Kiyev – Ukraina dekabr 26 künü Qırımğa ve Qırımdan maşina ve demir yol naqliyatınıñ qatnavını apansızdan lâğu etti. Milliy mudafaa ve havfsızlıq şurasında bu sıñırlavnı vaqtınca kirsetilgen qarar olaraq adladılar. Em de bu qarar yarımadağa diversantlarnı kirsetmemek içün alınğan eken. Mütehassılarnıñ fikrine köre, naqliyat qamaçavı ukrain tarafından «Minsk körüşüvleri» vaqtında Kreml içün bir basım kibi qullanıla bile, uquq qoruyıcılar ise Qırım ile naqliyat alâqasınıñ toqtatıluvını mesüliyetsiz ve qanunsız olaraq tanıylar.
Yolcu avuştıruvlarınıñ toqtatuvı aqqında «Ukrzaliznitsâ» bildirdi. Şirketniñ saytında Qırım yöneleşite qatnağan trenler artıq yalıñız Novoalekseyevka ve Herson stantsiyalarına baracağı aqqında haber peyda oldı.
Nevbette Ukraina infrastruktura Nazirligi Qırımğa avtomobil yolcu avuştıruvınıñ toqtatılması aqqında ilân etti.
«Bugünden avtomobil taşıyıcıları ve avtobus stantsiyalarınıñ saipleri qıtaiy Ukrainanı Qırım Muhtar Cumhuriyeti ile bağlağan avtobuslarğa biletlerniñ satuvını toqtatmalı», – deyler müessisede.
SNBO: sıñırlav muvaqqattır
Ukraina akimiyet organlarından iç birisi işbu usulnı qullanmağa mecbur etken havfsızlıq qararları aqqında muayyen bir şey aytıp olamadı.
Ukraina milliy havfsızlıq ve mudafaa şurasınıñ haber-analitik merkeziniñ spikeri Andriy Lısenko, Qırım.Aqiqat sualine cevap berip, işbu qarar qıtaiy Ukrainağa Qırımdan diversantlarnıñ kelip çıqması ile bağlı olğanını bildirdi.
Andriy Lısenko
«Nezaret quvetleşe, çünki mında özüni yerli sakin olaraq tanıtqan diversion taqımlarnıñ kelmesi mümkün. Şimdi istihbarat diversion işi alıp barıla. Telüke büyüktir, şunıñ içün nezaretni quvetleştirmek ve vatandaşlarnı diversion taqımlardan qorçalamaq içün bu kibi qararlar alına», – dedi Lısenko.
SNBO temsilcisi şunı da qayd etti ki, Qırım ve qıtaiy Ukraina arasında taşuvarnıñ yasağı vaqtınca alınğan bir qarar ekendir. Amma bu sıñırlav ne vaqıtqa qadar sürecegi aqqında Lısenko bir şey aytmadı.
«Ukrzaliznıtsâ»nıñ malümatına köre, Qırımdan qıtağa soñki tren dekabr 27 künü yollanıldı. Bundan soñra olacaq trenlerge biletlerni alğanlarğa kassalarğa muracaat etip, bilet aqçalarını qaytarıp almağa tevsiye eteler.
Ukraina Devlet sıñır hızmetinde aytqanları kibi, şimdilik Qırım ile memuriy sıñırnı şahsiy naqliyat ile keçmege mümkün. Müessisede şuña işandaralar ki, işbu yasaqnıñ kirsetilmesinden soñra nezaret kiriş noqtalarında nevbetler pek artmaz eken.
«Şimdilik nevbetler artmadı. Sıñırda bulunuv vaqtı aqqında aytmağa azır degilim. Amma insanlarnı olduqça tez şekilde qayd etmek içün çalışamız», – dedi Qırım.Aqiqat saytına Devlet sıñır hızmetiniñ matbuat vastalarınen munasebet ve cemaatçılıq ile bağ meseleleri boyunca bölüginiñ başı Andriy Demçenko.
O şunı da qayd etti ki, eger de memuriy sıñırda naqliyat aqımı artsa, nezaret ketişatınıñ daa tez olması içün sıñır bekçileriniñ sayısını arttıracaqlar eken.
Meclis qarşı
Qırım ile yolcu munasebetiniñ toqtatılması aqqında qarar Qırımtatar Milily Meclisi ve qırımtatar mevzuatı ile oğraşqan icraiy organlar ile uyğunlaşılmağan edi. Bunı Qırım.Aqiqat saytına QMC ve Aqyar meseleleri boyunca departamentiniñ müdiri, Meclis reisiniñ muavini Aslan Ömer Qırımlı bildirdi.
O, sıñırlavnıñ kirsetilmesini takbih etti ve Qırım ile naqliyat alâqasınıñ toqtatılması diversantlarnıñ ola bilecek ücümi ile bağlı olğanı aqqında bildirüvler aqiqatqa uymağanını bildirdi.
Eger de sizde Rusiye ile teftiş etilmegen yüzlernen sıñır kilometrleri olsa, Qırım ile sıñırnı qapatmağa acet barmı? Misal içün, Vaşington sentâbr 11 künü olğan teraktlardan soñ devlet sıñırlarını qapatmadı, amma AQŞ vatandaşları tarafından eyi şekilde qabul etilgen havfsızlıq qararlarını kirsettiAslan Ömer Qırımlı
«Bizde Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Herson vilâyetiniñ memuriy sıñırlarında kiriş noqtaları çalışa. Ukrainanıñ mahsus ve uquq qoruyıcı hızmetleri havfsızlıqnı temin etmek içün nezaret noqtalarında teşkerüvni daa da ciddiy sürette keçire bile. Eger de sizde Rusiye ile teftiş etilmegen yüzlernen sıñır kilometrleri olsa, Qırım ile sıñırnı qapatmağa acet barmı? Misal içün, Vaşington sentâbr 11 künü olğan teraktlardan soñ devlet sıñırlarını qapatmadı, amma AQŞ vatandaşları tarafından eyi şekilde qabul etilgen havfsızlıq qararlarını kirsetti», – dedi Qırımlı.
