Rusiye FSBsiniñ hadimleri Aqmescit sakini Denis Kaşuknı silânı qanunsız satın alğanından ve saqlağanından şübheli sayıp tuttı. Bu aqta advokat Nazim Şeyhmambetov dekabrniñ 19-nda bildirdi. Rusiye kontrolindeki Aqmescit mahkemesi dekabrniñ 20-nde Kaşuknı eki ayğa apiske aldı. Qırım.Aqiqat tutulğan kişi aqqında neler belli olğanını bildi.

«İşkence olğanını tahmin etemiz»

Qırımlınıñ ömür arqadaşı Olga Kaşuknıñ Qırım.Aqiqatqa bildirgenine köre, dekabrniñ 17-nde saba aqayı işke ketti, soñra bağğa çıqmadı. O, aqayı ğayıp olğanını politsiyağa bildirdi.

«102-ge telefon ettim, operativ gruppa evime kelip, menden malümat ve aqayım ğayıp olğanına dair ariza aldı. Onıñ fotoresimini ve tiş fırçısını aldılar. Añlağanıma köre – biomateriallar», – dep tarif etti Olga.

Ertesi künü, dekabrniñ 18-nde, onıñ aytqanına köre, FSB hadimleri evini tintti. Tehnika ve vesiqalar alındı. «Aqayım nasıl, dep soradıq. Onıñ aqqında bir şey bilmey edik. Patlayıcı maddelerni işlep çıqarğanından şübheli sayılğanını ayttılar. Özüne iftira atması içün oña qarşı işkence qullanıldı, dep tüşünemiz», – dep ayta o.

Denis Kaşuknıñ advokatı Nazim Şeyhmambetovnıñ Qırım.Aqiqatqa bildirgenine köre, onı Rusiye Ceza kodeksiniñ eki maddesine istinaden qabaatlaylar – 222 (silâ, onıñ esas parçalarını qanunsız satın aluv, berüv, satuv, saqlav ya da taşuv) ve 222.1 (patlayıcı maddelerni qanunsız satın aluv, berüv, satuv, saqlav ya da taşuv).

Advokatnıñ aytqanına köre, Denis Kaşuk ağır ruhiy alda bulunıp, qabaatını tanıdı. Qırımlınıñ tuvğanları qabaatlı olğanına inanmayıp, tahqiqat oña basqı yaptı, dep bildire.

FSBniñ bu davadaki fikrini ögrenip olamadıq.

«İç bir patlayıcı madde aqqında laf olmaz»

40 yaşında Denis Kaşuk – Krasnoperekopskta doğğan qırımlı. Aqmescitte yaşay. Zenaatı – siyasetşınas, Taras Şevçenko Kyiv milliy universitetiniñ mezunı.

«O – siyasetşınas, amma zenaat boyunca çalışmağa istemedi, tabiatı başqa. Pek yımşaq ve merametli adam. Bütün eyilikni aldı, dep aytam er vaqıt. Arıq oğlan edi, ilimnen meraqlanğan edi. Balalığında bala mikroskopı ve santıraçnen oynağan edi. Ösken soñ da merametli qaldı. Er vaqıt er kesni qoruğan edi. Kimsenen talaşqanı yoq. Pek merametli insan: iş – ev, ev – iş. Boş vaqtı olğanda qorantasınıñ yanında edi. Küçük oğlu ve ömür arqadaşına er vaqıt aşıqa edi. Onı tanığan er bir insan bunı ayta bile», – dep tarif etti Denis Kaşuknıñ qız qardaşı Tatyana İvanük Qırım.Aqiqatqa.

Denis Kaşuknıñ ömür arqadaşı aytqanına köre, o, reklam faaliyetinen oğraşıp, onıñnen beraber eki yaşında oğlunı östüre edi.

Qırım.Aqiqat alğan malümatqa köre, Denis Kaşuk reklama saasında resmiy şekilde 2011 senesinden berli çalıştı. O, kütleviy haber vastalarında reklama yerleştirüv işinde aracı olğan edi. Onıñ iş adamı şeadetnamesi Ukraina sicilinde alâ daa bar.

2014 senesi Denis Kaşuk Rusiye uquq alanında iş adamı olaraq qayd olıp, reklam faaliyetinen oğraşmağa devam etti. İçtimaiy ağlarda Qırımdaki «A-5 Krım» reklam gruppasında çalışqanını yaza. Tış reklam azırlanması ve yerleştirilmesi, naqliyattaki reklam, em de reklam hatıralıqlarında hızmetlerini teklif ete.

«Başqa bir işi yoq edi. Şübheli ya da qanunğa uymağan bir şey yapmadı. O – pek yahşı aqay, qoranta başı. O – pek yahşı baba. Eki yaşında küçük balamız bar, onı evde beklep, «Babam qayda?» dep soray. Onı er kes pek seve. Qomşular onıñ aqqında tek yahşı şeyler ayta», – dep tarif ete Olga Kaşuk aqayı tutulğan soñ aydınlatılğan video muracaatında.

Denis Kaşuknıñ qabaatlarını inkâr ete: «O – pek samimiy ve merametli insan. İç bir patlayıcı madde aqqında laf olmaz. Yüksek gumanitar tasili bar. Bu (silâ – QA) ne olğanını ve ne aqta olğanını añlamay bile».

