Putin Ukrainanıñ tamır halqlar qanun leyhasını tem-telef silâsınen qıyasladı

Vladimir Putin

Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ fikirince, Ukraina Yuqarı Radasına berilgen tamır halqlar qanun leyhası «Ukraina akimiyetiniñ Rusiyege qarşı duşman munasebetini» köstere, bu vesiqanıñ qabul etilüvi ise «rus ealisiniñ eksilüvine» ketirecek. Bu aqta o, iyünniñ 30-nda «canlı bağ» vaqtında ayttı.

«Ukraina prezidentiniñ Ukraina Yuqarı Radasına bergen ve rus halqını bu topraqlarda tamır halq olaraq ilân etmegen tamır halqlar qanun leyhasını añlatmaq qıyın olur edi. Aqılğa yatmağan bir şey. Asırlarnen mında rus insanları yaşadı, şimdi ise tamır halq sayılmay. Bunıñ neticesi ne ola bile? Halqnıñ bir qısmı kete bile, lâkin qayda ketecek? Anda ev, işleri bar ve özüni ekinci sınıf olaraq is etmemek içün ğayrıdan qayd olmağa mecbur olacaqlar. Bunıñ neticesi ne olacaq? Ruslarnıñ sayısı eksilecek. Bu tem-telef silâsınıñ qullanması ile aynı. Rus tilini er künlik ayattan çıqaralar», – dedi Putin.

Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy mayısnıñ 18-nde qırımtatar genotsidiniñ qurbanlarını añma kününde Ukraina yarımadanı kontrol altına qaytarmaq içün ğayret köstere, dep qayd etti. O, tamır halqlar qanun leyhasını parlament baqsın dep kirsetti, dep haber etken edi.

Zelenskıynıñ qayd etkenine köre, o, «Qırım platforması» sammiti ögüne qırımtatarlar ve qırımlılar içün «müim olğan» qanunlarnı imzalamağa istey, dep qayd etken edi.

Rusiye prezidenti Vladimir Putin Ukrainanıñ tamır halqlar qanun leyhası «ruslarğa qarşı yapılğan küçlü bir darbe» ola, dep bildirdi.

Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilcisi Anton Korınevıç Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ Ukrainanıñ «tamır halqlar» qanun leyhasınen bağlı izaatlarını «propagandacı» dep adlandırdı.

İyünniñ 8-nde Rusiye Devlet Duması Ukrainanıñ qanun leyhasını takbih etken beyanatnı qabul etip, PACE ve OSCEge muracaat etmege niyetleri bar, dep bildirdi.

Yuqarı Rada deputatı, Ukrainanıñ PACE eyyetiniñ azası Rustem Umerov buña cevap berip, «iç bir memleketniñ Ukrainanıñ iç işlerine qarışmağa aqqı yoq», dep qayd etti.

Qırımtatarlarnı tamır halq olaraq tanıma

2014 senesi martnıñ 20-nde Ukraina Yuqarı Radası qırımtatarlarnı Qırımnıñ tamır halqı dep tanıdı. Bu qararğa 283 halq deputat rey berdi. Ukraina qırımtatar halqınen diger milliy azlıqlarnıñ Ukrainanıñ tamır halqı olaraq etnik, medeniyet, til ve din kimliginiñ saqlap qalması ve inkişafını kefil etmekte. Qırımtatar Milliy Meclisi ve Qurultayı qırımtatarlarnıñ temsiliy organları olaraq tanıldı.

Er yıl avgustnıñ 9-nda dünya tamır halqlar künü qayd etile. Onı BM Baş Assambleyası 1994 senesi tasdıqladı.