ABD Ukraina elçihanesi, Rusiyeni ukrainalı siyasiy mabüslerni azat etmesine ve qırımtatarlarnıñ taqip etilüvini toqtatmasına daa bir kere çağıra. Bu aqta elçihaneniñ Twitter haberinde aytıla.
«Rusiye qırımtatarlarnı apiske ala ve siyasiy sebeplerden taqip etilgenlerniñ apis müddetlerini uzata, mabüslerge COVID-19 vaziyetinde esas tibbiy teminlev berilmey», – dep bildirdi elçihane.
Aq qorçalayıcı ve cemaat teşkilâtları dünya toplulığına muracaat etip, Rusiye işğal etken Qırım apishanelerinde koronavirus tarqaluvınıñ telükesi bar olğanına cevap bermelerine çağırdı.
Beyanatta Bağçasaraydaki «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi Server Mustafayevniñ sözleri qayd etile, o, SİZOda virus yuqunçı alâmetlerinen buluna. Mustafayevniñ Rusiye mahkemesine bildirgenine köre, onıñ sıcağı ve quru öksürigi bar.
Martnıñ 23-nde Ukraina Tış işler nazirligi, siyasiy mabüs Ukraina vatandaşı Server Mustafayevniñ Rusiye tarafından kerekli tibbiy tedqiqler ve tedaviylevnen temin etilmegenine qarşı narazılıq bildirdi. Rusiye tarafı buña şimdilik cevap bermedi.
Daa evel «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi Mustafayevniñ sağlıq vaziyeti fenalaştı, dep haber etildi.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ İnsan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisovanıñ bildirgenine köre, Mustafayev oña tibbiy yardım kösterilmesi ve koronavirus talili alınmasını rica ete.
Daa evel berilgen malümatqa köre, Server Mustafayev Rusiyeniñ Rostov-na-Donu Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesiniñ oturışuvına yüksek sıcaq ve öksüriknen ketirildi. Advokat Aleksey Ladinniñ aytqanına köre, qırımlı esnas başlanmasını yatıp bekledi.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ insan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisovanıñ bildirgenine köre, Mustafayev tibbiy yardım kösterilmesi ve koronavirus taliliniñ yapılması aqqında rica ete.
Amnesty International halqara aq qorçalayıcı teşkilâtı, Rusiyeniñ Cenübiy arbiy okrugınıñ arbiy prokurorı Sergey Kolomiyetske mektüp yazıp, Server Mustafayevge tibbiy yardım kösterilüvi, bütün qabaatlavlarnıñ lâğu etilüvi ve onıñ azat etilüvi aqqında rica etmege çağırdı.
2017 senesi oktâbr ayında Rusiye telükesizlik hısmetiniñ hadimleri Bağçasaraynıñ altı sakini Timur İbragimov, Marlen Asanov, Memet Belâlov, Seyran Saliyev, Server Zekiryayev ve Ernes Ametovnı tutup alan edi. FSB olarnı Rusiyede ve onıñ tarafından ilhaq etilgen Qırımda yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtınıñ azaları olğanında qabaatlay.
«Qırım birdemligi» cemaat teşebbüsiniñ koordinatorı Server Mustafayev ve qırımtatarı, musulman Edem Smailov 2018 senesi mayısnıñ 21-nde Qırımda Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutulğan edi. Olarnıñ davası Bağçasaraydaki «Hizb ut-Tahrir davasına» ilâve etildi.
2019 senesi noyabrniñ 15-nde Rusiyeniñ Rostov-na-Donu Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesi Bağçasaraydaki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» temelini baqıp başladı.
«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
Daa evel 2019-nCoV olaraq belli SARS-CoV-2 koronavirusı Qıtayda keçken yılnıñ soñunda qayd etildi.
O, COVID-19 hastalığınıñ sebebi oldı. Hastalıq yengil keçe bile, bazı insanlarda suvuqlanuv ve gripp alâmetleri, yüksek sıcaq ve öksürüv körüne bile. Bu ölüm sebebi ola bilgen pnevmoniyağa keçmesi mümkün. Hastalarnıñ ekseriyeti tüzele; çoqusı allarda immunitet sisteması zayıf olğan insanlar, hususan qartlar vefat ete.
2020 senesi martnıñ 11-nde Dünya sağlıq teşkilâtı yañı koronavirus sebebinden başlağan hastalıq qırğınlığını pandemiya olaraq tanıdı.