«Üç yataq qaldı – qalğanları ketti»: Qırım furtunadan soñ özüne nasıl kele ve yañı yağanaqlar ne vaqıt beklenile

Koreiz suv basuvından soñ, 2021 senesi iyünniñ 21-i (nümüneviy resim)

Qırımda sel aqibetlerini yoq ete, tazminat parası aqqında ayta ve yañı yağmurlar yağacaq, dep tahmin eteler

Qırımda 2021 senesi iyün ayında furtuna ketirgen zarar miqdarı 12,5 milliard ruble oldı, dep bildirdi Rusiye kütleviy haber vastaları Kreml kontrolindeki Qırım yolbaşçısı Sergey Aksenovnıñ aytqanlarına esaslanıp. Bu paranıñ büyük qısmı, onıñ malümatına köre, yollarnı tamir etmek içün kerek.

Qırımnıñ yalıñız naqliyat saasına ketirilgen zarar tahminen 5,2 milliard ruble oldı, olardan 3,7 milliard Yaltada. Yarımadada çoq daireli evlerge ketirilgen zarar ilk olaraq 418 million ruble ola. Qırımnıñ Rusiye akimiyeti bildirgenine köre, zarar körgen qırımlılarğa tazminat ödep başladılar – 50-den 100 biñ rublege qadar, mülkniñ qısmen ya da bütünley yoq olmasına bağlı. Qırımda, sinoptiklerniñ tahminlerine köre, küçlü yağmurlar yağması beklenile. Sel aqibetlerini yoq etüv, tazminat ve yañı sağanaq tahminleri aqqında Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında aytıldı.

Qırımnıñ Rusiye ükümetiniñ yolbaşçısı Yuriy Gotsanük iyünniñ 29-nda Yaltada olıp keçken fevqulâde vaziyetler komissiyasınıñ toplaşuvında Rusiye akimiyeti özenlerni temizley, Yaltada, Keriçte yerlerni temizley ve dezinfektsiya yapa ve zarar körgenlerge tazminat berile, dep bildirdi:

«Qırım Cumhuriyetiniñ belediye qurulışları mülkniñ yoq etilüvi neticesinde ketirilgen zararğa qıymet kesmege devam ete. Bugünge qadar 1118 akt tizildi, Keriçte 604 akt, Yaltada 324 akt, Yedi Quyu rayonında 139 akt, İslâm Terek rayonında 30 akt, İçki rayonında 21 akt. Şeer ve rayon memuriyetleriniñ aktlarına köre, bugünge qadar zarar miqdarı 218 million ruble oldı. Fevqulâde vaziyetten zarar körgen vatandaşlarğa tazminat ödemege devam eteler. Endi 117 million ruble berildi, 1572 vatandaş parasını aldı».

Yuriy Gotsanük

Sergey Aksenov zarar miqdarı 100 biñ rubleden olsa, Rusiye akimiyeti şahsiy olaraq baqacaq, dep bildirdi.

Ay-Vasıl sakini Tatyana Barabaşnıñ Qırım.Aqiqatqa tarif etkenine köre, qasabada sel aqibetlerini yoq etmege devam eteler ve arttırılğan tazminatlar aqqında haberi yoq.

Tek üç yatağım ve dolabım qaldı – qalğan er şey özenge ketti
Tatyana Barabaş

– Evimizniñ yarısı örtüldi – suv taşlarnen beraber keldi. Özen endi dayanıp olamağan edi, yolğa ketti – evlerni bastı, qapattı. Fevqulâde vaziyetler nazirliginiñ hadimleri kelgen edi, bizni qurtardı… Şimdi er kes traktorlarnen temizlemege tırışa, qırmızı şapkalı göñülliler yardım ete. Daa qolay oldı, yardım keldi. Şimdilik bir şey aytmaylar, biz nasıl ne olacaqmız – tek yollarnı temizleyler. Zarar komissiyası kelgen edi: evlerimizni suv bastı, tek üç yatağım ve dolabım qaldı – qalğan er şey özenge ketti, o qadar küçlü bir sel oldı. Göñülliler büyük qızdıruv cihazlarını ketirdi, evlerimizni olarnen qurutamız. Zarar 100 biñ olaraq sayıldı, daa çoq berip olamaylar çünki. Kene de yahşı dedim – az da olsa yardım. Şahsiy yanaşuv aqqında ilk sefer eşitem. Birinciden yolnı temizlep açmaq kerek.

Yaltadaki sel aqibetleri. Bir soqaqnıñ qaderi (fotoresimler)

Yalta Rusiye memuriyetiniñ yolbaşçısı Yanina Pavlenko aynı toplaşuvda şeerniñ civarlarında bir qaç yol selden büyük zarar kördi ve, onıñ malümatına köre, bir qaç yüz yerli sakin yoq olğan mülki içün tazminatlarını aldı, dep bildirdi:

«Pek qıyın yerler – bu, ebet, yol omrağan Koreiz, anda bir qaç ev dünyadan kesildi. Qızıltaş, anda da yol omradı – bala bağçasına kiriş. Eki rayon – Ay Vasıl ve «Hutorok» kooperativi alâ daa köşel çaqıl altında qala… Tazminat parası aqqında: şimdilik 813 muracaat keldi, ilk ihtiyac mülki ve evlernen bağlı 510 ariza, zarar körgen maşinalarnen bağlı 145 ariza ve iş adamlarından 158 ariza keldi. 314 qoranta mülkini bütünley coydı, 224 kişi – qısmen. Bugünge qadar 538 insannıñ mülki qısmen ya da bütünley yoq etilgeni tasdıqlandı. 22,87 million ruble miqdarında para 317 insanğa berildi».

Yanina Pavlenko

Yanina Pavlenko bazı ev ve mağazlarda alâ daa suv bar, dep qoştı, inşaatlar özen seviyesinden aşağıda qalğanı içün suvnı çıqarıp olamaylar.

Suv basqan Koreiz. Qasabanıñ körünişi (fotoresimler)

Ukraina Milliy akademiyasınıñ meteorologik iklim tedqiqatları ve uzun müddetli ava tahminleri bölüginiñ müdiri Vazira Martazinovanıñ fikirince, Qırımda küçlü yağanaqlar eñ yaqın künlerde kene yağa bile.

Bu aftanıñ soñunda sağanaq yağması beklenile, furtunalı da ola bile.
Vazira Martazinova

– Sibirde qutuptan meridianlar boyunca subtropiklerge qadar yüksek basım bar, bizde ise – qutuqtan subtropiklerge ketken alçaq basım. Bu yerde esnaslar blok etile ve uzun zaman qala. Yani bu malümatqa baqılsa, eñ yaqın vaqıtta ekstremal bir şey olmaycaq, dep aytıp olamayım – ya sağanaq yağacaq, ya da furtunalı, ruzgârlı avalar olacaq. Avropada pek faal tsiklon bar, o, Qırımdan Arhangelskke qadar qıyınlıqlar ketirgen tsiklon yerinde buluna. Esaplarımızğa köre, bu aftanıñ soñunda sağanaq yağması beklenile, furtunalı da ola bile. Yağanaqlar yağmaq kerek.

Vazira Martazinovanıñ tahminlerine köre, iyülniñ 10-na qadar Qırımda ava arareti biraz tüşecek, soñra da kene qurğaqlıq başlaycaq.

(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)