Onıñ fikrine köre, bu qarar ile akimiyet yarımada sakinlerini öz memleketiniñ toprağı boyunca serbest areket etmege aqqından marum qaldıra.
«Bizni bağlağan yipni yırtamız! Qırım sakinlerinden ada ealisini yapıp, Qırımnı qıtadan ayırıp, Ukraina kendi vatandaşları tarafından tenqitke oğratıla bile. Eger de böyleliknen Qırımnıñ Rusiyege qoşuluvını tezleştirmege isteseler, o vaqıt, usullar doğrudır», – dedi Qırımlı.
Minsk muzakerelerinde delil
Mütehassıslarnıñ fikrine köre, Ukrainanıñ Qırım ile naqliyat alâqasınıñ toqtatılması aqqında qararı şimdilik Minskte keçirileyatqan Kiyev ile Moskva arasında muzakereler ile bağlı ola bile.
Yuliya Tişçenko
«Biz taraflarnıñ şart ve delillerini soñuna qadar bilmeymiz. Belki de, Ukraina bunı energetik ve Donbass ile bağlı olğan muzakerelerinde bir delil olaraq qullanır», – dedi Qırım.Aqiqatqa Siyasiy taqiqatlarnıñ ukrain mustaqil merkeziniñ reisi Yuliya Tişçenko.
Faqat, onıñ fikrine köre, bu qarar Ukrainağa qarşı çevirile bile, çünki bundan Rusiye teşviqatı ve Qırımnıñ öz başına tayin etilgen akimiyeti faydalınacaqtır.
«Ukraina bütün iqtisadiy ve içtimaiy belâlarda qabaatlı olğanı aqqında ğaye tarqatılacaq. Vatandaşlarnıñ bir qısmını böyle laflar Ukrainağa qarşı çevire bile», – dey Tişçenko.
Başqa taraftan, dey ekspert, naqliyatnıñ lâğu etilmesi işğalge qarşı çıqqan qırımlılar tarafından müsbet şekilde qabul etile bilir.
Siyasetşınas Sergey Kostinskiy Ukraina tarafından kirsetilgen bu sıñırlav Rusiyeniñ Qırımnı Ukrainadan ayırıluvı boyunca strategiyasına uyğan bir hata olğanını qayd ete.
Bu qarar Qırım yarımadasınıñ Ukraina tarafını tutqan ealige degil de, Qırımda ailelerini qaldırıp, qıtağa köçip kelgenlerge de tesir eterSergey Kostinskiy
«Bu qarar Qırım yarımadasınıñ Ukraina tarafını tutqan ealige degil de, Qırımda ailelerini qaldırıp, qıtağa köçip kelgenlerge de tesir eter. Qırğıylar quvana. Digerleri ise Ukrainanıñ Rusiyeden olğan farqı aqqında tüşünir, o da vatandaşları içün degil de, topraq damartası içün küreşse, bunı nasıl añlamaq, aceba», – dep yazdı Kostinskiy Facebook saifesinde.
Uquq qoruyıcılar mitingni teşkil ete
Uquq qoruyıcı teşkilâtlarnıñ azaları da naqliyatnıñ toqtatılması boyunca akimiyetniñ qararından açuvlıdır. «Almenda» cemaat maarif merkeziniñ reisi Olga Skripnik aytqanı kibi, bu qarar Ukraina vatandaşlarınıñ areket etüv ve şahsiy aileviy ayatı serbestliginiñ aqqıni boza eken.
«Malüm ki, bayramlar – bu ağır vaqıtta bir-birinden ayırılğan aileler içün birleşmek içün bir fırsattır. Qamaçavnıñ er bir şekli insan aqlarınıñ ve menfaatınıñ nazarğa alınmasını közde tuta»,– dedi uquq qoruyıcı.
Skripnik aytqanı kibi, akimiyet bu sıñırlavğa azırlanmaq içün imkân bile bermedi.
Bayramlardan ğayrı, ziyaretler, aileviy seyaatlar lâğu etile, böyle vaziyetniñ olması mümkün degil. Bu, iç bir siyasiy mevamğa baqmadan, qırımlılarnıñ menfaatını qorçalağan bir areket degildirOlga Skripnik
«Qırımda şimdi hucur bir şamata ve soñsuz nevbetler peyda ola. İnsanlar siñirlene. Bayramlardan ğayrı, ziyaretler, aileviy seyaatlar lâğu etile, böyle vaziyetniñ olması mümkün degil. Bu, iç bir siyasiy mevamğa baqmadan, qırımlılarnıñ menfaatını qorçalağan bir areket degildir», – dey uquq qoruyıcı.
Narazılıqnı bildirmek içün uquq qoruycılar Kiyevde Sofiya meydanında mitingni keçirecek olalar. Teşkilâtçılarnıñ aytqanı kibi, böyleliknen olar qırımlılarğa akimiyet tarafından ediye etilgen yañı yıllıq «bahşışı»ndan olğan açuvını bildirecek olalar. Bunıñ ile uquq qoruyıcılar işbu vaziyetni añlatmaq talabı ile Prezident Memuriyetine ve Baş prokuraturağa murcaat etecek olalar.