Qırımda iyülniñ 7-nde Rusiye quvetçileri qırımtatarlarnıñ evlerini tintti. Faallerniñ malümatına köre, Aqmescitteki FSB idaresine altı kişi alıp ketirildi: Seyran Hayretdinov, Aleksandr Sizikov, Emil Ziyadinov, İsmet İbragimov, Alim Sufyanov ve Vadim Bektemirov.
Bağçasaray rayonında qırımtatarlarnıñ evlerinde keçirilgen tintüvler aqqında salı sabası «Qırım birdemligi» birleşmesi haber etti. Daa soñra yarımadanıñ farqlı rayonlarında bir qaç tintüv keçirile, dep bildirildi.
Faallerniñ malümatına köre, tintüvler saba erte Jeleznodorojnoye köyünde Sufyanov Alim ve Süyür Taş (Belokamennoye) köyünde Hayretdinov Seyrannıñ evinde başlandı. Soñra Qırımnıñ diger rayonlarında da qırımtatarlarnıñ evlerinde keçirilgen tintüvler aqqında haber etildi: Büyük Onlar qasabasında Emil Ziyadinov, Aqmescit rayonında İsmet İbragimov, Aluştada Alim Sufyanovnıñ evinde.
Emil Ziyadinovnıñ ömür arqadaşı aytqanına köre, tintüv vaqtında Rusiye quvetçileri eki bilgisayar, edebiyat, sistema blokunı aldı.
«205.5 maddesiniñ birinci qısmı (Terror teşkilâtınıñ faaliyetini teşkil etüv ve bu teşkilâtnıñ faaliyetinde iştirak etüv – QA). Aqayımnen meni odağa alğanlar, (quvetçiler – QA) işbirligi yapmağa razı olsaq ve bu firqanıñ (tahmin etilgeni kibi Hizb ut-Tahrir – QA) azaları olğanını qabul etsek, ceza daa az olur, ev apsi bile ola bile, dep aytqanlar. Aqayım bir şey imzalamadı», – dep ayttı qadın.
Advokat İslâm Velilâyevniñ aytqanına köre, onı Qurman rayonındaki Büyük Onlar qasabasında iyülniñ 7-nde saba tintüv keçirilgen faal Emil Ziyadinovnıñ evine kirsetmediler.
«Tintüv saba 4-te başlandı, dep ayta şaatlar. FSB hadimleri Ziyadinov, qorantası, dört çağına yetmegen bala, esli-başlı ana-babası bulunğan evge sürip kirdi. Müvekkilime yiberip, tintüv vaqtında bulunmama izin bermek talaplarıma FSB hadimleri kartımnı alıp, bekleñiz dediler. İmaye aqqı bozuldı, meni tintüvge kirsetmediler», – dep tarif etti o.
Daa soñra belli oldı ki, Rusiye quvetçileri tarafından iyülniñ 7-nde tutulğanlar arasında saqat adam bar. Bu Bağçasaray rayonınıñ Sevastyanovka köyünde yaşağan Aleksandr Sizikovdır.
Onıñ tutuluvınen bağlı qoşma tintüvler apayı qayd olğan Qurman rayonınıñ Büyük Onlar qasabasında ve Bağçasaray rayonınıñ Teberti (Turgenevka) köyünde qartanasınıñ evinde keçirildi. Bu aqta uquqçı Elvina Semedlâyeva bildirdi.
«Aleksandr Sizikov 2009 senesi soqurlaştı. Siyasiy mabüs, «Topçiköy» din cemiyetiniñ reisi, Bağçasaraydaki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi, apiske alınmazdan evel Sizikovnıñ vasiyi olğan Edem Smailovğa qol tutmaq içün eki kere bir kişilik narazılıq aktsiyalarına çıqqan edi», – dep tarif etti Semedlâyeva.
Tintüvni videoğa çıqarğan faallerniñ aytqanına köre, Sizikov apayınen beraber tutuldı, çünki bir özü areket etip olamay.
İyülniñ 7-nde saba işğal altındaki Qırımda Rusiye quvetçileri keçirgen tintüvlerni Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar izaatladı. Onıñ tahminlerine köre, tintüvlerden soñ tutulğan qırımtatarlar Rusiyeniñ terrorizm maddesine istinaden qabaatlanacaq.
«Altı kişi tutuldı. Olarnı Rusiye Federatsiyası Ceza kodeksiniñ belli 205.5 maddesi bekleydir. Şimdi olar Aqmescitteki FSB bölüginde tutula. Yañı tutulğanlarnen endi 67 qırımtatarı RF Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesine köre tutuldı. Olarnı terrorist dep köstermege tırışalar», – dep yazdı Ceppar Facebookta.
Qırımnıñ Rusiye quvet müessiseleri adiseni izaatlamay.
Rusiye işğal etken Qırımda insan aqlarını bozmağa devam eteler, işkence ve söz serbestliginiñ sıñırlanması qullanıla, dep bildirdi iyülniñ 2-nde BM insan aqları Yuqarı komissarı Michelle Bachelet. Rusiyeni işğal etilgen Qırımda taqiplerni toqtatmasına çağıralar.
2014 senesiniñ Rusiyeniñ Qırım işğalinden soñ mustaqil jurnalist, vatandaş faali, Qırımtatar Milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaq etilgen «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtı ile alâqalı olğanından şübheli sayılğan Qırım musulmanlarınıñ evlerinde muntazam surette kütleviy tintüvler ötkere.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Adliyeciler qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
