Bugün Serbest Avropa Radiosınıñ Ukrayına hızmeti/Azatlıq Radiosınıñ Qırım.Aqiqat leyhası 10 yaşını toldura. Azatlıq Radiosınıñ Qırım leyhası 2014 senesi mart ayında quruldı – Rusiyeniñ Qırım işğaliniñ ve ilhaqınıñ ilk aftalarında. Qırım.Aqiqat jurnalistleri on yıl devamında azatlıqları ve atta ayatlarını feda etip, Qırımda olğanlarnı, qırımlılar nasıl yaşağanını ve küreşkenini tarif ete. Bu fotoresimlerde – Qırım.Aqiqat jurnalistleriniñ on yıl devam etken işğal ve qırımlılarnıñ tirenüvi aqqında işleri.
Qırım işğali ve tirenüviniñ on yılı Qırım.Aqiqat jurnalistleriniñ fotoresimlerinde (fotoresimler)
1
Qırımnıñ Rusiye işğali vaqtında mart ayında yarımadada Rusiye işğaline qarşı narazılıq aktsiyaları olıp keçti, biñlernen qırımlı iştirak etken edi. Fotoresimde – 2014 senesi mart ayında Aqmescitte Ukrayına bütünligine qoltutuv mitinglerinden biriniñ iştirakçisi. Müellifi – Volodımır Prıtula RFE/RL.
2
2014 senesi martnıñ 18-de yüzlernen qırımtatarı Aqmescitteki Abdal mezarlığına Reşat Ametovnıñ cenazesine keldi. İşkence izleri olğan cesedi 2014 senesi martnıñ 15-nde Aqmescitten 60 km mesafede tapılğan edi. Martnıñ 3-nde o, Qırım Muhtar Cumhuriyeti Nazirler şurasınıñ binasına çıqıp, Qırım işğaline qarşı bir kişilik narazılıq aktsiyasını keçirgen edi. Rusiye ve Rusiyege qoltutqan birleşme vekilleri tarafından hırsızlanğan edi. 2017 senesi Ukrayına prezidentiniñ buyruğınen Reşat Ametovğa ölümden soñ Ukrayına Qaramanı unvanı berildi. BM Monitoring missiyası Rusiye işğali başlağanından Qırımda 43 insan hırsızlanğanını qayd etti. Qırım.Aqiqatqa ait fotoresim. Telükesizlik maqsadın müellifiniñ adı gizli qala.
3
Bir qaç biñ qırımtatarı liderleri Mustafa Cemilevni Ermeni Bazarda qarşıladı. Rusiye uquq qoruyıcıları Qırımnıñ Herson vilâyetin memuriy sıñırını blok etip, Cemilevni kirsetmedi ve yüzlernen qırımtatarını tuttı. 2014 senesi mayısnıñ 3-ü, foto müellifi Emine Caparova (Ceppar)
4
1944 senesi Stalin rejimi tarafından sürgün etilgen qırımtatar halqınıñ hatırasına ananeviy şekilde keçirilgen matem mitinginden evel Rusiye uquq qoruyıcıları Aqmescitteki Lenin meydanını qapattı. Aqmescit, 2014 senesi mayısnıñ 17-si, foto müellifi – Stanislav Yurçenko
5
Qırımtatarlar sürgünlik qurbanlarını añma künü arfesinde Çatırdağğa çıqa, Anğara, 2017 senesi mayısnıñ 13-ü. Fotoresim müellifi – Alina Smutko.
6
Genç qırımtatarı Sudaqta Qurban bayramında bir qartananıñ elini ala, 2017 senesi sentâbrniñ 2-si. Alina Smutkonıñ fotoresimi
7
Krasnoperekopsk rayonında Proletarka köyü yaqınlarında Ass (Krasnoye) gölü, ölü göl, anda Yañı Qapu (Krasnoperekopsk) himik müessiseleriniñ qalımtıları atıla. Foto müellifi telükesizlik maqsadınen tahallüs qullandı – Yevgeniy Juk.
8
2014 senesi Rusiye Qırımnı zapt etkeni içün Dnipro özeninden Şimaliy Qırım kanalına suv berilüvi toqtatıldı, bu Qırım yarımadasınıñ büyük qısmında ekologiya ve köy hocalığına tesir etti. Qırım.Aqiqat müellifi Anatoliy Krımskiyniñ (adı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi) fotoresiminde – Krasnoperekopsk rayonınıñ İşun köyü yanında quruğan Şimaliy Qırım kanalı, Qırım Muhtar Cumhuriyeti, 2018 senesi iyünniñ 22-si.
