Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnıñ fikirince, Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ işğal altındaki Qırımda topraq mülki aqlarınen bağlı buyruğınıñ maqsadı «yarımada kolonizatsiyasını tezleştirmek» ola. Bu aqta o, martnıñ 25-nde Qırım.Aqiqatqa bildirdi.
«Olar, olarnıñ fikirince, Rusiye vatandaşlarınıñ Qırımğa tez köçmesi içün şaraitler yaratacaq uquq mehanizmini qura. Şimdi nesi yetmey? Resurs ve topraq yetmey. Rusiyeniñ istegen er birini avuştırmaq içün yeterli resursı yoq. Olar rusiyeliler özleri köçsin dep şarait yapacaq olalar. Bunıñ içün ucuz, «boş» topraq bazarı yapılmalı», – dedi Çubarov.
O emin ki, yarımada ilhaqından soñ Rusiye pasportlarını almağa mecbur olğan qırımlılarnıñ topraqlarını zorlap ala bilecekler.
«Tek Rusiye pasportlarını alğan Qırım sakinlerine tesir etecek dep tüşünmeñiz. Bu buyruq Rusiye pasportlarını almağa mecbur olğan insanlarğa qarşı da qullanıla bile. Olarnı istegen vaqıt Ukraina vatandaşları olaraq ilân etip, topraq damartılarını zorlap alacaqlar», – dep tüşüne Meclis reisi.
Bundan ğayrı, Çubarov, «Rusiye bu buyruqtan faydalanıp, Qırımdan istegen er kesni quvmağa, yarımadadaki arbiy bulunuvını pekitmege ve buyruq er angi topraqnı zorlap almağa izin bergeni içün yatırımlarnı celp etmege tırışacaq», dep emin.
Halqara uquq mütehassısı Boris Babinniñ fikirince, Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ işğal etilgen Qırımdaki topraq mal-mülki aqqınen bağlı buyruğından soñ Kreml kontrolindeki yarımada akimiyeti topraq damartılarını tutıp ala bile.
Vladimir Putin martnıñ 24-nde topraq damartıları «çetel vatandaşları» ve «çetel şirketlerine» ait olamaycaq topraqlarnıñ cedvelini kenişletti. Cedvelge işğal etilgen Qırım ve Aqyarnıñ çoqusı rayonları, Keriç, Yalta, Kezlev ve diger yalı şeerleri kirdi. Yasaq Qırımnıñ üç regionına tesir etmey – Curçı, Qurman ve Qarasuvbazar rayonına, olarnıñ esas Ukraina ile sıñırı ve Qara deñizge çıqışı yoq. Cedvelge Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Duvanköy (Verhnesadovoye) köy şurası da kirmedi.
Ukrainanıñ «Sluğa narodu» («Halq hızmetçisi» – QA) fraktsiyasınıñ halq deputatı Vitaliy Bezgin Ukraina icra akimiyetiniñ vekillerine deputat muracaatını yollap, Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ işğal etilgen Qırımda topraq mal-mülki aqqınen bağlı buyruğına cevap bermege çağırdı. Cevap daa yoq.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
