Aprel 26 sabasında Rusiye telükesizlik hadimleri Qarasuvbazarda qırımtatar iş adamı ve cemiyet erbabı Resul Velilâyev ile alâqalı evler ve iqtisadiy obyektlerde keniş mıqyaslı operatsiya keçirdiler. Rusiyeniñ Tahqiqat komiteti oña ait «KrimOpt» tarqatıcı şirketke qarşı cinaiy iş açtı.
Telükesizlik hadimleri Velilâyevniñ özü, ve bunıñ kibi de aqrabaları: kiçik qardaşı Ekrem, qız qardaşı Zera ve oğulları Ayder ve Rustemniñ evlerine tintüv ile keldiler. Ondan ğayrı, FSB hadimleri OOO (sıñırlanğan mesüliyetli şirket) «KrımOpt» şirketiniñ mudiri Ali Bariyev ve şirketniñ daa bir hadimi Asan İbraimovnıñ evlerini tinttiler.
Velilâyevniñ şirketini telükesizlik talaplarınıñ bozuluvında qabaatlaylar, lâkin tahqiqatçılarnıñ muayen iddiaları şimdilik belli degil.
«Siz olmasañız, yardım etersiñiz»
Abdureşit Cepparov
Olıp keçken vaqialarnı közetken Qırım cemiyetçisi Abdureşit Cepparov, «KrımOpt»nıñ top-meneceri Ali Bariyevden tintüv esnasında tehnikasını – planşet ve smartfonnı musadere etkenlerini bildirdi. Özüni Aqmescitke sorğuğa alıp kettiler.
Cepparovnıñ aytqanına köre, tintüvni FSB hadimleri keçire edi. Aynı zamanda, tışarıda tam taqımlı OMON uruşmacıları tışarıdan evniñ etrafını sarıp alğan edi. Velilâyevler ve Bariyevniñ evleri yanına, yurtdaşlarınıñ taqdirlerini qayğırğan qomşuları kele edi.
«Qırım birdemligi» areketiniñ iştirakçileri Facebookta vaqianıñ yerinden canlı translâtsiya ete ediler. Yayınlarğa köre, yerli sakinler ile OMON hadimleri arasında arada-sırada söz davalar olıp keçe edi.
Telükesizlik hadimleri toplaşqanlardan yayınnıñ toqtatılmasını talap ete ediler. Bir qaç daqqadan soñ toplaşqanlarğa Resul Velilâyev özü çıqtı ve video çıqarılmasını toqtatıp, dağılmaqnı rica etti.
İş adamı: «Yigitler, menim tek bir ricam: mında ne olsa-olsun – biz onı bu yerde çezermiz. Siz mında olmasañız, pek yardım etersiñiz», – dedi.
Yigitlerniñ ekisi Velilâyevden, telükesizlik hadimleri onı qorquzmaylarmı, dep soradı. Ev saibi bu sualge menfiy cevap berdi.
Tintüvden soñ Resul Velilâyev ile şirketiniñ mudiri Ali Bariyevni Aqmescitke sorğuğa alıp kettiler. «KrımOpt»nıñ ortaq saibesi olğan qız qardaşı Zeranı başta Rusiye İİNiniñ Qarasuvbazardaki idaresine ve ondan soñ, cemiyetçi Abdureşit Cepparovnıñ bildirgenine köre, onı da Aqmescitteki Tahqiqat komitetine alıp kettiler.
Velilâyevler qorantası ve olarnıñ şirketinde çalışqanlarnıñ evlerinden ğayrı, tintüv Qarasuvbazarda bulunğan «KrımOpt» şirketiniñ baş ofisinde de keçti.
«Qırım birdemligi» areketiniñ malümatına köre, telükesizlik hadimleri şirketniñ territoriyasında bulunğan anbarnıñ qapısını qırdılar.
Faaliyetçi Abdureşit Cepparovnıñ aytqanına köre, aprel 26-da Qarasuvbazarda ve bütün Qırımda İİN ve OMON vekilleri Velilâyevge ait «Güzel» ağınıñ tükânlarını blok ettiler.
