Cumaaqşamı künü, iyülniñ 1-nde, Yuqarı Rada "Qırım" serbest iqtisadiy mıntaqanıñ lâğu etilmesine qoltuttı. Buña 328 millet vekili qoltuttı.
«Qanun Ukrainanıñ muvaqqat işğal etilgen toprağında "Qırım" serbest iqtisadiy mıntaqa rejimini lâğu ete ve işğal sebep olğan sıñırlavlarnı köz ögüne alıp vaqtınca işğal eilgen toppraqlarda iqtisadiy munasebetlerniñ hususiyetlerini tayin ete. Bundan ğayrı Qanun muvaqqat işğal etilgen topraqlarğa kirüv ve çıquv qaidelerini normalay, muvaqqat işğal etilgen topraqlarda yaşağan Ukraina vatandaşları içün ekinci kere bedava uquq yardım almaq aqqını temin ete», – dep yazıla bildirmede.
Bundan ğayrı, parlament "Ukrainanıñ Bergi qanunnamesinde ve Ukrainanıñ bazı diger qanun çuqaruv aktlarında Qırım MC-niñ muvaqqat işğal etilgen topraqlarında ve Aqyar şeerinde bergi ve alımlarnıñ idare olunması ile bağlı deñişmeler kirsetilüvi aqqında qanun qabul etti. Buña 329 millet vekili qotuttı.
Daa millet vekiller 330 sesnen "Qırım" serbest iqtisadiy mıntaqanıñ lâğu etilmesi içün Ukrainanıñ Gümrük qanunnamesine deñişmeler kirsetilüvi aqqında qanunnı qabul ettiler.
«Qırım MC ve Aqyar şeeriniñ muvaqqat işğali rejiminiñ soñuna qadar, Ukrainanıñ gümrük sıñırından Qırımğa ve Qırımdan taşılğan mullarğa ameldeki Gümrük qanunnamesi tarafından tayin etilgen gümrük ödevler alınmaycaq», – dep yazıla bildirmede.
Mart ayında Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki daimiy vekili Anton Korınevıç Qırımnı işğalden qurtaruv strategiyasında «Qırım» serbest iqtisadiyat alanı qanunınıñ lâğu etilüvi bar, dep bildirgen edi.
2014 senesi avgust ayında Ukraina Yuqarı Radası «Qırım» serbest iqtisadiyat alanını quruv» ve vaqtınca işğal etilgen Ukraina toprağında iqtisadiy faaliyetni kerçekleştirüv hususiyetleri» qanunını qabul etti. «Qırım» serbest iqtisadiyat alanında şahıs ve şirketlerniñ iqtisadiy faaliyetniñ hususiy uquq rejimi, hususan Ukrainanıñ bergi ve gümrük qanunlarını hususiy qullanuv ve şahıslarnıñ hususiy iç ve tış koç rejimi çalışa.
2014 senesi küzden berli olğan «Qırım» serbest iqtisadiyat alanı maddelerine köre, Qırımda umumdevlet bergi ve tölevler alınmay, mında qayd olğan şahıs ve şirketler ise rezident sayılmay. Alan 10 yıl devam etecek. Bazı siyasetçi, ekspert ve aq qorçalayıcılar Ukraina kontrol etmegen topraqta böyle qanunnıñ kerek olğanından şübhelengenini bir qaç kere bildirgen edi.
Ukraina Yuqarı Radası 2017 senesi mayıs ayında «Qırım» serbest iqtisadiyat alanını lâğu etip, «Rusiye tarafından vaqtınca işğal ettilgen Ukraina topraqları» qanunını qabul etmege tevsiye etken edi.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
