Tış dünyadan izolâtsiyada yaşamaq nasıl? SİZOda dayanmağa neler yardım ete? Mabüsler azatlıqta olğanlarğa ne tiley? Qırım.Aqiqat, mabüsler ve advokatları siyasiy dep adlandırğan qabaatlar sebebinden SİZOda bulunğan qırımlılarnıñ mektüpleri aqqında tarif ete.
2014 senesinden berli, Qırım Rusiye kontroli altında qalğan vaqıtta, Ukraina ve Rusiye aq qorçalayıcıları yarımadada yerli sakinler siyasiy sebeplerden taqip etilgenini qayd ete. Eñ çoq Rusiyede yasaqlanğan, amma Ukrainada serbest areket etken musulman din teşkilâtı – «Hizb ut-Tahrir davası» boyunca insanlar tutula ve apiske alına.
Bu davalar çerçivesinde onlarnen qırımlı yıllarnen apiste tutula. Olar yıllarnen izolâtsiyada qala, SİZO tışında ne olıp keçkenlerini bilmey. Şu sebepten faaller siyasiy mabüslerge qoltutmaq, birdemlik köstermek ve olıp keçkenlerden haberdar tutmaq içün mektüp yazmağa çağıra. Faqat siyasiy mabüsler de ara-sıra azatlıqqa mektüp yollap ola.
«Mektüp yollağan elektron sisteması olğan SİZO ve koloniyalarda er kün bir qaç satıp yollap, tez vaqıtta cevap almağa çare bar. Elbette, yazışuv teşkerile. Amma çoqusı SİZOlar böyle sistemağa bağlanmağan, şu sebepten siyasiy mabüsler ananeviy poçta vastasınen bağ tuta. Pek az advokatlar ya da tuvğanlarınen körüşkende mektüplerini bereler. Birisiniñ ömür arqadaşı insanlardan alğan varaqalarnı kamera divarlarına yapıştıra, dep aytqan edi. Digeri ise mektüp arhivini oquy, anda, azatlıqta, onıñ içün yüzlernen insan küreşkenini hatıralata», – dep tarif etti «Qırım birdemligi» cemaat birleşmesi Qırım.Aqiqatqa.
Qırımlı siyasiy mabüsler kimge mektüp yaza ve ne aqta yaza, Qırım.Aqiqat maqalesinde oquñız.
Avropa deputatı, ukrainler ve Rusiye prokurorlarına mektüp
Server Mustafayev – bağçasaraylı, «Qırım birdemligi» cemaat areketiniñ koordinatorı, Bağçasaraydaki «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi, apisten muntazam sürette mektüp yollay.
Mustafayev Rusiyede terror teşkilâtı dep adlandırılğan «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlanıp, Rusiye quvetçileri tarafından tutulğan edi. O, qabaatını tanımay ve siyasiy sebeplerden taqip etilgenini ayta. Aynı fikirni aq qorçalayıcılar da bildire. SİZOda Server Mustafayev bir buçuq yıldan berli buluna, o, Avropa deputatı Rebecca Harmsqa mektüp yolladı. Server Mustafayev «siyasiy ve diniy sebeplerden repressiya ve taqiplerge diqqat ayırmağa» çağıra.
Bugünki künde 115 baladan çoq babasız terbiye etile, balalar olarnıñ diqqatını ve sevgisini körmeyServer Mustafayev
«Bugünki künde 115 baladan çoq babasız terbiye etile, balalar olarnıñ diqqatını ve sevgisini körmey. Onlarnen siyasiy mabüsniñ anaları ve apayları daimiy maneviy ve duyğu basqısı altında buluna. Körüne ki, siyasiy vaziyetnen bağlı cezasızlıq em Qırımda, em Ukrainada, adaletsiz repressiyalarğa qarşı küçsizlik bazılarımızda ümütsizlik doğurdı. Amma genç faallerniñ küçü çoq. Olar yengillik kelecek, yalan ise bitecek, dep eminler», – dep yaza Server Mustafayev.
O, SİZOda olıp, «özüni doğrulıq ve adalet oğrunda küreş meydanından silmegenini» bildirdi.
Daa soñra Server Mustafayev ukrainalılarğa açıq mektüpnen muracaat etti. O, onıñ fikirince, Ukrainada Qırımnı işğalden qurtaruv meselelerine yeterli qadar diqqat ayırılmay, yarımada problemleri, anda Rusiye akimiyeti ile razı olmağanlarnıñ taqip etilüvi ukrain cemiyetinde «pek az biline», dep bildirdi.
