Bazardaki fiyatlar mevsimge köre deñişe. Malüm ki, meyva ve sebzeler yazda qışqa köre daa ucuz, şu sebepten olarnı bir-eki ay evelsi olğanlarnen degil, bir, üç, beş yıl evelsi olğan fiyatlarnen qıyaslamalı.
Amma bu tek mevsim sebze ve meyvalarında keçe. Et, balıq, süt ve yımırta fiyatları pek deñişmey. Şimdi ise bularnıñ fiyatları da artıp başladı. Tuvar eti bir kilogramm içün 480 rubleden satıla edi, bir ay evelsi ise 530 rublege qadar paalılaştı. Öyle baqsañ, çoq degil, amma tüşünseñ, 10% ola. Aylıq ve pensiyalar ise deñişmedi. Meşur Rusiye bardı yırlağanı kibi, «yaramay yaşayışıma yetmey».
Bazarda «ev tavuğını» satmağa tırışqan bir apayçıqnı kördim. Yahşı bir qarar: tükânda tavuq alıp, üstüne biraz yod sürtesiñ
Daa beteri – bu et, bu mal qaydan kele añlaşılmay. Bazarda «ev tavuğını» satmağa tırışqan bir apayçıqnı kördim. Yahşı bir qarar: tükânda tavuq alıp, üstüne biraz yod sürtesiñ ve mına saña «ev tavuğı, renkine baqıñız». Men baqam! Yaramay boyalağanlarını da körem, ayaqları beyaz. Bu apayçıqqa bir şey aytmayım, o, da aşamağa isteydir, para qazana. Amma bazar reberligi oña bir şey aytmaq kerektir. O, bu boyalanğan tavuq etini satsa, bazarnıñ iddiaları yoq, demek.
Ya da iyülniñ ortasında yaz qarpızları. Baqıp quvanam!
Yoq, fiyatta yazılğanı kibi, Qırım qarpızı degil. Qırımda şimdi böyle qarpızlar yoq. Endi ketirmeyler. Mında er vaqıt Hersondan qarpız ketire ediler. Şimdi ketirmeyler. Fotoresimdeki qavunğa da pek inanmayım. Qoqusı yahşı, pek yahşı, amma Qırımda ösmedi. Men de mında yaşayım, iyülniñ ortasında mında böyle qarpız ve qavunlar olmağanını bilem. Tek ketirilgen soyları ola!
Balıq satıcıları başqa bir yol sayladı. Alıcılarnıñ başını aylandırmamaq içün, bir kilo içün degil, yüz gramm balıq içün fiyat yazalar.
Alıcığa insaniy yanaşalar. Çünki beñli balıq içün 98 rublege dayanırsıñ, közüñe hoş kelir – amma tek 100 gramm içün. Ya da sevimli Qara deñiz elek balığı (onı tutmaq yasaq ola, ğaliba) – 100 gramm içün 75 ruble (haberi olmağanlar içün aytayım, qavurılğan elek balığından tek yarısı qala, qalğanı – qılıf ve kemik).
Sebzelerde de belli bir aenksizlik bar. Pomidorlarnıñ episi kesen-kes Qırımda östürilmedi. Ne qadar ucuz olsa, o qadar Qırım pomidorı. Çoqusı allarda olarnı Krasnodar ülkesinden köpürden ketireler, belki, daa uzaqlardan. Şeftali, nektarin vaziyeti de añlaşılmay.
Yerli sakinlerniñ aytqanına köre, bir yıl içinde Qırımda et 10-15%-ğa paalılaştı, qartop ve qapısta fiyatları da arttı. Şeftali ve almalar ne içündir pek paalı şimdi. Belki, sıcaq iyünniñ tesiri oldı.
İnternetni açıp, beş yıl evelsi Kefede olğan fiyatlarnı taptım.
Diqqat: beş yıl içinde Qırımda pomidorlar 4,5 qat paalılaştı, qapısta 3,5 qat paalılaştı, 2,5 qat – alma ve şeftali, 2 qat – yımırta, süt, qartop, qarpız. Tuvar eti, balıq, hıyarlar 70%-ğa paalılaştı. Rusiyege istegen pensionerler ne qadar da quvanğan edi!
Neticede ne oldı? Eki qat artqan pensiyalarına eki qat paalılaşqan aynı mahsullarnı ala bileler.
Armen Haçaturov, kefeli bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün