Birleşken Milletlerdeki Rusiye daimiy temsilciligi ABD Ukraina elçihanesiniñ işğal altındaki Qırımda tamır halq aqlarınıñ bozuluvını toqtatmaq çağıruvına cevap berip, «qızılterililerniñ aqlarını bozmamağa» çağırdı.
Rusiye missiyası ABD elçihanesiniñ keçken raatlıq künleri qayd etilgen tamır halqlar künü munasebetinen Qırımdaki insan aqları vaziyetine dair beyanatına cevap berdi.
«Dünya tamır halqlar künü munasebetinen ABD Ukraina elçihanesi yapqan çağıruvğa cevap olaraq ABDni qızılterililerniñ insan aqlarını sert bozuvlarını toqtatmasına ve olarnıñ toprağından ketmesine çağıramız», – dep aytıla BM Rusiye temsilciliginiñ Twitter haberinde.
Buña Ukrainanıñ ABD elçisi Volodımır Yelçenko cevap berdi:
Avgustnıñ 9-nda ABD Rusiyeni qırımtatarlarnıñ insan aqlarınıñ bozuluvını toqtatmasına çağırdı. O künü Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy da tamır halqlarnıñ qanun ıstılası ve qırımtatar halqınıñ tamır halq statusı üzerindeki iş aqqında bildirdi.
Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarnıñ reintegratsiya meseleleri nazirligi yarımadada Rusiye işğalinden soñ tamır halqnıñ aqları «muntazam sürette» bozula, dep qayd etti.
Rusiye Tış işler naziri Sergey Lavrov, işğal altındaki Qırımda insan aqlarınıñ bozuluvı aqqında laflar uydurıla, dep aytqan edi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
