Rusiyeniñ artıq cenkni yutquzğanı körünip tura – Ahtem Seitablayev

Fevralniñ 23-nde ukrainalı rejissör, aktör ve "Qırım evi" müdiri Ahtem Seitablayev taqımı ile beraber Qış kino bazarında öz yañı "Mirnıy-21" filminiñ treylerini taqdim etti. Parlaq planlar ile tolu olğan o, ertesi künü territorial mudafaağa yazılmağa ketecegini bile tüşünmedi. Endi özüni böyle tanıta: "Kyiv şeerniñ territorial mudafaasınıñ 206-ncı batalyonınıñ matbuat zabiti". Qırımnıñ qaytarılmasına ümütniñ artması, filmeniñ peyda olmasına sebep olğan ikâye ve ğalebeden soñ ilk künü ne yapacağı aqqında Ahtem Seitablayev Qırım.Aqiqatqa aytıp berdi.

– Cenkniñ başlanması siziñ içün nasıl oldı?

– Uyandım, başlanğanını bildim. Bu, 2014 senesi fevralniñ 27-de olğan duyğularnı hatırlattı. Şu künü Qırımda edim ve saat sekiz buçuqta şeerniñ merkezinde bir özüm olğanını añladım. 15 daqqadan soñ ne olğanını añladım. Bu sefer de, 2014 senesi qadar olmasa da, bir şaşqınlıq bar edi.

Öyle oldı ki, añlaşmadan bir dostumnen körüştik ve qayda territorial mudafaağa yazılmaq mümkün olğanını qıdırıp başladıq. Niayet Kyivniñ 206 batalyonınıñ territorial mudafaasında yer taptıq.

– O vaqıttan berli Qırımdan birilerinen temasta bulundıñızmı?

–Er kün. İslerime köre, temasta bulunğanım adamlarnıñ Qırımnıñ qaytarılmasına ümütleri daa çoq oldı.

– Ya siziñ?

– Menim de.

– Cenkni toqtatmaq içün Rusiyeniñ talaplarından biri Qırımnıñ işğalini tanımaqtır. Bunıñ aqqında ne tüşünesiñiz?

– Rusiyeniñ artıq cenkni yutquzğanı körünip tura. Qırımnı Köşçeyniñ masal inesi kibi saymaq mümkün. Er şey o qaar "muqaddes" ikâyelernen tolu edi ki, Qırımsız Rusiye mümkün degil. Menimce, olar bir zıncırnıñ buğımlarıdır.

Belki de arzularımnı kerçek kibi kösterem, amma tezden RF haritalarda körmege alışqanımız şekilde qaylmacağını is etem. İlk nevbette, RF terkibinde olğan milliy cumhuriyetler mustaqillik aqqında arzularını hatırlasalar.

Bu cenk artıq 9 yıl devam ete - bu dünya baqışlarınıñ, tsivilizatsiyalarnıñ qarşı turması, Mordor ve demokartiya arasında cenk.

– Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı keñ mıqyaslı istilâsı başlanğandan berli bir çoq ukrain Rusiyedeki teuvğanlarına, tanışlarına öz noqta-i nazarını añlatmağa tırıştı. Siz Rusiyedeki zenaatdaşlarıñız ile temasta bulundıñızmı?

– Yoq. İçtimaiy ağlarda işbirlik etkenim ya da dost olğanım şahıslardan kimleri açıq bildirüv yapmağa cesaret etkenlerini körem. Olar çoq degil. 20 yıldır Rusiyede yüz bergeni ve angi bereketli topraqqa tüşkenini köz ögüne alsaq, bu da tabiiydir.

Bir taraftan Mordornıñ yoq olmasını yaqınlaştırğan er şey, şu cümleden bu kibi muracaatlarnı alğışlayım. Başqa bir şey, men olarğa pek inanmayım. Yazıq ki, bunı Rusiyede keçirilgen içtimaiyat da tasdıqlay.

Bütün bu laflar: "Yerlilerniñ buña ne alâqası bar?.." Bar! Demek turıñız, barıñız ve saylañız. Ya ölgen ukrain balalarınıñ ne alâqası bar? Buzdolabında qaşqavalıñ yoqmı? Mağazda bar yaşa. Eki afta ağlağan balañ ile suv içip ötmek aşa. Bu alda Karfagen mahv etilmelidir!

