Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Ukrainada rus tilli vatandaşlarnıñ ekseriyeti iç bir qorqu duymay


Іrina Negreyeva

Kiyev – Ukraina ve bu cümleden, Qırımda ötkerilgen yañı milliy soravnıñ neticeleri, Rusiyeniñ beyanatlarına baqmadan, Ukrainada yaşağan rus tilli vatandaşlar basqı ya da qorqu duymağanlarını kösterdi. Avropa ile bağnı pekitmek istegenlernin sayısı da, keçken sorav neticelerine bakqanda daa da yüksek olğanı belli oldı: soravdan keçkenlerniñ ekseriyeti Avropa Birligine kirmekni destekley ve Qırım Ukraina terkibinde qalmasını isteyler. Halqara Cumhuriyet İnstitutınıñ soravı (HCİ).

Ukrainada rus tilli vatandaşlarnıñ ekseriyeti qorqu duymay. Rus tilinde laqırdı etkenleri içün Ukraina vatandaşları bir de bir qıyınlıqlar is etelermi, degen sualge ukrainlilerniñ 85 fayızı «yoq» cevabını berdiler. Meraqlı fakt, etnik rusiyelilerniñ 66 fayızı basqı duymağanlarını bildirdiler; bu cümleden, Ukrainanıñ şarqı ve cenübinde yaşağanlarnıñ, em de qırım sakinleriniñ 74 fayızı basqısız yaşağanlarını qayd ettiler.

Rusiye Federatsiyasınıñ rus tilli vatandaşlarnıñ qorçalanuvı içün Qırımğa ordularnı kirsetmek qararını destekleylermi, sualine, respondentlerniñ 81 fayızı «yoq» dep ayttılar; cenüpte yaşağanlarnıñ 67 fayızı, şarqta – 61 fayız «yoq» dedi.
Bu neticeler, Moskvanıñ, Ukrainada rus tilli vatandaşlar sıqıştırılğanı aqqında iddialarını red ete. Em de çoqusılarnıñ fikirince, bu kibi beyanatlar, rusiyeliler içün Ukraina topraqlarınıñ zapt etüvini devam ettirmek içün bir sebeptir.

Avropa ile bağlarnı pekitmekni ekseriy alda destekleyler

Avropa ile munasebetlerni qaviyleştirmek ğayesine soñki bir ay içinde daa çoq adam qoşuldı. Soravdan keçkenlerniñ 52 fayızı, Rusiye yolbaşçılıq yapqan Gümrük Birligi degil de, Avropa Birligine kirmekni destekley. Fevral ayında qol tutqanlarnıñ sayısı 41 fayız edi.

Aynı zamanda, Ukrainanıñ cenübi ve ğarbı arasında farq duyula, respondentlerniñ 53 fayızı Avropa Birligine kirmekni, yalıñız referendumdan soñ, destekley blecegini bildirdiler. Gümrük Birligine ise, 28 fayızı qoşulmağa istey.

Vatandaşlarnıñ ekseriyeti Rusiye areketlerini işğal olaraq tanıy

68 fayız Qırım referendumını Ukrainanı bölmek maqsadında yapılğanı ve devletniñ bütünligi içün havflı olğanını qayd ettiler. Bu kibi fikirni şarq regionlarda yaşağanlarnıñ 40 fayızı, cenüpte ise, 48 fayızı ifade ettiler.

Qırımnıñ statusı aqqında sualge, cümle region sakinleri, cumhuriyet er angi şekilde Ukraina terkibinde qalması kerekligini bildirdiler. (ğarpta 91%, merkezde 85%, cenüpte 57%, şarqta 52%). Bu raqamlar, Qırım referendumından soñra bildirilgen raqamlardan bayağı farq ete. O vaqıt, Rusiyege qoşulmağa istegenlerniñ sayısı 97 % kösterilgen edi.

Suallerge cevap bergen insanlarnıñ yarısından çoqu, Rusiye areketlerini zapt etüv ve mustaqil Ukrainanıñ işğali olaraq tanıylar (54%). Bu, episi regionlarda ve er angi içtimaiy tabaqağa ait olğanlarnıñ umumiy fikiri.

Usulşınaslıq

Sorav Ukrainanıñ er regionında (bu cümleden Qırımda) 2014 senesi mart 14 kününden 26-na qadar, daimiy sürette Urainada yaşağan 18 yaşından büyük tesadüfen rast kelgen 1200 sakin arasında ötkerildi iştirak etti. Statistik hatalar 2,8% etrafında, respondentlerniñ 63% fayızı soravğa qoşuldı.

Sorav Baltic Surveys/The Gallup Organization kompaniyası tarafından teşkil etildi, soqaqlarda Rating Group Ukraine teşkilâtnıñ vekilleri çalıştılar. Tedbirge, AQŞ halqara inkişafını desteklegen teşkilât (USAID) qol tuttı.

Esabat ile ingliz tilinde PDF-te tanış olmağa mümkün http://www.iri.org/sites/default/files/2014%20April%205%20IRI%20Public%20Opinion%20Survey%20of%20Ukraine%2C%20March%2014-26%2C%202014.pdf.
XS
SM
MD
LG