Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Uquqqoruyıcı:qırımtatarlarnıñ Meclisi Tatarstan safdaşlarınıñ taqdirini tekrarlay bile


Tatar halqı Meclisiniñ reisi Fauziya Bayramova zapt etilgen Qırımda Milliy Meclisi qanun çerçivesinde faaliyetiniñ yasaq olmasına oğramaq mümkün, dep esap ete. Şu sebepten, o, icrette ükümet meydanğa ketirmege ve Birleşken Milletler Teşkilâtında registratsiya olmaqnı mesleat ete.

Bularnı o BBS Ukraina-ğa bergen intervyüsında bildirdi

Qırımtatar halqı Meclisi oğrağan vaziyet, Bayramovanıñ aytqanına köre, bir vaqıtlarda Tatar meclisi rastkelgen vaziyetke pek beñzey. Taqipler 1994 senesi, Tatarstan Rusiye ile vekâletler boyunca anlaşma tizgenden soñ, başlandı.

«Bu aqiqatta mustaqillikten vazgeçüv olğan edi, Tatarstan yolbaşçılarınen munasebetler ise kesen-kes bozulğan edi. 1994 senesiniñ yazında Milli Meclisni mahkeme yapıp başladılar. Bizlerge qanunlar qabul etmekni yasaq ettiler. Amma bizler, evel çalışqanımız kibi çalışa berdik – qanunlar çıqardıq, Anayasa yerine «Tatar qanunı»nı qabul ettik, halqnen ğayret ile çalıştıq, tatar mektepleri, camiler, gazetler açtıq, siyasiy tedbirler teşkil ettik ve, çaremizge köre, tatarlarnıñ içtimaiy meselelerini çezmege tırıştıq.

Amma üstümizge olğan tazıyıq da küçlü edi: Tatarstannıñ ükümeti endi olğanı qadar Moskvağa bağlanıp çalışa edi, bizler, öyle etip, Qazan içün de, Moskva içün de istenilmegen elementler olıp qaldıq.

Vladimir Pütin akimiyeti yüz bergeninen «ellerimiz bağlandı», - dey Tatarstan Meclisiniñ yolbaşçısı: Rusiyeniñ er bir yerinde tatar mektepleri qapatıldı, musulmanlarğa taqip etilip başladı.

«Böyle alda biz susıp olamadıq! Qarşı olğanımız içün, bizlerni kene mahküm ettiler, Qazanda, ciyen (toplaşuv) keçirilgen Naberejnıye Çelnı şeerinde, Moskvada tintüvler yaptılar. Meni milletlerara duşmanlıq qozğaması içün mahkemege oğrattılar, şartlı bir yıl berdiler, Milli Meclis adından dünya cemiyetine yapılğan muracaatlarnı çekip aldılar ve mahkeme qararınen yasaq olunğan edebiyat cedveline kirsettiler. Birazdan daa bir mahkeme oldı – Milli Meclisni registratsiyadan alıp taşladılar. Şimdi bizler qanundan tış çalışmaqtamız. Eger de Qırım Rusiye terkibinde qalsa, zan etem, Qırımtatar Meclisiniñ alı da şu olacaq», - esap ete Bayramova.

Eger Rusiye akimiyeti Meclisniñ faaliyetini yasaq etse, o, öz vaqtında Tatarstan Meclisi yapqanı kibi yapmağa mesleat ete.

«2008 senesiniñ soñunda öz ciyeninde Milli Meclis Birleşken Milletler Teşkilâtı adına Deklaratsiya ve referendum aqibetlerine binaen Tatarstannıñ muhtariyetini tanımaq ricasınen muracaat etti. Aynı zamanda Meclis «İcrette ükümet»ini tayinledi, Amerikada yaşağan alim Vil Mirzayanov yolbaşçısı oldı», – dep, ikâye etti Tatar halqı Meclisiniñ başı.

Uquqqoruyıcınıñ fikirine köre, qırımtatarlarnıñ vaziyetlerine daa şükür demeli – olarğa Turkiye ve Ukraina tayanç olalar, em de bu halqta dünyaca belli liderleri bar.

«Qırımtatarlar tamam ile asırnıñ bir çerigini Ukraina demokratiyası ve serbestligi müitinde yaşadılar, olar «rusiyeli» demokratiyasına alışmadılar. Böyle şaraitlerde qırımtatarlar, hususan olarnıñ yolbaşçıları, qullıqqa razı olmamaq kerek, çünki Qırım – qırımtatarlarnıñ aslı Vatanıdır. Qırımtatarlarnıñ vaziyeti fena degil, olarğa çoqmillionlıq Turkiye qoltutmaqta. Avropağa baqqan Ukraina ise qırımtatarlarğa loyal munasebette bulunmaqta ve olarnı ıncıttırmaz, dep belleyim», — soyledi Bayramova.

Milliy liderleri Mustafa Cemilevni Qırımğa mayıs 3 künü kirsetmegenlerine qarşı qırımtatarlar aktsiya ötkerdiler. Qırım «prokurorı» Natalya Poklonskaya böyle areketlerni «ekstremizm» dep, adlandırdı. O, Qırımtatar Milliy Meclisi reisine Refat Çubarovğa, itaatsızlıq yüz berse, Meclis yoq etilecegi ve onıñ faaliyeti yasaq olunacağını bildirdi.
XS
SM
MD
LG