Kyivde iyülniñ 25-nde Rusiye Federatsiyasınıñ elçihanesi ögünde «KrımSOS» cemaat teşkilâtınıñ Qırımda hırsızlanğan insanlarğa bağışlanğan 38-inci aktsiyası ötkerildi. Bu aqta Qırım.Aqiqat mühbiri haber ete.
«Üç yıldan berli Rusiye elçihanesine kelip, ilk evelâ ukrainalılarğa Qırımda (insan aqları – QA) vaziyet pek yaramay olğanını hatırlatamız. 15 insannıñ ğayıp olmasına Rusiyeniñ ya da işğalci akimiyetniñ alâqası bar olğanını aytamız, amma bir şey olmay. Bu bizim vazifemiz – hatırlatmaq ve bunıñ aqqında aytmaq», – dedi «KrımSOS» koordinatorınıñ muavini Denis Savçenko.
Bu sefer aktsiya teşkilâtçıları elçihane ögüne masa ketirdi, işğal vaqtında Qırımda hırsızlanğan 15 Ukraina vatandaşı içün savut qoyğanlar. Aktsiya iştirakçilerinden biri sofra başında taqvim kâğıtlarını attı, teşkilâtçılarnıñ aytqanına köre, hırsızlanğanlarnıñ tuvğanları nasıl beklegenini kösterile.
«Rusiye insanlarnıñ hırsızlanmasını ve buña diqqat celp etmek ıntıluvlarımıznı körmemezlikke ura. Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturası ise faal sürette (insan hırsızlanmalarınen bağlı – QA) cinaiy davalar açtırıp başladı. Diger taraftan, hırsızlanğan insanlarnıñ uquqiy statusına dair qanun qabul etildi, amma çalışmay. Devlet institutları ve vatandaş cemiyeti belli bir areketler yapa», – dep qoştı o.
Qırım ilhaqından soñ, yarımadada hususan qırımtatarları ğayıp olıp başladı. Bu arada Rusiye nezaretindeki Qırım Tahqiqat Komiteti «yarımadada qırımtatarları kütleviy bir şekilde ğayıp olmay» dey.
Faallerniñ malümatına köre, Rusiye Qırımnı ilhaq etken soñ, Qırımnıñ 44 sakini coyulğan, 15-i aqqında alâ daa iç bir malümat yoq.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