9
Qırımtatar milliy areketiniñ veteranı Veciye Kaşka qırımtatarlarğa qarşı daa bir mahkeme oturışuvı keçirilgen Aqmescitniñ Merkeziy rayon mahkemesi ögünde, 2016 senesi oktâbrniñ 17-si.
Veciye Kaşka 2017 senesi noyabrniñ 23-nde Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutulğanda vefat etti.
Foto – Alina Smutko.
Veciye Kaşka 2017 senesi noyabrniñ 23-nde Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutulğanda vefat etti.
Foto – Alina Smutko.
10
Rusiye uquq qoruyıcıları «Qırım birdemligi» aq qorçalayıcı areketiniñ toplaşuvına sürip kirdi. Rusiye polisi ve prokuratura hadimleri, kimligi belli olmağan maskalı insanlar qırımtatar aq qorçalayıcı ve mabüs qırımlılarnıñ advokatlarına toplaşuv keçirmege keder etecek oldı. Aqmescit, 2018 senesi oktâbriñ 27-si. Foto müellifiniñ adı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi – Ebazer Pinhas.
11
«Bağçasaraydaki «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsleri ve qırımlı advokat Edem Semedlâyev Rusiye Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesinde, Rostov-na-Donu ş., 2019 senesi noyabrniñ 19-ı, Taras İbragimovnıñ fotoresimi.
12
Aq qorçalayıcılar tarafından siyasiy mabüs dep tanılğan qırımtatarı Ruslan Zeytullayevniñ balaları daa qurulmağan evleriniñ azbarında oynay, Baydar, 2017 senesi martnıñ 18-i. Ruslan Zeytullayev Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtı ile alâqaları bar olğanında şübheli sayılıp, 17 yılğa üküm etilgen edi. Qırımtatar resurs merkeziniñ malümatına köre, Qırım işğaliniñ aman-aman 10 yılı içinde 300 siyasiy sebepli tutuv qayd etildi. 200-den çoq siyasiy mabüs – qırımtatarı.
Alina Smutkonıñ fotoresimi
Alina Smutkonıñ fotoresimi
13
Qırımtatar qadını Arzı Umerova Qızıltaştaki evinde ağlay, 2017 senesi martnıñ 22-si. O, Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtı ile alâqaları bar olğanında qabaatlanıp, 7 yılğa üküm etilgen Arsen Cepparovnıñ anası ola. Qırımtatar resurs merkeziniñ malümatına köre, soñki 10 yılda 300-den çoq siyasiy sebepli tutuv qayd etildi. 200-den çoq siyasiy mabüs – qırımtatarı.
Alina Smutkonıñ fotoresimi
Alina Smutkonıñ fotoresimi
14
Qırım.Aqiqatnıñ serbest hadimi Vladislav Yesipenko mahkemede. Aqmescit, 2021 senesi aprelniñ 30-ı.
Rusiye akimiyeti jurnalistni silâ saqlağanında qabaatlap, 5 yılğa azatlıqtan marum etti.
Rusiye akimiyeti jurnalistni silâ saqlağanında qabaatlap, 5 yılğa azatlıqtan marum etti.
15
Anna ve Hanifa, Vadim Siruknıñ ömür arqadaşı ve qızı. Siruk Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtı ile alâqaları bar olğanında qabaatlanıp, 12 yılğa üküm etildi. Qırımtatar resurs merkeziniñ malümatına köre, soñki 10 yılda 300-den çoq siyasiy sebepli tutuv qayd etildi. 200-den çoq siyasiy mabüs – qırımtatarı.
Alina Smutkonıñ fotoresimi
Alina Smutkonıñ fotoresimi
16
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini İlmi Umerovnıñ evinde dua. Bağçasaray, 2017 senesi mayısnıñ 12-si. Alina Smutkonıñ fotoresimi
17
Qırımlı jurnalist, cemaat ve siyaset erbabı Nariman Celâl Bağçasarayda hırsızlanğan Dünya qırımtatar kongressi icra komitetiniñ azası Ervin İbragimovnıñ ana-babasını ziyaret ete, 2017 senesi iyülniñ 17-si.
2016 senesi mayısnıñ 24-nde Ervin İbragimov Bağçasarayda kimligi belli olmağan insanlar tarafından hırsızlandı.
2021 senesi sentâbr ayında Rusiye uquq qoruyıcıları Nariman Celâlnı, ağa-qardaş Asan ve Aziz Ahtemovlarnı diversiyada şübheli sayıp apiske aldı. Rusiye kontrolindeki Qırım Yuqarı mahkemesi Nariman Celâlnı 17 yıl sert rejimli koloniyada qalmasına üküm etti.
