Qırımtatar halqınıñ milliy lideri Mustafa Cemilev Ukraina baş naziriniñ muavini, Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarınıñ reintegratsiya meseleleri naziri Oleksiy Reznikovnıñ, yarımadağa köçken rusiyelilerni Qırım işğalden azat etilgen soñ sürgün etmek mümkün olmağanı aqqında fikrinen razı olmadı.
«Tam saçma-sapanlıq! Nasıl? Olar qanunsız sürette Ukrainanıñ devlet sıñırında keçtiler. Qanunsız sürette bizim toprağımızda yerleştiler. Ne demek – Ukraina vatandaşlığını olarğa bermekmi? Şu vaqıt men de intervyü berip, qanunsız sürette bizim sıñırımızdan keçüv ve işğal etilgen topraqlarda yerleşüv içün mesüliyetniñ quvetleştirilüvi aqqında aytqan edim», – Cemilev, Qırım.Aqiqat taarfından yayınlanğan ukrain jurnalisti, tarihçı ve «Tarihiy aqiqat» muarriri Oleksandr Zinçenko ile canlı intervyü vaqtında dedi.
O, qanusız keçüv içün mevcut olğan Ceza Qanunnamesiniñ maddesini tam etmek degil de, ayrı bir qanun kerek olğanını qayd etti.
«Çünki mülkiy meseleler oratağa çıqa. Olar satın aldılar (Qırımda ev – QA). Ve eger de şimdi biz bu qanunnı qabul etmesek, soñ olar İAAM şikâyet etecekler. Bizim topraqlarımızda yerleşüv içün nasıl mesüliyet olacağını pek yazşı añlamaq kerekler. Soñra, «Biz bilmey edik», dep aytmasınlar», – dep añlattı o.
Cemilevniñ qararlamasına köre 2014 senesinde Qırımğa millionğa yaqın adam avuştırılğan.
Hatırlatamız ki, Ukraina Reintegratsıya nazirliginiñ başı Oleksey Reznikov Qırım işğalden azat etilgen soñ yarımadadan iç kimse sürgün etilmeycek, dep bildirgen edi.
«Ukrainada qanuniy sürette yaşamağa isteseler, yabancı vatandaş statusını ala bileler, ukrain vatandaşlığını qabul ete bileler, ya da vatandaşsız olğan şahıslar olaraq yaşay bileler. Stalin rejiminiñ mirasçıları kibi sürgünliknen oğraşmaycağımız », – dedi o.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
