Azat etilgen ukrainalı rejissör ve qırımlı yazıcı Oleg Sentsovnıñ fikirince, qırımtatar muhtariyeti meselesi «pek qıyın» ola, amma o, emin ki, yarımadada bütün milletlerniñ aynı aqları olmalı. Bu aqta o, Qırım.Aqiqat intervyüsında ayttı.
«Bu pek qıyın mesele: em til, em milliy. Şimdi bunı izaatlap olamayım, çünki onı temelden ögrenmedim, aşıqıp netice çıqarmağa, bir şey aytmağa istemeyim. Tam olaraq ne teklif eteler? Nasıl maddeler ve ilâhre? Qırım – çoq milletli yarımada. Tamır qırımtatarlardan ğayrı, rus, ukrain, bulğar, yunan, ermeniler çoq. Adı o qadar müim degil. Bu insanlarnıñ aqları müim. Er kesniñ aqqı aynı olmalı», – dedi Sentsov.
Qırımtatar Milliy Meclisi IX çağırılış Yuqarı Rada deputatlarını Ukraina Anayasasınıñ «Qırım Muhtar Cumhuriyeti» X maddesine deñişmeler kirsetmesine çağırdı.
Daa evel haber etilgeni kibi, Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıynıñ avgustnıñ 9-nda qırımtatar halqınıñ vekillerinen kerçekleştirgen körüşüvinde qırımtatar muhtariyeti meselesi muzakere etildi. Bu aqta qırımtatar halqınıñ milliy lideri Mustafa Cemilev Qırım.Aqiqatqa tarif etti.
2014 senesi martnıñ 20-nde Ukraina Yuqarı Radası qırımtatarlarnı Qırımnıñ tamır halqı dep tanıdı. Bu qararğa 283 halq deputat rey berdi. Ukraina qırımtatar halqınen diger milliy azlıqlarnıñ Ukrainanıñ tamır halqı olaraq etnik, medeniyet, til ve din kimliginiñ saqlap qalması ve inkişafını kefil olmaqta.
2018 senesi dekabr ayında prezident Petro Poroşenko Ukraina devleti terkibinde qırımtatar milliy-territorial muhtariyetiniñ qurulmasınen bağlı Anayasa deñişmeleri qanunını Yuqarı Radağa kirsetmege azır olğanını bildirgen edi. Aynı vaqıtta, prezidentniñ aytqanına köre, o vaqıt parlamentte bu qararnı qabul etmek içün 300 rey olıp olmağanına dair malümatı yoq edi.
Ukraina haber siyaseti naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar qırımtatar muhtariyetiniñ «separatizmge iç bir alâqası yoq» dep añlatqan edi. Onıñ qurulması ise Ukrainanıñ 2014 senesi qoşulğan BM tamır halqlarnıñ aqlarına dair beyannamesinde qayd etilgen tamır halqnıñ aqqı ola.
Sentâbrniñ 7-nde deñişim çerçivesinde rusiyeliler tutqan 35 ukrainalı Ukrainağa qayttı, Rusiyege Ukrainada çeşit cinayetlerde, şu cümleden Vatanğa hainlik yapqanında qabaatlanğan 35 Rusiye ve Ukraina vatandaşı teslim etildi. Oleg Sentsov, Oleksandr Kolçenko, Volodımır Baluh, Edem Bekirov, Yevğen Panov, Pavlo Ğrıb, Stanislav Klıh, Mıkola Karpük, Roman Suşçenko, Artur Panov, Oleksiy Sizonovıç ve 2018 senesi noyabrde zapr etilgen 24 deñizci azat etildi.