Foto: Anton Naumlük
2016 senesi mayısnıñ 24-nde Ervin İbragimov Bağçasarayda kimligi belli olmağan insanlar tarafından hırsızlandı.
2021 senesi sentâbr ayında Rusiye uquq qoruyıcıları Nariman Celâlnı, ağa-qardaş Asan ve Aziz Ahtemovlarnı diversiyada şübheli sayıp apiske aldı. Rusiye kontrolindeki Qırım Yuqarı mahkemesi Nariman Celâlnı 17 yıl sert rejimli koloniyada qalmasına üküm etti.
Foto: Anton Naumlük
18
«Hizb ut-Tahrir davalarından» biriniñ mabüsi, qırımlı Ruslan Zeytullayev Rostov-na-Donu Rusiye mahkemesinde, 2017 senesi aprelniñ 21-i, foto müellifi – Anton Naumlük.
19
Esli-başlı musulman «Qırım birdemligi» qırımtatar aq qorçalayıcı teşkilâtınıñ toplaşuvını blok etken Rusiye uquq qoruyıcılarınıñ yanından keçe. Teşkilât aman-aman eki yüz qırımlı, hususan qırımtatarlar ve musulmanlarnıñ aqlarını qorçalay. Aq qorçalayıcılar olarnı siyasiy mabüs dep saya. Sudaq, 2018 senesi yanvarniñ 28-i, foto – Anton Naumlük.
20
Aqmescitte Bekir Degermenci tutuldı, 2017 senesi noyabrniñ 23-ü. Rusiye işğalci akimiyeti onı para talap etkeninde qabaatlağan edi
21
Qırımtatar faali ve aq qorçalayıcı Lutfiye Zudiyeva qırımtatar musulmanlarınıñ davası baqılğan mahkeme binası ögünde, Aqmescit, 2019 senesi mayısnıñ 30-ı. Müellifi – İlya Tarasov (telükesizlik maqsadınen adı ve soyadı deñiştirilgen).
22
Ukrayınalı kinorejissör, qırımlı cemaat faali Oleg Sentsov Rusiyeniñ Rostov-na-Donu mahkemesinde, 2015 senesi avgustnıñ 6-sı, fotoresim müellifi – Anton Naumlük.
Oleg Sentsov 2014 senesi mayıs ayında Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutulıp, sahte terrorizm davası boyunca 20 yılğa üküm etildi. 2019 senesi sentâbrniñ 7-nde Rusiye-Ukrayına deñişüvi çerçivesinde azat etildi. Al-azırda Ukrayına Silâlı quvetleri erkânında cebede buluna.
Oleg Sentsov 2014 senesi mayıs ayında Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutulıp, sahte terrorizm davası boyunca 20 yılğa üküm etildi. 2019 senesi sentâbrniñ 7-nde Rusiye-Ukrayına deñişüvi çerçivesinde azat etildi. Al-azırda Ukrayına Silâlı quvetleri erkânında cebede buluna.
23
«Qırım kögemi» gazetaları, Aqmescitteki Ukrayın medeniyet merkeziniñ mustaqil neşiri. Rusiye uquq qoruyıcılarınıñ basqısı sebebinden Ukrayın medeniyet merkezi iştirakçileriniñ ekseriyeti Qırımnı terk etmege mecbur edi, gazeta artıq neşir etilmey. Aqmescit, 2018 senesi iyünniñ 30-ı. Fotoresim: Aleksandra Surgan
24
Qırımlı jurnalist Mıkola Semena Umumukrayın diktantını yaza, Aqmescit, 2017 senesi noyabrniñ 9-ı, fotoresim – Anton Naumlük.
Mıkola Semena Qırım.Aqiqatnen işbirligi yapqanı içün Rusiye akimiyeti tarafından taqip etilgen edi.
Mıkola Semena Qırım.Aqiqatnen işbirligi yapqanı içün Rusiye akimiyeti tarafından taqip etilgen edi.
25
Rusiye Federatsiyası Qara deñiz flotunıñ «Moskva» raketa kreyseri Aqyar körfezinde lengerge turdı, 2022 senesi aprelniñ 10-u, Aqyar. Geminiñ soñki «suvüstü» fotoresimi, üç künden soñ, aprelniñ 13-nde Qara deñiz flotunıñ flagmanı «Neptun» eki Ukrayına qanatlı raketasınıñ ücümine oğrap avdarıldı ve battı. Qırım.Aqikat müellifiniñ fotoresimi, adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen gizli qala.