–Ukrainada keçirilgen soravğa köre, ukranlerniñ 68 faizi silâlı tirenüvge azır olğanını bildirdiler. Eger de yaşağan şeeriñ oğrunda degil de, işğal etilgen Qırım içün cenkleşmek kerek olsa? Bunen bağlı neler eşittiñiz?

– Oğurlıdırım ğaliba. Bu sual muzakere etilmey bile, çünki sözsüzdir.

– Ukrainanıñ ğalebesini nasıl tasavur etesiñiz?

– Gaagada qafeste oturğan Putin, Qırımğa barıp, tuvğanlarıma sarılmaq fırsat, ödenilgen tazminat. Eger konkret bir şey aqqında aytsaq - Qırımnıñ Yuqarı Şurası binası üzerinde yelpiregen ukrain ve qırımtatar bayraqları.

– Ğalebe qazanğan soñ ne yapacaqsıñız?

– Yaqınlarımnı toplap, deñiz yalısına, anamnıñ Vatanına keterim. Balalarım yuvunğanına, tuvğanlarım şarap içip, bir şeyler aqqında laf etkenine baqacağım. Men ise susıp oturacağım ve olarğa baqacağım.

– Bu baarde "Mirnıy-21" filmiñizniñ premyerası olmaq kerek edi. O 2014 senesi Donetsk adiseleri aqqında? Tafsilâtlı aytıp beriñiz.

–Fevralniñ 23-nde Odesa Qış kino bazarında filmimiz aqqında treyler ve malümat taqdim ettik. Saba ise cenk başlandı. Er şey filmde kibi. Daa o zaman premyeranıñ tarihını küzge oktâbrniñ 14-ne Ukraina imayecileri kününe deñiştirmek qararına keldik.

"Mirnıy-21" Lugansk sıñır mufrezesiniñ mudafaası aqqında filmdir. O, vesiqalı ikâye esasında çıqarılğan. Men ikâyeni bu müfrezeniñ komandirinden eşittim ve başından inanmadım. Bir misal: müfreze erkânınıñ 85 faizi yerli sakinler teşkil etti ve iç biri hainlik etmedi. Menim köz ögümde ise bam-başqası: Qırım işğal künlerinde, er şey aksine edi. Ve tam bu sebepten ikâyeniñ kerçek olğanından şübelenip başladım. Soñra orta komandanlıq erkânı ile ve bir çoq ballarnen tanıştım. "O bir taraftan", "DNR ve LNR" televizionındaki intervyü ve yayınlarnı baqtım, talil ettim. Ve bu aqiqat olğanı belli olğanda, pek taaciplendim.

Menim içün bu ikâye işanç ikâyesine çevirildi. İşanmayıp yaşamaq, öz yaşayışını ceennemge çevirmektir. Men soqur işanç aqkında aytmayım, umumen deyim; ailede, cenkte, işte. İşanç yaratuv içün temeldir, onıñ yoqluğı ise mahvnıñ esas sebeplerinden biri kibidir.

– Sulh qaytqan soñ o vaqıtqa qadar yaratılğan er şey aktualligini coyacaq kibi fikileriñiz barmı?

– Oyle tüşünmeyim. Misal olaraq, bizim taqımımız tereylerni yayınlamağa pek istey, amma özüni tuta.

"Haytarma"dan soñ, Qırım endi işğal altında olğanda, maña "Siz bu filmni şimdi çıqardıñızmı?", "İşğal olacağını bildiñizmi?" kibi sualler sıq-sıq bere ediler, hususan çetelde.

"Mirnıy-21" filmniñ 90 faizini Vasilkovdaki arbiy qısımnıñ talim merkezinde çıqardıq. Komandiri ve bütün ballarnen pek yahşı munasebettemiz, kimerde yazılışamız.

Ve epimiz içün pek facialı fakt, bu filmde baş rollerinden birini dostumız Paşa Li oynağanıdır. Film ondan başlana. Filmde onıñ personajiniñ başına kelgen adiseler onıñ kerçek ölümi ile pek oşay.

İşanç mevzusı, insan ömrüniñ strukturasınıñ esas qısımlarından biri kibi iç bir vaqıt aktualligini ğayıp etmez.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: rukrymr.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.