Qırımtatar Milliy Meclisiniñ fikirince, Ukraina Yuqarı Radası topraq bazarına rey bergen soñ, Ukraina Topraq kodeksine şimdi Rusiye tarafından işğal etilgen Qırımnen bağlı ayrı bölük azırlanmalı ve ilâve etilmeli.
«Rusiye işğalcilerinden azat etilgen Qırımda esasında tamır qırımtatar halqınıñ topraq ve resurs aqqı olacaq topraq munasebetleriniñ qaideleri tafsilâtlıca yazılacaq Ukraina Topraq kodeksiniñ yañı Qırım bölügini azırlaycaq işçi gruppanıñ şimdi şekillendirilüvi doğru olur edi», – dep yazdı Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov Facebookta.
Ukraina Yuqarı Radası martnıñ 30-nda köy hocalığı topraqlarını qullanuv qanunına qoltuttı. Vesiqağa 259 halq deputatı rey berdi. Final rey berüvden evel parlament bir sıra tüzetüvge qoltuttı. Artıq topraq bazarı 2020 senesi oktâbrniñ 1-nde degil, 2021 senesi iyülniñ 1-nde çalışıp başlamalı.
Topraqnı Ukraina vatandaşları, topraq cemiyetleri, devlet ve «Ukraina qanunlarına köre qurulğan ve qayd olğan, iştirakçileri (aktsioner, azalar) tek Ukraina vatandaşları ve/ya da devlet, ve/ya da topraq cemiyetleri olğan» şirketler satın ala bilecek. Bundan ğayrı, şirketler topraqnı tek 2024 senesinden soñ ala bilecek. Çetel vatandaşları topraqnı tek referendumdan soñ satın ala bilecek.
Vladimir Putin martnıñ 20-nde topraq damartıları «çetel vatandaşları» ve «çetel şirketlerine» ait olamaycaq topraqlarnıñ cedvelini kenişletti. Cedvelge işğal etilgen Qırım ve Aqyarnıñ çoqusı rayonları, Keriç, Yalta, Kezlev ve diger yalı şeerleri kirdi. Yasaq Qırımnıñ üç regionına tesir etmey – Curçı, Qurman ve Qarasuvbazar rayonına, olarnıñ esas Ukraina ile sıñırı ve Qara deñizge çıqışı yoq. Cedvelge Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Duvanköy (Verhnesadovoye) köy şurası da kirmedi.
Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi Putinniñ Qırımdaki topraq buyruğını «arbiy cinayet» dep adlandırdı. Qırım Muhtar Cumhuriyeti ise buña uquq ceetinden qıymet kesecek.
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnıñ fikirince, Putinniñ işğal etilgen Qırımda topraq mülki aqqına dair buyruğı qırımtatar halqı içün «daa bir felâket» olacaq.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
