Mahsus Qırım.Aqiqat içün
«Qırımtatarlar şurası» – ilhaq etilgen Qırımda yasaqlanğan Meclisniñ yerini alacaq olğan teşkilât – Sergey Aksenovğa muracaat etip, qırımtatarlarnı gitlerizmniñ ortaq halqı olaraq köstergen yarımada tarihı dersligini mektep programmalarından almağa rica etti. Qırım akimiyeti yoq demedi – aks alda qanunsız şekilde ilhaq etilgen Qırımda «halqlarnıñ dostluğı» aqqında ballı mif kene nefret qatranınen kirletilecek edi.
Lâkin biraz tüşünsek – Qırımdaki Rusiye akimiyeti nege qarşı çıqa? «Rus Qırımı» binasınıñ ve yarımada qaytarıluvınıñ kereklik temeli olğan resmiy mefküre qırımtatarlarğa nisbeten nefret degil edimi? Stalinizmniñ eñ igrenc cinayetlerinden biri – Qırımnıñ tamır halqlarını sürgün etüv – on yıllarnen aqlanmağa tırışılmadımı? Ekinci cian cenkiniñ veteranlarına Sovetler Birliginiñ eki defa qaramanı, qırımtatarı Amet-Han Sultanğa bağışlanğan «Haytarma» filminiñ premyerasına barmamağa tevsiye etken Rusiyeniñ Aqmescit baş konsulı Vladimir Andreyev ile çıqqan qavğa tesaduf edimi? Adiy bir memur bir halqnı aqaretlemege ve genotsidni aqlamağa azır olğanı, bu azırlıq ise Rusiye Federatsiyası reberleriniñ inamını aks etkenini bilmese edi, bunı yapar edimi?
Elbette, kitapnı mekteplerden alıp çıqarmaq mümkün. Amma şimdiki Qırımnıñ avası tolu olğan nefret müitini ne yapmalı?
Söz sırası, «Haytarma» ile olğan o masharalıqtan soñ Vladimir Andreyev Qırımnıñ Rus cemiyeti reisi Sergey Tsekov ve «Rus birligi» firqasınıñ reisi Sergey Aksenovnıñ teşebbüsi ile «Qırım Rus cemiyetiniñ fahriy azası» unvanına nail oldı. Bu unvan berilgende eki siyasetçi tarafından da bir sıra ksenofob ibareleri yanğıradı, hatırlağanımız kibi, bir qaç aydan ekisi de satqınlarnıñ ög sırasında olacaq.
Şimdi ise Rusiyege qoltutqan şura Qırımnıñ «vatan hainlerinden» birine – yıllar devamında siyasiy kapitalını qazanmaq içün nefret müitini qullanğan kişige – muracaat etip, bu nefretni umumiyleştirgen kitapnı yasaqlamağa rica ete. Elbette, kitapnı mekteplerden alıp çıqarmaq mümkün. Amma şimdiki Qırımnıñ avası tolu olğan nefret müitini ne yapmalı?
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
Vitaliy Portnikov, Kyivli jurnalist, Qırım.Aqiqat közeticisi