«Qardaşım – adiy bir insan»

Denis Kaşuknıñ qız qardaşları dey ki, 2014 senesi ailesi Qırımdan ketmege tüşüngen edi, amma neticede qalmağa qarar aldı. Şimdi FSB tarafından ne içün taqip etilgenini tuvğanları bilmey. Siyasiy baqışlarını seslendirmegen edi, qırımlı faallernen alâqası yoq, dep ayta Yelena Güseynova: «Qardaşım – adiy bir insan. Yahşı bilgen işni yapa, apayı ve oğlunı seve. İnsanlarnı seve, olarnen laf etmege ve şaqalaşmağa seve. Sevgen şeerde onıñ içün oñaytlı olğan yaşayışı bar. Er kes telükesizlikte olmaq içün Qırımdan ketip olamay».

Alınğan malümatqa köre, Denis Kaşuk ukrain siyasetşınası, «Söz ve iş» cemaat teşkilâtınıñ eksperti Valentin Gladkihniñ yaqın dostu ola. Onıñ fikirince, onı milliy mensüpligine köre taqip eteler. «İlhaq etilgen Qırımda Putinniñ repressiv rejiminiñ daa bir mabüsi eski yaqın dostum olğanını ögrenip şaştım. Bugünki künde ilhaq etilgen Qırımda ukrain olmaq terrorizm olğanına daa bir kere şaat oldım, seni tutıp, işkencege oğrata bileler, sert ceza bere bileler. Lâqayt olmağan er kesni Putin rejiminiñ daa bir cinayetini faş etmege ve Kremlniñ repressiv maşinasına işğal şaraitlerinde menligini coymağan daa bir ukrainni yoq etmesine çare bermemege çağıram», – dep bildirdi Valentin Gladkih Facebookta.

Şevçenko Kyiv milliy universitetiniñ rektor muavini Volodımır Buğrov, Denis Kaşuknı «insanlarnı özüne celp etken ve yahşı oquğan müsbet bir kişi olaraq» hatırlağanını Qırım.Aqiqatqa tarif etti. O, eski talebesiniñ Rusiye mahsus hızmetleriniñ qabaatlavlarına inanmay: «Mence, Qırımnıñ işğalci akimiyeti Kyivde oquğanı ve mında bayağı belli olğan dostları olğanı içün onı taqip etmesi mümkün. Bu sahte qabaatlavlar içün bular sebep ola bile. Amma silâ saqlağanına iç bir vaqıt inanmam. Ukrainanıñ azatlığını qorçalamaq içün eline silâ ala bilgen insanlarnı bilem. Denis daa çoq talilci, jurnalist, siyasetşınas, o, bunı söz ve fikirnen yapa bile. Amma silâ ya da daa beteri patlayıcı maddenen bir terror areketini kerçekleştire bilecegini tüşünmeyim».

«Vaziyet ciddiy qorqunıñ sebebi oldı»

Rusiye kontrolindeki Aqmescit Kiyev rayon mahkemesi dekabrniñ 20-nde Denis Kaşuknı eki ayğa apiske aldı. Mahkeme qararına köre, o, 2020 senesi fevralniñ 18-ne qadar Aqmescit SİZOsında bulunacaq. Mahkeme oturışuvı apiske alınğan kişiniñ muracaatı esasında qapalı oldı.

Yelena Güseynova bu qardaşına yapılğan basqınıñ daa bir delili ola, dep tüşüne. «Bu basqı olğanını köstere. Çünki basqı altında olmağan kişi özüni imayesiz qaldırmaz. O, ise özüne iftira ata ve imayesiz qaldıra. Eki ayğa apiske alındı. Bu müddet içinde işkence izleri yoq ola bile. Demek ki, aytqan sözlerini inkâr etmege, basqı altında imzalağan vesiqalarnı red etmege imkân olmaycaq», – dep ayta o.

Denis Kaşuknıñ qız qardaşı, FSBde onı işkencege oğrattılar, bundan soñ o, tuvğanları tutqan advokat İslâm Velilâyevden vazgeçti, dep ayta. «İslâm Velilâyev Deniske kirip oldı. Amma advokat kelgence Denis adını bilmeyip bile, ondan vazgeçüv arizasını yazdı. İslâm Velilâyevni kirsetkenler, amma bildirmemezlik seneti imzalandı. Tek bir şey aytıp oldı: «Sağım, amma sağlam olğanımnı aytıp olamayım». Bilgenime köre, Denisniñ bu areketleri añlaşıla. Çünki bilgenlerim kerçek olsa, buña dayanmaq imkânsızdır», – dep ayta o.

Al-azırda Denis Kaşuknıñ menfaatlarını qırımlı advokat Nazim Şeyhmambetov temsil ete. O, qız qardaşınıñ qorqularını tasdıqlay. «Denis qabaatını tanıy. İşkence aqqında malümatnı tasdıqlap olamayım, çünki müvekkilimnen raat laf etmege imkânım olmadı. Amma ruhiy alı pek ağır. Bunı qapalı mahkeme keçirmek muracaatı isbatlay, tuvğanları ve kütleviy haber vastaları kirsetilmedi. O, toqtamayıp tekrarlay edi: «Er şey yahşı, meni tiymediler». Pek ağır ruhiy alda bulunğanını tüşünmek içün bütün sebeplerimiz bar. Bunıñ sebebini aytıp olamayım. Amma oğrağan vaziyeti ve mahkemedeki areketleri ciddiy şübhe ve qorqu doğurmaqta», – dep ayttı advokat.

FSBniñ Denis Kaşukqa qarşı qullanğan maddeleri büyük para cezası ya da üç yıl azatlıq sıñırlanması, ya da beş yılğa qadar apis cezası berilmesini belgilemekte.