QIRIM – Küzde qırımlılarnıñ Rusiye ordusına alınması vaqtında (halqara uquqqa köre işğal ve ilhaq etilgen topraqlarda qanunsız kerçekleştirilgen – QA) askerlikke çağırılıp alternativ vatandaş hızmetini keçmege istegenlerniñ sayısı arttı. Bu aqta gizli qalmaq şartınen qırımlı aq qorçalayıcılardan biri Qırım.Aqiqatqa tarif etti.
Aq qorçalayıcınıñ aytqanına köre, hususan qırımtatarlar arasında bu yahşı körüne.
"İşğal yıllarında, hususan Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı büyük istilâsı başlağan soñ, Qırımda bu yönelişte işler yapıldı. Eñ faal şekilde bu saada qırımtatar uquqçıları, aq qorçalayıcı ve advokatları çalışa, şunıñ içün alternativ vatandaş hızmeti içün muracaat etkenlerniñ sayısı arttı. Rusiye arbiy komissarlıqlarından menbalarımnıñ malümatına köre, böyle insanlar çoq degil, yüzlernen kişi aqqında aytılmay, amma sayısı artqanını körmek mümkün", – dep tarif etti aq qorçalayıcı.
Aq qorçalayıcı qayd etkenine köre, bu şekilde arbiy hızmet yapmağa istemegenlerniñ mefküreviy baqışları bar.
"Bir çoq qırımtatarı içün Rusiye ordusında hızmet etmek em diniy, em mefküreviy baqışlarına zıt kele. Amma er kes vaziyetni añlay, şunıñ içün qanunsız bir şekildeye askerlikke yollanğan oğlanlarnı bile ayıplamağa kerekmey. Bir kere Sudaqta qırımtatar cemaatınıñ toplaşuvına bardım, anda bu sual Qırımtatar Milliy Meclis reisiniñ birinci muavini Nariman Celâlğa berildi, daa apiske alınmağan edi. O, bu balalarnıñ mesüliyeti yoq, dep cevap berdi, çünki kün kelir, Rusiye ordusında alğan bilgilerini Qırımda işğalcilerge qarşı qullanırlar, dep emin olğanını ayttı", – dep qayd etti aq qorçalayıcı.
Rusiyede "Alternativ vatandaş hızmeti" federal qanunı 2002 senesi qabul etildi, II maddesinde vatandaşnıñ arbiy hızmetni alternativ vatandaş hızmetine deñiştirmege aqqı bar, dep aytıla. Birinciden, bu onıñ baqışları ya da kütken dinine zıt kelse, ekinciden, az sayılı tamır halqnıñ vekili olsa, "ananeviy yaşayış tarzı olsa, ananeviy hocalıq ve ananeviy esnaflarnen oğraşsa".
Rusiyede alternativ vatandaş hızmeti – arbiy hızmet yerine tam bir iş. Müddeti 21 ay ola.
Alternativ hızmette olğanlar müessiseniñ diger hadimleri kibi aylıq ala.
Vatandaş hızmetçilerge adiy arbiy bilet berile, adiy asker rutbesi berile.
Alternativ hızmet iş faaliyeti olaraq da sayıla.
