Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Vitaliy Portnikov: Putinniñ «tatili» ve regional karantin


Mahsus Qırım.Aqiqat içün

Rusiye ükümeti memleketniñ regionları arasındaki sıñırlar qapatılamaz, dep bildirdi. Bu qarar qapatuv aqqında bildirgen ilk region qayd etilgen soñ qabul etildi – elbette, bu merkeznen eki yıqıcı cenk körgen Çeçen cumhuriyeti oldı. Onıñ yolbaşçısı Ramzan Kadırov cumhuriyetniñ «qapalı» olğanını inkâr etse de, olıp keçkenler başqasını köstere. Cumhuriyette yaşağan daa lâğu etilmegen – bu daa ögde olacağına oşay – Moskvadan Groznıyge olacaq seferniñ yolcuları bile Çeçenistanğa kirmek içün yañı koronavirus alâmetleri olmağanını isbatlaycaq tibbiy vesiqa almalı.

Vladimir Putin region reberleri karantin tedbirlerini özleri belgileycek dep qarar alğanda, eminim, böyle «epidemiologik serbestlikni» özü başlattı. Rusiyede qırğınlıq olğanına baqmadan, devlet yolbaşçısı «karantin» sözüni aytmağa istemey, ğaliba. O, hızmetçilerine vatandaşlarğa kibi degil, mektep talebelerine kibi «tatil bere». Karantinnen ise saray adamları oğraşmalı.

Kreml, Rusiye sakinlerine er şey Putinge bağlı olmağanını hatırlamağa imkân berdi

Rusiye regionlarınıñ reberleri bilgeni kibi tırışa. Elbette, şimdilik er kes Kadırovnıñ epidemiologik mustaqilligini kösterip olamay – Çeçenistan yolbaşçısına Kreml emiyet bere, çünki Çeçenistanda çıqqan bir zıddiyet Şimaliy Kavkazda yañı qanlı cenkniñ sebebi ola bile. Faqat qırğınlıq artqanınen region reberleriniñ areketleri daa da sert olacaq. Astrahan vilâyetine kiriş rejimi şimdi bile Çeçenistanğa kirişten pek farqlı degil – tek yerli sakinler kirsetile. Bir sıra diger region ise kirişte mahsus blokpost qoydı. Böyle regionlar arasında, meselâ, Tataristan Cumhuriyeti bar, onıñ merkeziy akimiyet ile munasebetleri er vaqıt ayrı edi ve o vaqıt federatsiya subyetlerinden biri olıp, Federativ añlaşmanı imzalamaqtan vazgeçken yekâne subyekt edi. İlhaq etilgen Qırım ve Rusiye sıñırında, Keriç köpründe de blokpost peyda oldı.

Bu sıñırlavlar keçecek, dep ayta bileler, ebet. Qırğınlıq biter – ve kiriş sıñırlavları lâğu etilecek. Amma, birinciden, qırğınlıq ne vaqıt bitecegini kimse bilmey. Ekinciden, er bir Rusiye regionı bu belâğa özcesine dayanır – yerli akimiyet semereligi ve yerli sağlıq sistemasınıñ imkânlarına köre. Kreml, Rusiye sakinlerine er şey Putinge bağlı olmağanını, regionlar arasında sıñırlar olğanını, qırğınlıq ile küreş Moskva, Çeçenistan ve Leningrad vilâyetinde farqlı olacağını hatırlamağa imkân berdi. Ve aqibetlerni yeñüv esas şeydir – çünki qırğınlıqtan soñ iqtisadiyatnıñ ğayrıdan tiklenmesi, mence, Rusiyede olğanı kibi, çetlerden degil, paytahtlardan başlaycaq.

İşğal etilgen yerlerden de degil. Qırımdan degil.

«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün

Daa evel 2019-nCoV olaraq belli SARS-CoV-2 koronavirusı Qıtayda keçken yılnıñ soñunda qayd etildi.

O, COVID-19 hastalığınıñ sebebi oldı. Hastalıq yengil keçe bile, bazı insanlarda suvuqlanuv ve gripp alâmetleri, yüksek sıcaq ve öksürüv körüne bile. Bu ölüm sebebi ola bilgen pnevmoniyağa keçmesi mümkün. Hastalarnıñ ekseriyeti tüzele; çoqusı allarda immunitet sisteması zayıf olğan insanlar, hususan qartlar vefat ete.

2020 senesi martnıñ 11-nde Dünya sağlıq teşkilâtı yañı koronavirus sebebinden başlağan hastalıq qırğınlığını pandemiya olaraq tanıdı.

Vitaliy Portnikov, kyivli jurnalist, Qırım.Aqiqat müellifi

XS
SM
MD
LG