«Manzara qorqunç edi» – Albat köyüniñ sakini suv basuvınıñ aqibetleri aqqında

İyülniñ 4-nde ve 5-nde toqtamağan yağmurlar sebebinden Qırımda Bağçasaray rayonınıñ bir sıra meskün yerini suv bastı, tahminen 100 ev zarar kördi. Belbek, Kokköz ve Bağa özenleri taşıp ketti. Esasen Albat (Kuybışevo), Kokköz (Sokolinoye), Foti Sala (Golubinka), Aromat köyleri zarar kördi. Qırımnıñ Rusiye akimiyeti Belbek özeni vadiysinde bulunğan köylerde fevqulâde vaziyet rejimini ilân etti.

Albat yolunda

Rustem Murasov – Albat (Kuybışevo) köyüniñ sakini suv basuvını körmedi. Dostunı işke alıp ketmek içün 20 daqqağa ketken edi. Bütün aqşam Rustem ağanıñ evini tamir etkenler. Murasov köyge qaytqanda evini tanımadı – odalarda suv seviyesi pencereniñ ortasına kele edi.

«Bir kün ögüne dostum evimni tamir etmege yardım etti, gecege qadar damını yaptıq. Özen pek köterildi, dalğa aralığımıznı örtti. Kelgenimde manzara qorqunç edi», – dep tarif ete Murasov.

Rustem Murasov suv basuvına oğrağan evinde, 2021 senesi iyülniñ 6-sı

Rustem Murasovnıñ evi altmışıncı yıllarda qurulğan edi. Onı üç ay evelsi alıp, birden tamir etip başladı. Suv basuvı evniñ bir divarını qısmen alıp ketti, odalarnı ve azbarda olğan qurucılıq malzemelerini suv bastı. Azırlanılğan dam, qurucılıq tahtaları, pencere ve qapular tamir etilmeycek alda. Qurucılıq malzemeleriniñ bir qısmını suv azbardan alıp ketti.

Rustemniñ evi, 2021 senesi iyülniñ 6-sı

Evde olğan buzdolabı ve ocaq, büyük ihtimalnen, tamir etilemez. Mebelniñ bir qısmını ketirip yetiştirmedi, daa yaqında odalarnı tamir etkeni içün bu künleri eşyalarnı da ketirecek edi.

«Bu evde yaşap olurmızmı bilmeyim, aytması qıyın. Bütün ev suv ve lay tolu. Qurucılar eñ azından qurumaq kerek, dep ayta. Yahşı qurumasa, er vaqıt küflenip çeçeklenecek», – dep ayta Rustem Murasov.

Kene yahşı, azbarda özüni qurtarıp olğan mışıqtan ğayrı, başqa ev ayvanları yoq edi: «Allahqa şükür, mışıq sağ qaldı. Bir yerge qaçıp oldı, ve yahşı. Eñ esası».

Rusiye Fevqulâde vaziyetler nazirligi Albatta suv basuvınıñ aqibetlerini yoq ete

Bağçasaray rayonındaki suv basumı – Rustemniñ buña oşağan körgen ekinci adisesidir. 1944 senesi qorantası sürgün etilgen Özbekistanda Ferğanada suv basuvını endi körgen edi. 1977 senesi felâket olğanda beş yaşında edi. «Kiçik edim ve ciddiy suv basuvı olğanını hatırlayım. Çoq insan tahliye etilgen edi, dep aqlımda bar», – dep ayta o.

Rustemniñ esli-başlı qomşusı suv basuvı vaqtında azbarğa çıqıp, ayvan avlalarını açtı: «Olarnıñ qoyan ve tavuqları bar edi, ayvanlarnı qurtarmaq içün çıqqanda onı suv alıp ketkendir. Alâ daa tapmadılar, elâk oldı, dep tüşünemiz. Dalğa örtti, bir saniyede olğan şey». Qırımtatarı bütün qomşuları suv taşqınından bir şekilde zarar kördi, dep ayta.

Albat sakini emin ki, qasabanı suv basuv telükesi daa bar.

«Bu evde yaşap olurmızmı aytması qıyın» – Rustem Murasov suv basuvınıñ aqibetleri aqqında (video)

«Suv anbarı problemi qala, dambaları yañıdan qurulmalı. Alları müthiş, olar dayanamay ve buña emiyet berilmey. Özenler temizlenmey. Buña para berilemi, onı hırsızlaylarmı bilmeyim. Amma bir şey bar: yaramay bir şey olmasa, kimse bir şey yapmay», – dep bildirdi Murasov. Qomşular bu problemni yerli akimiyetke çoq seslendirgen edi, dep qoşa: eskiden özenler muntazam sürette pıtaq ve çöplükten temizlene edi, şimdi ise, yerli akimiyetniñ aytqanına köre, bu mesele yıllarnen çezilmey.

Murasov üç ay evelsi alğan eviniñ ögünde otura, 2021 senesi iyülniñ 6-sı

Murasovnıñ eki balası bar, suv basuvı vaqtında qorantası Aqyarda anasında edi, anda evleri bar. Suv basuvı nasıl oldı körmediler.

«Akimiyetniñ yardımına baqacaqmız, olacaqmı, ne qadar tez olacaq ve ne qadar büyük. Şimdilik er şey yavaş ve añlaşılmay kete», – dep tüşüne Murasov. O, komissiya maddiy zarar aktını tizdi, dep ayta, faqat tam miqdarını oña aytmadılar. Şimdi zarar körgenlerge esasen soy-sopları ya da dostları yardım ete, ara-sıra göñülliler kele. Köyde Rusiye Fevqulâde vaziyetler nazirliginiñ hadimleri çalışa, «acele yardım» maşinası tura.