Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi ukrainalılarnı İtibar inqilâbı başlağanınıñ yedinci yılı ile tebriklep, mustaqil Ukraina oğrunda küreş zafernen bitecek, dep eminliknen bildirdi.
«Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciliginiñ taqımı bütün ukrainalılarnıñ bu müim kününi tebrikley. Eminmiz, suveren mustaqil avropalı Ukraina oğrunda küreş zafernen yekünlenecek, ve biz, 2013 senesi olğanı kibi, Ukraina bayraqlarınen Aqmescit soqaqlarını dolaşacaqmız. Bizim azatlığımız içün canını feda etkenlerni unutmaymız», – dep aytıla Temsilcilikniñ Facebook saifesinde derc etilgen haberde.
2013 senesi noyabrniñ 21-nde Ukrainada Euromaydan başlandı. O, akimiyetniñ AB ile birlik añlaşmasını imzalav azırlığını toqtatmaq qararına cevap oldı. Narazılıqlar noyabrniñ 30-nda iştirakçileri dağıtılğan soñ kütleviy oldı ve 2014 senesi fevral ayına qadar devam etti. Quvetçiler narazılıq iştirakçilerini bir qaç kere dağıtmağa tırıştı.
Ukraina prokuraturasınıñ malümatına köre, umumen İtibar inqilâbı vaqtında 2,5 biñ insan zarar kördi, 104-ü elâk oldı – ekseriyeti 2014 senesi fevral ayında. Neticede elâk olğanlar Kök yüzü qaramanları dep adlandırıldı. İç işler nazirliginiñ malümatına köre, 2014 senesi fevralniñ 14-nden martnıñ 2-ne qadar Kyivniñ merkezinde 17 quvetçi elâk oldı.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
