşçıları şunı da hatırlamalı ki, sovet orduları Afganistanğa kirgende, o vaqıttaki cezalarnıñ neticesi Sovet Birliginiñ dağılması oldı. Biz Rusiye Federatsiyasınıñ dağıluvını istemeymiz, onıñ demokratik devlet olğanını ve Ukraina ile yahşı munasebetni saqlağanını isteymiz», – dey Cemilev.
Bundan da ğayrı, o, Ukraina şarqında vaziyetniñ tertipleşüvi Avropa ve Rusiye arasında uzlaşma olacağını tüşünmey.
«Bu mesele meni pek raatsızlata edi. Obama ile ve avropalı bölüklerde biz Qırım mevzusı iç te unutılmaycağını muzakere ete edik. Bu mevzu Abhaziya ve Nagornıy Karabah ile teñiştirilmey, çünki Qırımda – biriniñ toprağınıñ insafsız qoşulması yüz berdi. Şunıñ içün mında nasıldır bir uzlaşmalar ola bilmez», – dedi qırımtatarlarnıñ lideri.
Vaqialarnıñ ilerideki inkişafını Cemilev Qırım boyunca muzakerelerniñ devam etkeninde köre.
«Kün tertibatında Qırım meselesi daima olacaq – başqa sual – Kreml yolbaşçılarınıñ aqıl-feraseti yetermi, olar öz vatandaşlarınıñ menfaatını tüşüneceklermi, – dey Cemilev. – Eger de Rusiye menfaatını tüşünseler, işğal etilgen yarımadanı terk etmeliler. Mına böyle bir bataqlıq olacaq», – dep yekün çekti Cemilev.
Onıñ sözlerine köre, aks alda – Qırımnıñ kelecegi olmaz, yani tış memleketler ile iç bir alâqa olmaz.
