Ukriana TİN başı Dmıtro Kuleba, Qırım ve Donbastaki vaziyetnen bağlı munaqaşalarnı – “Rusiyege tazyıqnı arttırmağa” fırsat kibi saya.
“Biz içün esası – fırsattan faydalanıp, vaqtınca işğal etilgen topraqlardaki vaziyet ile bağlı yañı faktlar taqdim etmek, bu malümatnıñ esasında memleketler Rusiyeniñ devletimizge tecavuzına dair öz mevamını şekillendirgenleri. Eñ esası – tecavuzcı işğal etilgen topraqlarda öz tesirini tarqatıp ve pektip olamaması içün oña qarşı tam tazyıqnıñ yaratılması, ğayretlerniñ muntazamlığı”, – TİN matbuat hızmeti Kulebanıñ aytqanlarından alıntı ketire.
Nazirniñ sözlerine köre, “Qırım meselesini merkezge qoymağa vaqıt keldi”.
“Er alda Donbas arqa planğa ketkenini istemeymiz, amma Qırım meselesi çoq vaqıt merkezden uzaq bir yerde edi. Onı merkezge qoymağa vaqıt keldi. Çünki asılında bular Rusiyeniñ Ukrainağa tecavuzınıñ eki teñ elementidir”, – dedi o.
BMT Baş Assambleyasında fevralniñ 23-nde Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarındaki, hususan Rusiye işğal etken Qırım yarımadasındaki vaziyetnen bağlı munaqaşalar keçirildi.
Serğiy Kıslâtsâ, işğal altındaki Rusiye akimiyeti «ukrainler ve yarımadanıñ tamır ealisi olğan qırımtatarlarnıñ kimliklerini yoq etmege tırışa», dep bildirdi Birleşken Milletlerde.
Rusiyeniñ BM yanındaki daimiy vekiliniñ birinci muavini Dmitriy Polânskiy Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarındaki vaziyetke dair munaqaşalarnı «oñaytsız levha» dep adlandırıp, Ukraina Qırım yarımadasınıñ sakinlerini «qaytarmaz», dedi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
