Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini, «Yevropeyska solidarnist» siyasiy küçüniñ Ukraina halq deputatı Ahtem Çiygoznıñ fikirince, Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy «Rusiye prezidenti Vladimir Putinnen norman formatında körüşmege» ve «ilhaq etilgen Qırımnı qaytarmaq içün küreşmege azır degil». Bu aqta noyabrniñ 5-nde siyasiy küçniñ saytında haber etile.
«Zelenskıynıñ taqımı prezident bu körüşüvge azır olğanını ne qadar aytsa da, keri çekilüv ve Ukraina içün ciddiy qavğanen yekünlengen Trump ile soñki körüşüvi köz ögüne alınsa, prezident ve taqımınıñ bu körüşüvge azır olğanınen bağlı çoq şübhe bar», – dedi Çiygoz.
Onıñ fikirince, Zelenskıynıñ Putin ile körüşüv israrlığı «ya qarşısında kim olğanını añlamağanınen, ya da bu körüşüvniñ Ukraina içün aqibetlerini tolusınen añlamağanınen bağlı».
Çiygoznıñ qayd etkenine köre, Zelenskıynıñ Qırım fikirleri «azır degil, Donbastaki keri çekilüv areketleri ise Qırımğa pek tesir ete».
«Çünki Qırım da ortaqlarımıznıñ daa qararlı olmasını talap ete. Olar böyle olıp, Qırımnıñ azat etilüv meselesi çezilecegine ümüt bergen edi. Bugün ise halqara ortaqlarımızğa istinaf etmege tırışamız, amma özümiz keri çekilemiz», – dedi siyasetçi.
Zelenskıy ya da taqım vekilleri bu laflarnı daa izaatlamadı. Zelenskıy, Mariupolde Birlik forumında çıqışta bulunıp, «Qırımnı cenk yolunen tez ve qolay qaytarırmız dep tüşünmek yañlış» olğanını ayttı.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
