2021 senesi Qırım akimiyetiniñ yañı turizm rekordlarını qırmaq istegeni üzerinde Qırımda koronavirus hastalığınıñ adiseleri yañı seviyege yetti - sıñırlarnıñ qapalması sebebinden dünya kurortlarına barıp olamağan ruslar yarımadağa kettiler. Bugünde-bugün resmiy statistika eksilmekte. Amma buña baqmadan ölüm köstergiçleri pek yüksek seviyede.
Qırımda koronavirus pandemiyası ile bağlı vaziyet nasıl ve resmiy statistika ne dey? Yañı hastalarnıñ sayısı eksilgeni zaman yüksek ölüm seviyesini nasıl añlatmaq mümkün? COVID-19 ile bağlı vaziyet 2022 senesi nasıl olacaq? Bu ve diger suallerni Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yaynında alıp barıcı Sergey Mokruşin Aqyardan jurnalist David Akselrod, ukrainalı vaktsinolog ve immunolog, Meçnikov adına mikrrbiologiya ve immunologiya institutınıñ hadimi Andrey Volânskiıy, rusiyeli epidemiolog, tibbiyet ilimler doktorı, professor Vasil Vdasov ile muzakere etti.
Resmiy statistikağa köre, pandemiya başlanğanından berli Qırımda (Aqyar şeeri köz ögüne alınmay)126 biñ koronavirus hastası qayd etildi, 4100 ziyade adam öldi. Aynı zamanda 942,5 biñ ada aşı yaptı. Resmiy malümatqa köre, Qırımda kollektiv muqavemet seviyesi 64,5 faiz teşkil ete.
Bugünde-bugün resmiy malümatqa köre, yañı hastaarınıñ sayısı eksilmekte. Eger keçken sene künde hastalanğanlarnıñ sayısı tahminen 900 olsa, bugünde 200-dir.
Rusiye nezareti astındaki Qırım ve Aqyar akimiyetiniñ koronavirus tarqaluvına dair statistikasını halqara teşkilâtlar ve diger mustaqil menbalar tasdıqlamay. Ukraina aq qorçalayıcıları Qırımnıñ Rusiye akimiyeti hasta sayısını eksiltip bildire, dep bildirgen edi.
Aqyarda resmiy statistikağa köre, kollektiv muqavemet seviyesi Qırım muqavemetine baqqanda yüksekçe - 88,7 faiz. Bu da "COVID-19-dan serbest mıntaqa" içün 5 kriteriyden yekânesidir. Mında 314 biñ adam aşı yaptı. Pandemiya başlanğanından berli 52 biñ koronavirus hastası qayd etildi, 1812 vefat etti.
"Bundan evel Aqyar Sağlıq saqlav departamentiniñ vekilleri, maqvemeti olğan adamlarnıñ statistikasına hastalanıp tüzelgeni aqqında vesiqası olğan, aşı yapqan şahıslardan ğayrı belki de hastlanıp tedaviylengenlerni de kirsetmek kerek olğanı aqqında aytqan ediler. Yani, bu koronavirusqa oğrağan, amma ekimge muracaat etmegen şahıslardır. Elbette böyle insanlranıñ tam sayısını kimse bilip olamaz", - dep saya David Akselrod.
Jurnalist kollektiv muqavemetniñ raqamları şübelidir, dey.
"Bu elbette 80 faiz degil. Rosstatnıñ malümatına köre aqımdaki yılda Aqyarda 510 biñ adam yaşay. Ve bu da tam qaramlar degil, çünki çoqusılar Aqyarnıñ ealisi bu raqamdan yüz biñ az olğanını tahmin eteler", - dedi o.
Resmiy statistikağa köre, Qırımda COVID-19 hastalarınıñ sayısı eksilmekte. Misal olaraq, noyabrniñ 23-nde 775 adam edi, şimdi 153-tir. Aynı zamanda ölgenlerniñ sayısı pek yüksektir: noyabrniñ 23-nde 24 edi, dekabrniñ 21-nde 25-tir.
Yılnıñ başından dünyada hastalanğanlarnıñ sayısında eki, ölgenlerniñ sayısında bir dalğa ediAndrey Volânskiy
İmmunolog Andrey Volânskiniñ añlatkanına köre, tecribe ceetinden dünyada hastalanğanlarnıñ dalğası ve ölgenlerniñ dalğası aynı degil.
"Misal olaraq, yılnıñ başından dünyada hastalanğanlarnıñ sayısında eki, ölgenlerniñ sayısında bir dalğa edi. Yani bu er vaqıt aynı degil. Aynı zamanda ölgenlerniñ sayısı soñki vaqıtları stabilleşe, hastalarnıñ sayısı ise keskin şekilde arttı", - dedi Volânskiy.
COVID-19 ile bağlı vaziyet 2022 senesi nasıl olacaq? Epidemiolog Vasiliy Vlasov müsbet deñişmeler olacağını ayta.
2020 senesiniñ başında virus yoq olacağına bar olğan ümütelerni elbette unutmaq kerekVasiliy Vlasov
"Bu eki yıl devamında mikrobnıñ esas variantınıñ deñişmesi alâ daa hastalıqnıñ ağırlaşmasına ketirmedi. Böyle devam etecegine ümüt etecekmiz. Amma qayd etmek ister edim ki, 2020 senesiniñ başında virus yoq olacağına bar olğan ümütelerni elbette unutmaq kerek", - dey emidemiolog.
COVID-19 koronavirus yuqunçı
Daa evel 2019-nCoV olaraq belli SARS-CoV-2 koronavirusı Qıtayda keçken yılnıñ soñunda qayd etildi.
O, COVID-19 hastalığınıñ sebebi oldı. Hastalıq yengil keçe bile, bazı insanlarda suvuqlanuv ve gripp alâmetleri, yüksek sıcaq ve öksürüv körüne bile. Bu ölüm sebebi ola bilgen pnevmoniyağa keçmesi mümkün. Hastalarnıñ ekseriyeti tüzele; çoqusı allarda immunitet sisteması zayıf olğan insanlar, hususan qartlar vefat ete.
2020 senesi martnıñ 11-nde Dünya sağlıq teşkilâtı yañı koronavirus sebebinden başlağan hastalıq qırğınlığını pandemiya olaraq tanıdı.