Bu adise-vaqialarnıñ dört yıldan ziyadesi devamında Ukrainada tasdıqlanğan siyasiy mabüs ıstılaları yoqServer Mustafayev
«Bu adise-vaqialarnıñ dört yıldan ziyadesi devamında Ukrainada tasdıqlanğan siyasiy mabüs ıstılaları, Ukrainanıñ terrorizm, ekstremizm ve bunıñ kibi şeylerde qabaatlanğanlar aqqında fikirlerine dair resmiy çıqışları alâ daa yoq. Bu qorqunç adise-vaqialar ve istilânıñ beşinci yılında bücette siyasiy mabüslerniñ qorantalarına yardım parası peyda oldı. Amma qullanuv yolları bir çoq aq qorçalayıcı teşkilâtı ve lâqayt qalmağan siyasetçiler sayesinde tapıla», – dep yazğan edi mektübinde Server Mustafayev.
Daa bir mektübinde ukrain ve halqara aq qorçalayıcıları, siyasetçi ve faallerine muracaat etip, SİZOda siyasiy sebeplerden tutulğan qırımlılarğa yardım etmesini rica etken edi. Bundan ğayrı, Server Mustafayev SİZOda olıp, Rusiye prokurorları ve qadılarına «selâm» ayta. Yazuvlı şiarını sentâbr ayında olıp keçken daa bir mahkeme oturışuvından soñ advokat Lilâ Gemeci aydınlattı.
«Apiste bizge qarşı nefretni is etemiz»
SİZOda keçirgen sekiz ayı aqqında aqmescitli, «Qırım birdemliginiñ» faali, «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi Rustem Seythalilov tarif ete.
O, kamerada bulunğan diger insanlar qırımtatarlarğa semetdeşlerinden kelgen yardımğa suqlana, dep yaza.
Bu yerde yanımızda olğan insanlar birligimizge suqlanaRustem Seythalilov
«Bu yerde yanımızda olğan insanlar birligimizge suqlana. Alğan mektüplerimiz, olarnıñ sayısı, çeşit memleketlerden kelgeni olarnı şaşıra. Çoqusı allarda tanış olmağan insanlardan kelgen yardımnı olar añlap olamaylar. Bizni yaqınca tanığanda, bu adaletsizlikni körip, bizni olğanımızdan farqlı bir şekilde tanıtmağa istenilgenini körip, mında ne yapqanımıznı, ne içün zulum etilgenimizni añlamaylar», – dep aytıla mektübinde.
Bu aqta davanıñ daa bir mabüsi Vladlen Abdulkadırov da yaza. O da, sekiz ay evelsi apiske alındı.
Bizler nefret, peşin fikirlerni, yapmağanımızda, yani «terrorizmde» qabaatlanğanımıznı is etemizVladlen Abdulkadırov
«Bizler – apiste olğanlar nefret, bizge olğan peşin fikirlerni, yapmağanımızda, yani «terrorizmde» qabaatlanğanımıznı is etemiz. Amma siziñ, halqım ve bu maşinanıñ qorantaları, işi, faal içtimaiy ayatı olğan adiy insanlarğa qarşı adaletsizligini körgenler, sayeñizde bizler metanet ve sabırnen, Allahnıñ izninen, bu sınavlardan ecdatlarımız kibi keçecekmiz», – dep yazdı o ve halqına «sevda olğanını» ayta.
«Fitnege sebatnen qarşılıq köstermek kerekmiz»
Qarasuvbazarlı baba-oğul Riza ve Enver Ömerovlar da SİZOdan mektüp yazdı. Olar – daa bir «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsleri, Qarasuvbazar ve Aqmescit rayonlarınıñ, Büyük Aluştanıñ sekizi ola. Rusiye mahsus hızmetleri olarnı da Rusiyede terror sayılğan diniy teşkilât ile alâqaları bar olğanında qabaatladı.
Bu qorantanıñ erkekleri şimdi apiste buluna. Azatlıqta tek qadınlar ve yedi bala qaldı.
O, «adaletsizlik ile küreşkenlerniñ işançı ve küçü sönmesin ve suvumasın dep», azatlıqqa mektüp yazdı, mektübini «diger insanlarnıñ taqdirine yüregi yımşaq olğan lâqayt qalmağan er keske» yollay.
SİZOda, informatsion izolâtsiyada bulunıp, amma advokatnen laf etip, bizni unutmağanlarını ep bir bilemRiza Ömerov
Qırımlı dört oğlunı sağınğanını yaza, siyasiy mabüs olğan babasını hatırlay ve «Allah er birini azat ettirip, qorantalarınen qavuştırsın», dep dua ete. Riza Ömerov, Rusiye quvetçileri aytqan qabaatnı tanımay, dep yaza.
