Qırımtatar Milliy Meclis reisi Refat Çubarov Ukraina buhran media merkezine intervyü vaqtında Qırıda sakinlerniñ ihtiyacaları içün suv yeterli olğanını, amma Rusiye arbiyleri içün yeterli olmağanını bildirdi.
«Sakinler, kommunal hocalıq, hastahaneler, mektepler içün Qırımda suv yeterlidir. Ruslarnen tolup-taşqan Qırımnı arbiy forpostqa çevirmek içün yeterli degil. Buña bir suv bermeycekmiz», – dedi Çubarov.
Çubarov, halqara gumanitar uquqqa köre, yarımadanıñ resurslarnen temin etilmesiniñ bütün mesülietiniñ Rusiye başlıqlarınıñ üzerine tüşkenini de hatırlattı.
«Ukraina qıtasından Qırımğa kelgen suvğa kelgende, halqara gumanitar uquqqa köre, bir topraqnı işğal etseñiz, o zaman peyda olğan bütün meseleler siziñ meseleñizdir. Eger bir şey keregi kibi olmasa, bunıñ içün cevaplı siz olacaqsız. Şunıñ içün vazifemiz Qırımnıñ saqlanmasını mümkün qadar paalı etmek. Eviñizge kirip, onı zapt ettiler, siz ise olar yahşı yaşasınlar dep olarğa yardım etmek kereksizmi. Suv bu resurs. Qırımğa suv bermek, işğalcilerge yardım etmektir», – dedi Meclis reisi.
Ukraina TİN başı Dmıtro Kuleba, Şimal Qırım kanalından Dnipro suvunıñ Qırımğa kene berilmesi yalıñız işğalden azat etilgen soñ mümkündir, dep bildirgen edi.
Qırımnıñ suv teminlevi
Ukraina, Qırımnıñ içecek suv ihtiyaclarınıñ 85%-ni yarımadanen bağlağan Dnipro aqıntı yolu olğan Şimaliy-Qırım kanalı vastasınen teminlegen edi. 2014 senesi Rusiye Qırımnı işğal etken soñ yarımadağa suv berilmesi toqtatıldı.
Qırımdaki suv yedekleri suv anbarları ve yerastı çoqraqlardan toldurıla. Ekologlarnıñ aytqanına köre, yerastı çoqraqlarnıñ muntazam sürette qullanılması yarımadada topraqnı tuzlattı. Qırım akimiyeti yarımada sakinlerini suvnı az qullanmağa çağıra.
2020 senesi Qırımdaki suv teminlevi vaziyeti kritik oldı. Qırımlı alimlerniñ bildirgenine köre, yağanaqlar yağmağanı içün ve qar az yağğan qış neticesinde qurğaqlıq oldı.
Avgustnıñ soñunda Aqmescitte, Aqmescit ve Bağçasaray rayonlarında suv berüv cedvelleri kirsetilgen edi. Daa soñra Qarasuvbazarda, Qarasuvbazar rayonında ve qısmen Aluştada cedveller kirsetildi.
Kreml kontrolindeki Qırım yolbaşçısı Sergey Aksenov Rusiye Qırımnıñ suv teminlevini fevqulâde vaziyet olaraq tanıması mümkün, dep ayta. O, 2020 senesi 150 yıl içinde eñ quru oldı, dep bildirdi.
Rusiye akimiyeti yañı suv boruları, suv qoralarınıñ quruluvına ve quyu qazıluvına milliardlarnen ruble ayırdı.
BM Ukraina Monitoring missiyası, halqara uquqqa köre, Rusiye Qırım ealisini suvnen temin etüvden mesüliyetli ola, dep israr ete.
Resmiy Kyiv, Şimaliy-Qırım kanalından suv yarımadağa tek Qırım işğalden qurtarılğan soñ berilecek, dep bildire.
