Rusiye Federatsiyasınıñ nezareti altında olğan Qırım Yuqarı Mahkemesi «Aluşta» mustaqil musulman cemiyetini yoq etmege qarar aldı. Bu aqta oktâbrniñ 22-nde «Qırım birdemligi» cemaat birleşmesine uquqçı Rustem Kâmilev bildirdi.
Berilgen malümatqa köre, dava açtırğan Rusiye kontrolindeki Qırım Adliye nazirligi qırımlı musulmanlar davaları boyunca apis cezalarına üküm etilgen «Aluşta» cemiyetiniñ sabıq reisi Lenur Halilov, teşkilâtnıñ sabıq azası Ruslan Mesutovnıñ «cemiyetten vaqtında çıqarılmağanını» qayd etti. Rusiye kontrolindeki Qırımnıñ Adliye nazirliginiñ fikirince, bu «din teşkilâtlarınıñ faaliyetini tertip etken qanunlarnıñ ciddiy bozuluvı» ola. Müessise davasında qayd etilgenine köre, Halilovnıñ yerine kelgen Ruslan Emirvaliyev de «ekstremist timsalleriniñ propagandasında» qabaatlı tanılğan soñ cemiyetten quvulmadı. Qırımnıñ Adliye nazirliginiñ vekilleri Emirvaliyev tek tenbilerden soñ çıqarıldı, dep qayd etti.
Bundan ğayrı, Rusiye Federatsiyası tarafından nezaret etilgen Qırım Adliye Nazirligi cemaatnen bağlı diger şeylerni de «ekstremist faaliyetini alıp barmağa yönelgen areketler» olaraq kördi. Böyleliknen, Yuqara-Cami camisiniñ imamı Yusuf Aşirovğa «missionerlik faaliyeti aqqında qanunnı bozğanı içün» para cezası berildi. Ve 2023 senesi noyabr ayında camideki tintüvlerden soñ «Aluşta» «ekstremist materiallarını çıqaruv ve tarqatuvda» qabaatlı dep tanıldı ve 100 biñ ruble cöreme belgilendi – tahqiqat areketleri vaqtında elge keçirilgen kitaplar sebebinden.
«Bu bozuvlar davanıñ temeli oldı. <…> «Aluşta» din cemiyeti taqip etilse, bu din serbestligi insan aqları halqara añlaşmasını bozuv olacaq. Mahkeme, körüne ki, bunen meraqlanmadı, bizden başqa izaatlarnı istediler», – dey Kâmilev.
2023 senesi noyabrniñ 23-nde Rusiye uquq qoruyıcıları «Aluşta» musulman din cemiyetiniñ üç azasınıñ evini tintip tuttı. Yusuf Aşirov, cemiyetniñ eki azası Vilen Useinov ve Zinur Appazov aqqında aytıla. Aşirov eki künge, Useinov 10 künge, Appazov ise 5 künge apiske alındı.
Daa soñra Rusiye uquq qoruyıcıları «Aluşta» musulman din cemiyetiniñ reisi Abdul Gafarovnıñ evinde tintüv keçirdi, bundan soñ «Ekstremizm ile küreş merkeziniñ» hadimleri Abdul Gafarovnı Aluştadaki Rusiye polisi bölügine alıp ketti. Oña qarşı RF Memuriy cinayetler qanunnamesiniñ 20.29 maddesine istinaden memuriy protokol tizildi (Federal ekstremist materiallar cedveline kirsetilgen ekstremist materiallarnıñ kütleviy darqatıluvı, em de olarnı kütleviy darqatıluv maqsadınen azırlav ya da saqlav).
«Qırım birdemligi» qayd etkenine köre, din cemiyeti birinci kere basqığa oğramay. 2020 senesi iyün ayında imam Aşirovğa «qanunsız missionerlik faaliyeti» içün 5 biñ ruble para cezası berildi.
«Aluşta» musulman cemiyeti 90-ncı seneleri Qırımda mustaqil olaraq cedvelge alınıp, Aluştadaki «Yuqarı-Cami» camisinde yerleşe edi.
Cami 15 yıldan ziyade cemaatnıñ serbest qullanuvında bulundı. 2014 senesinden soñ cemaat Rusiye qanunlarına köre yañıdan cedvelge alındı.
Teşkilâtnıñ nizamnamesinde iç bir zıddiyet yoq – o qanuniydir, bunı 2016 senesi cemaatnıñ yañıdan cedvelge alınması tasdıqladı, dep qayd etti Kâmilev. Ve teşkilât azalarınıñ cinayetleri, uquqçınıñ aytqanına köre, «Aluştanıñ» lâğu etilmesi içün tek resmiy sebep ola.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