«SİZOda, informatsion izolâtsiyada bulunıp, amma advokatnen laf etip, bizni unutmağanlarını ep bir bilem. Tuvğanlarım, yaqınlarım ve meni tanığanlar 100-150 kişi mahkemelerime kelgende quvanam. Bu Rusiye akimiyeti bizni qabaatlağan cinayette qabaatsız olğanımıznı daa bir kere isbatlay. Mahkemelerniñ adaletsiz olğanını yazmaycam, çünki adalet ve «tsirk» – bu antonimler», – dep yaza o.
Duşmanlar bizlernen küreşmege başladı. Bizni Qırımda qalmayıq dep, tuvğan toprağımızdan kene sürgün etmege tırışalarEnver Ömerov
Babası Enver Ömerov yazğan mektübinde semetdeşlerini birlik olmağa çağıra: «Duşmanlar bizlernen küreşmege başladı. Bizni Qırımda qalmayıq dep, tuvğan toprağımızdan kene sürgün etmege tırışalar! Bu qıyın zamanlarda birlik kek kerek! Allahqa işanıp, bu yolda sabit olmaq ve olarnıñ fitnelerine qarşı çıqmaq kerekmiz! Halqımızda iç bir vaqıt «terrorizm» yoq edi ve olmaycaq! Menim sevimli halqım! Allah epiñizden razı olsun!».
Enver Ömerov qırımtatarlar arasında olğan «satqınlarğa» satır bağışlay: «Para, iş ve mülk içün canlarını satqanlar. Er kes yapqanları içün cevap berecek künü Allah yapqanları içün soracaq».
«Tünevin müim olmağan şeylerniñ bugün yañı manası bar»
Qırımlı siyasiy mabüslerniñ ailelerinde bunıñ kibi onlarnen mektüp toplandı, dep bildire «Qırım birdemliginiñ» faalleri. Aman-aman er birinde qırımtatar halqınıñ birligine çağıruvlar mevcut.
Siyasiy mabüsler birlik qıymeti, bir-birine kösterilgen destek aqqında yaza, lâqayt olmağanlarğa yardım, informatsion destek içün minnetdarlığını bildire«Qırım birdemligi»
«Siyasiy mabüsler olar içün müim olğan şeylerni yaza. Birlik qıymeti, bir-birine kösterilgen destek aqqında, lâqayt olmağanlarğa yardım, informatsion destek içün minnetdarlığını bildire. Ve, elbette, tuvğan insanları, qasevetlengen qorantaları aqqında yaza. Bilesiñizmi, izolâtsiya şaraitlerinde yañıdan qıymet kesip başlaysıñ. Tünevin müim olmağan kibi körüngen şeylerniñ bugün yañı manası bar», – dep ayta faaller.
Mektüp müellifleri uzun müddet SİZOda olsa da, cesür ruhını saqlap, azatlıqta olğan semetdeşlerini aqları oğrunda küreşke davet ete. «Qırım birdemligi» bunı siyasiy dava mabüsleriniñ qabaatsız olğanını isbatlağan daa bir delil olaraq köre.
Olar halqını, ecdatlarınıñ toprağında yaşamaq aqqını qoruy«Qırım birdemligi»
«Cinayet işlemegen insan maneviy olaraq er daim küçlü ola, gizleycek bir şeyi yoq, em de aynecilik yapmağa, aldatmağa kerekmey. Onıñ ğayesi bir mil kibi, er şeyni boza: insannı tahqiqat ile işbirligi yapmasına zorlamaq ıntıluvlarını, şantaj, azap, maneviy basqını. Olarnıñ adalet tarafında olmasından eminligi, bizim destegimiz ve işançımız olarğa küç bere. Olar halqını, ecdatlarınıñ toprağında yaşamaq aqqını qoruy, ve bu qabaatlarnı iç bir vaqıt tanımaycaqlar», – dep qayd eteler «Qırım birdemliginde».
Bir çoq qırımlı siyasiy mabüs «çañdan çañğa» apiste qalmağa azır», çünki qabaat olaraq tanıycaq şeyleri yoq, dep aytalar «Qırım birdemliginde». Şu sebepten olar tahqiqat ile añlaşmayıp, qolay yolnı qıdırmaylar. Bir çoqu neticede uzun apis cezasını ala. Böyle insanlar içün azatlıqqa mektüp yazmaq ve cevap almaq imkânı, faallerniñ aytqanına köre, ruh küçüni saqlaycaq yekâne menba ola.
«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
