Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Rusiye muhalifet siyasetçileri cinaiy dava ve apis cezalarından qorqıp, biri-biri artından memleketni terk ete. Artıq Devlet Dumasınıñ deputatları – parlamentke keçmege istegen ya da yerli akimiyet organlarında çalışqanlar aqqında aytılmay.
Faal ve «ekstremist» teşkilâtlarınıñ tarafdarlarını saylavlarğa kirsetmeme qanunı qabul etilgen soñ, akimiyet Devlet Dumasınıñ saylavlarından evel siyasiy boşluqnı bütünley «temizlemege», memnüniyetsizlik degil, adiy tenqitke bile imkân bermemege qarar alğanına oşay. Ve Rusiye muhalifet siyasetçisi Navalnıy ya da Gudkovnıñ qararını almağa mecbur – memlekette qalıp apiske oğramaq ya da köçip ketmek.
Ve bu – Rusiye siyasetiniñ «qırımlaştırıluvıdır». Çünki temizlengen siyasiy alan usullarını Kreml Qırım ilhaqından soñ, Moskva canlı siyaset regionı, raqiplik, munaqaşa, mediada debatlar ananesine rastkelgende, qullandı. Rusiye reberligi akimiyet ögünde qorqu siyasiy ayat norması olmağan regionnı – bu qorqu Ukrainada yoq – kontrol etip başlağanda mezkür usullar qullanıldı.
işğalden yedi yıl keçken soñ ilhaq etilgen yarımada siyasiy ceetten qomşu Ukraina regionlarına degil, daa çoq qomşu Rusiye regionlarına oşay
Ve repressiyalar maşinası çalışıp başladı. İşğalci akimiyetke boysunmağa istemegen teşkilâtlarnı ekstremist ilân etip yasaqlağanlar – meselâ, Qırımtatar Milliy Meclisini. Bazı siyasetçilerni Qırımnı terk etmelerine mecbur etkenler – Cemilev ya da Çubarovnı kibi. Başqalarını – apiske alıp üküm etkenler, Çiygoz ve Umerovnı kibi. Faaller küpe-kündüz ğayıp ola ediler. Jurnalistler yapqan işleri içün mahküm etildi, Semena kibi. Adiy insan evinde Ukraina bayrağını asqanı içün kamerağa qapatıldı – Baluh kibi.
Qırımnıñ «normalizatsiyası» böyle oldı, ğaliba – işğalden yedi yıl keçken soñ ilhaq etilgen yarımada siyasiy ceetten qomşu Ukraina regionlarına degil, daa çoq qomşu Rusiye regionlarına oşay. Bunı da temin etmege istegenler, dep tüşünem.
Şimdi Rusiye özü de balaban Qırımğa çevirile, ğaliba. Daa nege oşacaq ki?
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
Vitaliy Portnikov, kyivli jurnalist, Qırım.Aqiqat müellifi