Qırımda özek silâsını yasamaq içün bir qaç müessisede malzemeler bar ve bu onıñ Rusiye tarafından arbiyleştirilmesi meselesini bölgedeki global telükesizlik meselesine çevire. Bunı Ukraina prezidentiniñ Qırım MC daimiy temsilcisiniñ muavini Tamila Taşeva «Dom» telekanalınıñ yaynında ayttı.
«Özek silâsına kelgende, mahsus hızmetlerimizde malümat yeterli qadar çoq. Qırımnıñ muvaqqat işğalinden birden soñ ükümet Halqara atom energetikası agentligine muracaat etti. Misal olaraq, ilmiy araştırmalar ile oğraşqan Aqyarnıñ tehnikiy universitetlerinden biriniñ meydanında kiçik bir özek reaktorı bar edi», – dep qayd etti Taşeva.
O, Kremlniñ bu kibi silâlar işlep çıqarmaq içün qullana bilecek Ukrainanıñ işğal etilgen Qırımdaki müessiseler üzerindeki nezaretini qaytaramaq içün bunıñ aqqında halqara seviyede aytmaq müim olğanını da qayd etti.
«Ve halqara teşkilâtlar seviyesinde bağ qurmaq ve kene signallar bermek pek müimdir. Tahminen 3-5 obyektte kelecekte özek silâları içün sarf malzemelerni bar. Ebet, bu da «Qırım platformasnıñ» mevzularından biri ola bile», – dep yekünledi Taşeva.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar iyülniñ 6-nda «Ukraina 30» bütünukraina forumı vaqtında, Rusiye işğal etilgen Qırımda özek silâsınıñ yerleştirilmesi içün infraterkipni abadanlaştıra, dep ayttı.
Rusiye işğal etilgen Qırımda özek bazasını ğayrıdan qurğanı aqqında Qırımtatar milliy lideri, Ukraina millet vekili Mustafa Cemilev bildirdi.
Qırımnıñ askeriyleştirilüvi
2014 senesi Qırım işğal etilgen soñ Rusiye yarımadada ve Qara deñizde muntazam sürette arbiy talimler keçire, arbiy tehnikanı, hususan uçaqquvar mudafaa sistemasını ketirip qoya.
2018 senesi yanvar ayında Fiolent burnunda S-400 Rusiye uçaqquvar-raketa kompleksleri arbiy nevbetçilikke başladı. Sentâbr ayında bunıñ kibi kompleksler Kezlevde de yerleştirildi. 2018 senesi noyabrniñ soñunda ise Canköyde S-400 uçaqquvar-raketa kompleksiniñ dörtünci divizionı arbiy nevbetçilikke başladı.
Ukraina Baş ştabı, Rusiye arbiyleriniñ Qırımda yapqanlarını qanunsız dep adlandıra.
Ukrainanıñ BM daimiy vekiliniñ muavini Yuriy Vitrenko, Rusiye yarımadada nükleer silâsını yerleştirgeninden qorqqanını bildirdi. Ukraina Milliy telükesizlik ve mudafaa şurasınıñ kâtip muavini Serğiy Krıvonis, Qırımda nükleer silâsı olması mümkün bir qaç yer bar, dep bildirdi. Onıñ fikirince, onıñ yarımadada yerleştirilüv ihtimali «ğayet büyüktir».
2020 senesi dekabr ayında Kreml temsilcisi Dmitriy Peskov Rusiyeniñ Qırımda «telükesizligi içün er şey yapmağa aqqı bar», dep bildirgen edi.
BM Baş Assambleyası 2019 senesi dekabr ayında Rusiyeni işğal etilgen Qırımdan ordusını çıqarmasına ve Ukraina topraqlarınıñ vaqtınca işğalini toqtatmasına çağırğan qararnı qabul etti.
