Qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilev, Rusiyeniñ Qırım meselesini qapalı sayğanı içün Türkiyede Ukraina ile aytışmağa razı olmaz, dep fikrini bildirdi. Bunıñ aqqında Mustafa Cemilev Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yaynında ayttı.
"Rusiye iç bir vaqıt Türkiyeniñ vastalığına razı olmaycağını tüşünem, çünki Rusiye daima Qırım meselesiniñ qapalğanını ve onı muzakere etmeycegini tekrarlay. Belki Qırımnı degil de Donbasnıñ meselelerini muzakere eteceklerini şart qoyarlar, baqarmız. Amma böyle bir şart qoyulsa bile, bu sammit Türkiyede keçirilse, Qırım mevzusı epsi bir qonuşılacaq", - dedi Cemilev.
Evel, Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğan, "Rusiye ve Ukraina arasındaki kergnin munasebetlerniñ al etilmesi içün çareler körmege" azır olğanını bildirgen edi.
Poloniya seymi qırımtatar halqınıñ lideri, Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilevni 2022 senesi Nobel Barışıq Mukâfatına namzet kösterdi.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