İş adamı, siyasetçi ve hayriyeci
Resul Velilâyev Qırımda belli bir şahıs. Yarımadada işnen 1990-nci yıllarda oğraşıp başladı. Onıñ baş aktivi – «KrımOpt» tarqatıcı şirketi – yarımadada 1997 senesinden başlap çalışa. Şirketniñ resmiy saytında, onda al-azırda 6 biñden ziyade muşteri, istisalcılar ile 30-dan ziyade vastasız alâqa ve 500-den ziyade çalışqan adam bar, dep bildirile. Velilâyevniñ tarqatıcı şirketi, «Güzel» hususiy ticaret ağından ğayrı «Furşet», «Sosedi», «Yabloko», Novus ve Fozzy tükânlarına mallarını ketirip teslim ete edi.
Velilâyev işten ğayrı siyasiy faaliyetnen de oğraşa edi. 2002 senesinden 2006 senesine qadar QMC Yuqarı Radasınıñ deputatı edi. 2010 senesinden 2014 senesine qadar Qarasuvbazar şeer şurasına saylanğan edi. Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ vekili edi.
Daa evel Velilâyev, Qırım siyasetçisi, «Bölgeler fırqası»nıñ vazifeli azası Boris Deyçke yaqın edi. Qarasuvbazar Deyçniñ çiftligi sayıla edi. 2012 senesindeki Ukraina Yuqarı Radasına saylavında iş adamı onıñ vekili edi. Aynı zamanda, Meclis Qarasuvbazar saylav bölgesinde diger namzet – Eskender Bariyevge resmen qol tuta edi.
Velilâyev aynı zamanda faal bir cemiyet erbabı ve hayriyecidir. 2001 senesinde iş adamı Qarasuvbazarda qırımtatar şairi ve alimi Bekir Çoban-zade eykeliniñ qoyulmasına para ayırdı. 2003 senesinde Velilâyev, qabiliyetli balalarğa stipendiyalar bermek, yarışlar ötkemek, hastahanelerge, mekteplerge ve diger muessiselerge yardım etmek içün para ayırğan hayriye fondunı meydanğa ketirdi.
Qarasuvbazardaki tintüv, 2018 senesi aprel 26 künü
Qırımda 2014 senesiniñ vaqialarından soñ iş adamı siyasiy faaliyetini toqtata, lâkin hayriye işlerini devam ettire. O, Qarasuvbazardaki Svâto-Nikolskiy baş kilsesiniñ abadanlaştırılmasına ve Cuma Caminiñ qurulmasına para ayırdı. Üç yıl evel cami tantanalı surette açıldı.
Velilâyevte bundan evel de Rusiye telükesizlik hadimleri ile problemalar olğan edi. 2015 senesiniñ aprelinde onda ve onıñ qardaşı Remzide tintüvler keçirildi. Olardan soñ Remzini sorğuğa alıp kettiler. Bu tahqiqat areketleri, ağasınıñ «fevral 26 işi» boyunca şaat olaraq keçkeni ile bağlı edi.
Velilâyevlerde şimdiki tintüvler Rusiye Tahqiqat komitetiniñ idaresi tarafından açılğan cinaiy iş çerçivesinde keçirildi. Tintüv protolkollarını körgen şaatnıñ malümatına köre, iş, Rusiye Cinaiy kodeksiniñ 238-nci maddesiniñ 2-nci qısmı (telükesizlik talaplarına uymağan mallar ve mahsulatnıñ istisalı, saqlanması ya da satılması, ve bunıñ kibi de işlerniñ yapılması ve hizmetlerniñ kösterilmesi) boyunca açıldı. Tahqiqatçılarnıñ Velilâyevniñ şirketine qarşı muayen iddiaları şimdilik belli degil.
Refat Çubarov
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, telükesizlik hadimleriniñ areketleri – yurtdaşlarıma qarşı repressiyalarnıñ devamıdır, dedi.
Ukraina Tış işleri nazirliginiñ spikeri Maryana Betsa da vaziyetke aynı şekilde qıymet kesti.
O, Twitterde: «İşğal etilgen Qırımda yañı qanunsız tintüvlerni qatiyen taqbih etemiz. Qırımtatarlarnıñ diskriminatsiyasıdır. Cinayetlerniñ delillerini halqara mahkemelerge taqdim etecekmiz», – dep yazdı.
Aynı zamanda, cemiyetçi Abdureşit Cepparov, olıp keçken şeyler, Resul Velilâyevniñ işi saasındaki raqipleri tarafından yapılğan fitneler olmaq mümkün, dep saya.