2021 senesi avgustnıñ 30-nda prezident Volodımır Zelenskıy Vaşingtonğa ziyareti vaqtında türlü meselelernen beraber Qırımnıñ işğalden azat etilüv meselesini de köterecek. Bunıñ aqqında Prezident ofisiniñ saytında yayınlanğan beyanatta yazıla.
«Aytışuvlarnıñ kün tertibinde ilk nevbette telükesizlik meseleleri: RF Ukrainağa qarşı devamlı tecavuzı, Qara deñiz bölgesinde ve Donbasta vaziyetniñ fenalaşması, Qırımnıñ işğalden azat etilüvi, devletimizniñ energetik telükesizliginiñ arttırıluvı, Ukraina ve ABD arasında arbiy ve arbiy-mudafaa işbirlik. Daa "Şimaliy aqım-2" leyhası da muzakere etilecek», –dep yazıla bildirmede.
Prezident ofisinde qayd etkenlerine köre, eki devlet arasında strategik işbirlikniñ terenleştirilüvi ile bağlı belli bir añlaşmalar ve adımlar beklenile.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
