Varşavada sentâbrniñ 16-nda sentâbrniñ 27-ne qadar devam etecek insan ölçevini esaplav OSCE toplaşuvı başlana. Bu toplaşuvda Rusiye Tış işler nazirliginiñ işğal altındaki yarımadada qırımtatarlarnıñ vaziyetine dair maruzası diñlenmek kerek.
OSCE saytında aydınlatılğan kün tertibinde Rusiye bu maruzanı sentâbrniñ 24-nde taqdim etmeli, dep haber etile. Rusiye Tış işler nazirliginiñ saytında bu maruza aqqında aytılmay.
ABD Devlet departamenti sentâbrniñ 25-nde Qırımda insan aqlarınıñ halqara monitoringine çağıracaq, dep beklenile.
Daa evel haber etilgeni kibi, sentâbrniñ 30-ndan oktâbrniñ 4-ne qadar qırımtatarlarnıñ vaziyeti Avropa Şurası Parlament assambleyasınıñ küz sessiyasında baqılacaq.
Rusiyeniñ Qırım işğalinden soñ Ukrainağa qoltutqan ve qırımtatar faalleri sıq-sıq taqip etile. Bu aqta aq qorçalayıcılar bildire. Olar Kremlni insan aqlarınıñ bozuluvını toqtatmağa çağıra. Amma Moskva ve Qırımnıñ Rusiye akimiyeti repressiyalar olğanını inkâr ete.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
