2014 senesinden berli Qırımğa Kelgen Rusiye akimiyeti işğal altındaki yarımadada farqlı fikirlerni bastırmaq içün elinden kelgenini yapa. Esas usulı da – qorquzuvdır. Yedi yıldan berli ilhaq devam ete, amma bir şeyler deñişti, Rusiye quvetçileri qorqa – Qırım birdemliginden qorqalar.
Qırımda farqlı fikirleri içün taqip etilgen ve repressiyalarğa oğratılğanlarnen birdemlik printsipleri «Qırım birdemliginiñ» qurulması içün temel oldı. Qırım birdemligi «Qırım birdemligini» qurdı, dep aytmaq mümkün. Bu birleşme tez vaqıtta küçlü bir qurulış oldı ve Rusiye akimiyetini açuvlandırıp başladı. Quvetçiler «Qırım birdemligi» toplaşuvlarına sürip kirmege başladı, faal ve koordinatorlarını apiske alıp başladı. «Qırım birdemliginiñ» yanında olğan advokatlarğa büyük basqı yaptı. «Qırım birdemliginiñ» taqdiri belli edi, amma aksine oldı. Birleşme toplaşuvlarına tek qırımtatarlar degil, ukrain cemiyetiniñ faalleri, aq qorçalayıcılar, jurnalistler kelip başladı…
Bir tanışım «Qırım birdemligine» onı raatsızlağan quvetçiler tarafından problemnen bağlı mesleat içün muracaat etken edi. Birinciden qorqmamağa tevsiye etkenler. O vaqıt muğayğan edi, amma da cevap bergenler dep. Soñra vaziyetini ögrenip, oña ihtisaslı cevap bergenler. Vaqıt köstergeni kibi, qorqmamaq – quvetçilerniñ basqısına oğrağan er kes içün bu esas tevsiyedir. Olar qorquzğanda ve qorqu saçqanda küçlüler, amma bu olmasa – özüni coyalar ve ne yapacaqlarını bilmeyler, amma halqara toplulıqnıñ olarnıñ zulumına susmaycağını añlay.
«Qırım birdemliginiñ» faalleri qorqmadı – şimdi Rusiye akimiyeti olardan qorqa. Elinde yalıñız halqı ile birdemligi, yardımlaşuvı, qararlığı ve maqsatkârlığı olğan faallerden qorqa.
«Qırım birdemliginiñ» faalleri qorqmadı – şimdi Rusiye akimiyeti olardan qorqa
Noyabrniñ 3-ne keçer gecesi bunıñ yahşı bir örnegi oldı, Qurmandaki «Hizb ut-Tahrir davası» mabüsleriniñ ükmü çıqarılacaq Rostov-na-Donu şeeriniñ Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesine yol algöan qırımtatarlar «Tavrida» yolunda politsiya hadimleri tarafından toqtatıldı. Bu aktsiyanıñ eñ meraqlısı Keriç köprü kirişinde oldı. Mında semetdeşlerine qol tutmaq içün maşina ve mikroavtobuslarnen yol çıqqan qırımtatarlar tutulğan edi. Politsiya, şahsiyetleri teşkerilecek dep, pasportlarını aldı.
Neticede ellige yaqın maşinanen kelgen eki yüzden çoq insan gece sepelegen yağmur altında beklemege mecbur edi. Lâkin yañı kelgen ve bunı körgen semetdeşleri aylanıp ketmege tüşünmey edi.
Qırımtatarlardan ğayrı iç kimse tutulmadı, oldı dep aytmaq içün diger avtobuslarnı da toqtata, amma bir qaç daqqa tutıp yibere ediler. Bunıñ farsı zaten belli edi.
Aydavcılarnı 200 biñ ruble para cezalarınen qorquzdılar ve semetdeşleriniñ saat 10-nda olacaq mahkemesine yibermemek içün elinden kelgenini yaptılar. Politsiya qorqudan yol patrul hızmeti noqtasına OMON ve Rosgvardiya küçlerini çağırdı. Mında FSB hadimleri de köründi, bu ayıp aktsiyanı olar idare etkendir.
Sentâbrniñ 16-nda Rostov-na-Donu mahkemesi Bağçasaraydaki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüslerine üküm çıqardı. O künü mahkeme oturışuvına pek çoq qırımtatarı keldi, zal tolu edi, bina yanında yüzlernen insan tura edi. Bu qadı ve quvetçilerni pek qorquzdı. İnsanlar közlerini patlatıp keçe ediler, o qadar küçlü halq destegini mahkeme yanında daa körmegen ediler. Belli ki, Qırımda bunıñ içün yahşı tazirlengenler. Şunıñ içün bu sefer Qırımdaki quvetçiler insanlarnı üküm çıqarılacaq daa bir oturışuvğa yibermemek içün elinden kelgenini yaptı.
Rusiye quvetçileri olarnıñ usulları Qırım birdemligine qarşı ne içün çalışmağanını añlap olamay. Qırımtatar barışıq tirenüviniñ özgünligi bu zaten – ruh küçü, iman, birdemlik ve aqiqat ile küreşip ğalebe qazanmaqtır. Küç aqiqattadır, aqiqat ise qırımtatarlarnıñ ve barışıq tirenüvleriniñ yanındadır.
Zarema Seitablayeva, qırımlı, bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün